Դատական Գործ N: ԱՐԱԴ/0025/01/15 |
Արագածոտնի մարզ |
Երբ է գործը ստացվել: | 02-11-2015 |
---|
|
Ինչ կարգով է գործը ստացվել: | Առաջին անգամ |
---|
|
Դատախազություն: | Արագածոտնի մարզի դատախազություն |
---|
|
Նախաքննական գործի համարը: | 29153315 |
---|
|
Մեղադրական եզրակացության համառոտ բովանդակություն: | Շահեն Հովսեփյանին մեղադրանք է առաջադրվել այն բանի համար, որ նա 2015թ. փետրվար ամսին քննությամբ չպարզված օրը ժամը 15-00-ի սահմաններում երկաթյա ձողի գործադրմամբ կոտրել է Աշտարակ քաղաքում գտնվող Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստարանի մուտքի դռան կախովի կողպեքը, ապօրինի մուտք գործել պահեստարան և գաղտնի հափշտակել զգալի չափի խառը տեսակի ապրանքներ, ինստիտուտին պատճառելով զգալի չափի գույքային վնաս |
---|
|
Անձ | Անուն | Շահեն |
---|
Ազգանուն | Հովսեփյան |
---|
Հայրանուն | Թովմասի |
---|
Հասցե | ▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒ |
---|
Պաշտպան | Անուն | |
---|
Ազգանուն | |
---|
Հասցե | |
---|
|
Վիճակագրական տողի համարը: | 6.3 |
---|
|
Իրեղեն ապացույցի անվանումը: | երկաթյա ձող |
---|
Իրեղեն ապացույցի պահպանման փաստացի տեղը: | Արագածոտնի մարզային քննչական վարչություն |
---|
|
Խափանման միջոց: | Ստորագրություն չհեռանալու մասին |
---|
|
Նախագահող դատավոր | Դատարանի անվանում: | Արագածոտնի մարզ |
---|
Դատավորի անուն: | Սուրեն Լենդրուշի Մնոյան | |
Դատավոր | Դատարանի անվանում: | Արագածոտնի մարզ |
---|
Դատավորի անուն: | | |
Որոշումը ուղարկվել է կողմերին: | |
---|
|
Ուղարկվել է հուշաթերթիկ/որոշումը: | |
---|
|
Նշանակվել է դատական քննություն |
Դատավարության կողմեր: | Մեղադրյալ |
---|
|
Դատավարության կողմեր: | Տուժող |
---|
|
Դատավարության կողմեր: | Պաշտպան |
---|
|
Դատավարության կողմեր: | Մեղադրող |
---|
|
Դատավարության կողմեր | Անուն | Շահեն |
---|
Ազգանուն | Հովսեփյան |
---|
Հայրանուն | Թովմասի |
---|
Հասցե | ▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒ |
---|
Սեռ | Արական |
---|
|
Դատավարության կողմեր | Անուն | Վահան |
---|
Ազգանուն | Վարդանյան |
---|
Հայրանուն | Հրանտի |
---|
Հասցե | ▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒ |
---|
Սեռ | Արական |
---|
|
Դատավարության կողմեր | Անուն | Հայկազ |
---|
Ազգանուն | Գալստյան |
---|
Հասցե | ▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒ |
---|
|
Դատավարության կողմեր | Անուն: | ՀՀ Արագածոտնի մարզի դատախազություն |
---|
Հասցե: | ք.Աշտարակ |
---|
|
Նիստերի դահլիճի համարը: | 1 |
---|
|
Նշանակվել է դատական քննություն |
Նիստերի դահլիճի համարը: | 1 |
---|
|
Նշանակվել է դատական քննություն |
Նիստերի դահլիճի համարը: | 1 |
---|
|
Նշանակվել է դատական քննություն |
Նիստերի դահլիճի համարը: | 1 |
---|
|
Նշանակվել է դատական քննություն |
Նիստերի դահլիճի համարը: | 1 |
---|
|
Նշանակվել է դատական քննություն |
Նիստերի դահլիճի համարը: | 1 |
---|
|
Նշանակվել է դատական քննություն |
Նիստերի դահլիճի համարը: | 1 |
---|
|
Ամբաստանյալ | Անուն | Շահեն |
---|
Ազգանուն | Հովսեփյան |
---|
Հայրանուն | Թովմասի |
---|
Հասցե | ▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒ |
---|
Սեռ | Արական |
---|
|
Օրենսգիրք: | Քրեական օրենսգիրք |
---|
|
Դատական ակտի բովանդակությունը: | Քր.գործ ԱՐԱԴ /0025/01/14
Դ Ա Տ Ա Վ Ճ Ի Ռ
ՀԱՆՈւՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈւԹՅԱՆ
ԱՐԱԳԱԾՈՏՆԻ ՄԱՐԶԻ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԻՐԱՎԱՍՈՒԹՅԱՆ ԱՌԱՋԻՆ ԱՏՅԱՆԻ ԴԱՏԱՐԱՆԸ
ՀԵՏԵՎՅԱԼ ԿԱԶՄՈՎ
ՆԱԽԱԳԱՀՈւԹՅԱՄԲ
ԴԱՏԱՎՈՐ ՍՈՒՐԵՆ ՄՆՈՅԱՆԻ
ՔԱՐՏՈւՂԱՐՈւԹՅԱՄԲ ԹԵՐԵԶԱ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆԻ, ԱԼԼԱ ԴԱՎԹՅԱՆԻ
ՄԱՍՆԱԿՑՈւԹՅԱՄԲ
ԴԱՏԱԽԱԶ ՄԱՐՏԻՆ ԱՐԶՈՒՄԱՆՅԱՆԻ
ՏՈՒԺՈՂԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՑԻՉ ՎԱՀԱՆ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԻ
ՊԱՇՏՊԱՆ ՀԱՅԿԱԶ ԳԱԼՍՏՅԱՆԻ
2015թ. դեկտեմբերի 21-ին Աշտարակի նստավայրում« դռնբաց դատական նիստում քննեց գործն ըստ մեղադրանքի`
Շահեն Թովմասի Հովսեփյանի` ծնված 30.05.1987թ. Արագածոտնի մարզի Սասունիկ գյուղում, ազգությամբ հայ, ՀՀ քաղաքացի, ութամյա կրթությամբ, չամուսնացած, նախկինում դատված` դատվածությունը մարված, չի աշխատում, հաշվառված և բնակվում է` Արագածոտնի մարզ, գ.Սասունիկ 1-ին փողոց 18/12 հասցեում, արգելանքի տակ չէ:
Մեղադրվում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով:
1.Գործի դատավարական նախապատմությունը.
Քրեական գործը հարուցվել է 07.05.2015թ. ՀՀ Ո Աշտարակի բաժնի կողմից` ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով: Քրեական գործը 11.05.2015թ. վարույթ է ընդունվել ՀՀ ՔԿ Արագածոտնի մարզային քննչական վարչությունում:
Շահեն Թովմասի Հովսեփյանի նկատմամբ 19.05.2015թ. խափանման միջոց է ընտրվել ստորագրություն չհեռանալու մասին: Նրան 26.05.2015թ. մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով: Քննիչի 26.10.2015թ. որոշմամբ Շահեն Հովսեփյանին առաջադրված մեղադրանքի ծավալը փոփոխվել, լրացվել և մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով:
Շահեն Թովմասի Հովսեփյանին մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով այն բանի համար, որ նա 2015 թ-ի փետրվար ամսին, քննությամբ չպարզված օրը, ժամը 15:00-ի սահմաններում գնացել է Աշտարակ քաղաքի Ալիխանյան եղբայրներ 1 հասցեում գտնվող Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի վարչական տարածք՝ մետաղական ջարդոններ հավաքելու, որտեղ էլ ուրիշի գույքը հափշտակելու դիտավորությամբ, երկաթյա ձողի գործադրմամբ կոտրել է Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստարանի մուտքի դռան կախովի կողպեքը, ապօրինի մուտք գործել պահեստարան և գաղտնի հափշտակել զգալի չափի 19,200 ՀՀ դրամ ընդհանուր արժողության խառը տեսակի ապրանքներ՝ էլեկտրական սարքավորումների թվով 5 իրաններ, 5 մետր երկարության պղնձյա հաղորդալար, 1 հատ հարթաշուրթ, 1 հատ կցաշուրթ և 2 հատ պտուտակահան, որի հետևանքով Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատճառվել է զգալի չափի գույքային վնաս:
Քրեական գործը մեղադրական եզրակացությամբ ՀՀ Արագածոտնի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանում ստացվել է 02.11.2015թ.:
2.Ապացույցների հետազոտում և գնահատում.
Առաջադրված մեղադրանքում ամբաստանյալ Շահեն Թովմասի Հովսեփյանը իրեն մեղավոր ճանաչեց մասնակի և ցուցմունք տվեց այն մասին, որ բնակվում է Արագածոտնի մարզի Սասունիկ գյուղում մոր հետ, հիմնական աշխատանք չունի, սակայն զբաղվում է աղբանոցներից մետաղական ջարդոն հավաքելով և այն հանձնում է մետաղի ընդունման կետերում: 2015 թվականի փետրվար ամսին, օրը կոնկրետ չի հիշում ժամը 13:00-ի սահմաններում Սասունիկ գյուղում պատահական հանդիպել է համագյուղացի` Գևոր Բադոյանին և առաջարկել նրան միասին գնալ Աշտարակ քաղաքի Գիտավան թաղամասում գտնվող ինստիտուտի վարչական տարածք՝ մետաղական ջարդոններ հավաքելու, դրանք մետաղի ջարդոնի ընդունման կետ հանձնելու ու գումար աշխատելու համար: Վերջինիս համաձայնվել է և միասին ոտքով գնացել են ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի տարածք ու սկսել են հավաքել մետաղական ջարդոններª ալյումին և պղինձ: Որոշ ժամանակ անց Գևորին տեղեկացնելով, որ ինքը գնում է աղբանոցի կողմը, քայլել է ինստիտւտի շինությունների ուղղությամբ: Հասնելով շինություններից մեկի մոտ, դրա պատուհանից նայելով ներս տեսել է, որ այնտեղ կան մետաղական ջարդոններ, սարքավորումներ և արկղեր, որոշել է այնտեղից մետաղական ջարդոններ գողանալ: Այդ նպատակով մոտեցել է շինության դռանը, գետնից` դռան մոտից, գտել է երկաթյա ձող, որի միջոցով կոտրել է դռան կողպեքը և մուտք է գործել շինությունª պահեստ: Այտեղ տեսել է ինչպես էլեկտրական սարքավորումներ և դրանց առանձնացված մասեր ու մետաղական տուփեր, այնպես էլ մետաղական ջարդոն և այլ թափոն: Մետաղական ջարդոնի մեջ եղել են սարքավորումների ալյումինե տուփերի առանձնացված և ծռմռված իրաններ, որոնցից հինգ հատ վերցրել, ծալել և դրել է պարկի մեջ: Նույն տեղից վերցրել է նաև պղնձյա լարի կտորներª հինգ հատ յուրաքանչյուրը շուրջ մեկ մետր երկարությամբ, պահեստից վերցրել է նաև օգտագործված հարթաշուրթ, կցաշուրթ և երկու պտւտակահան, որպիսիք նույնպես տեղադրել է պարկի մեջ և դուրս եկել պահեստից: Հանդիպելով Գևորին, միասին վերադարձել են գյուղ Սասունիկ: Պահեստից իր կողմից գողացված, ինչպես նաև իր և Գևորի կողմից հավաքված մետաղական ջարդոնները վաճառել են գյուղ եկած մետաղաջարդոնի գնումով զբաղվող անծանոթի, ով դրա դիմաց վճարել է 6800 ՀՀ դրամ, որից 1000 դրամը տվել է Գևորին, իսկ մնացածը ծախսել իր կարիքների համար: Պահեստից գողացած հնամաշ գործիքները ինչ է արել, չի հիշում: Հայտնեց, որ զղջում է կատարածի համար, միաժամանակ պնդեց, որ պահեստում որևէ սարքավորման վրայից մետաղական իրան չի հանել, վերցրել է ընդամենը գետնին թափված, ծռմռված ալյումինե իրանները և պղնձյա լարի կտորներ, իսկ Գևորը իր կողմից գողություն կատարելու մասին տեղյակ չի եղել:
գ.թ. դատ.նիստ.
Ամբաստանյալ Շահեն Թովմասի Հովսեփյանը քրեական գործի նախաքննության ընթացքում տվել է գրեթե նունաբովանդակ ցուցմունքներ:
գ.թ. 58-60, 85-86, 128,
Համաձայն քրեական գործում առկա նյութերի.
Շահեն Թովմասի Հովսեփյանը ՀՀՈ Աշտարակի բաժին բերման է ենթարկվել 2015թ. ապրիլի 27-ին ժամը 09:30-ինª գողություն կատարելու կասկածանքով:
գ.թ. 4
ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն` Վահան Հրանտի Վարդանյանը 27.04.2015թ. ՀՀՈ Աշտարակի բաժնում հաղորդում է տվել այն մասին, որ 2015թ. փետրվար ամսին, օրը չի հիշում, անհայտ անձը ՀՀ ԳԱԱ ՌՖԷԻ տարածքում գտնվող պահեստի դռան կախովի փականը կոտրելու միջոցով մուտք է գործել տարածք և այնտեղից գաղտնի հափշտակել էլէկտրական սարքավորումների ալյումինե արկղեր, պղնձե մալուխներ, մեկ հատ հարթաշուրթ, երկու հատ պտուտակահան, մեկ հատ կցաշուրթ, պատճառելով մոտ 20.000 ՀՀ դրամի նյութական վնաս: Փաստի առթիվ ոստիկանություն չի դիմել, քանի որ մտածել է հանցագործին կգտնի իր ուժերով: 27.04.2015թ. իրեն հրավիրել են ոստիկանության Աշտարակի բաժին և հարցրել, թե արդյոք փետրվար ամսին գողություն եղել է, թե ոչ: Ինքը պատմել է կատարվածի մասին:
գ.թ. 1
Համաձայն 27.04.2014թ կազմված դեպքի վայրի զննության արձանագրությանª ՀՀՈ Աշտարակի բաժնի ՔՀԲ աշխատակցի կողմից, Շահեն Հովսեփյանի և Վահան Վարդանյանի մասնակցությամբ կատարվել է դեպքի վայրիª ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի պահեստային տարածքի մուտքի դռան զննություն, որի ընթացքում դեպքի վայրից հայտնաբերվել և առգրավվել է հանցագործության գործիք հանդիսացող մետաղյա ձողը: Կազմվել է նաև լուսանկարչական հավելված:
գ.թ. 16-18
Համաձայն 19.05.2015թ. քննիչի կողմից կազմվածª քննչական փորձարարության մասին արձանագրությանª դեպքի վայրում Շահեն Հովսեփյանը մատնացույց է արել Էլեկտրոնիկայի և ռադիոֆիզիկայի ինստիտուտի վարչական տարածքը, որտեղից Գ.Բադոյանի հետ հավաքել են մետաղական ջարդոններ, ապա պահեստը, որտեղից կատարել է էլեկտրական սարքավորումների իրանների և գործիքների գողություն: Փորձարարության մասնակից Վահան Վարդանյանի կողմից բացվել է պահեստի մուտքի դուռը և պահեստում Շահեն Հովսեփյանը մատնացույց է արել ՙերկու կողք ունեցող արկղերը և հայտնել, որ գողացել է թվով 5 հատ 35սմ*40*0.9չափսի և 28*35*0.9 չափսի արկղեր՚: Գողացել է նաև մեկ մետր երկարությամբ թվով 5 լար, որոնցից պահեստում առկա չի եղել և գործիքներ: Շ. Հովսեփյանի կողմից նկարագրվածª պահեստում առկա արկղերից քննիչի կողմից վերցվել է նմուշներ: Արձանագրությանը կցված է լուսանկարչական հավելված 10 թերթից, այդ թվում պահեստի ներսի հատվածի լուսանկարները, նշումներովª ՙպահեստարանի ներսի ձախ կողմից, որտեղ գտնվում են էլեկտրական սարքեր և տվյալ տեղում գտնվել են գործիքներ, որոնք հափշտակել է Շ.Հովսեփյանը՚, ՙաջ կողմի հատված, որտեղ գտնվում են մետաղական ջարդոններ և այլ տեսակի թափոններ՚, ՙէլեկտրական սարքի արկղըª իրանը, որը Շ.Հովսեփյանը հափշտակել է՚,ՙՊահեստարանի պատուհան՚:
գ.թ. 61-73
Քննիչի 21.05.2015թ. որոշմամբ նշանակվել է ապրանքագիտական և նյութաբանական համալիր փորձաքննություն և փորձագետին ներկայացվել են քննչական փորձարարության ժամանակ վերցված երկու տարբեր չափսերի իրաններ:
Համաձայն ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության թիվ 15-1303 եզրակացության` փորձաքննության ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանների շուկայական արժեքները որոշելու նպատակով փորձագետը կատարել է շուկայի, ինչպես նաև համապատասխան ինտերնետային կայքերի ուսումնասիրություններ: Փորձաքննությանը ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանների վաճառված տվյալններ /դիտարկվել է որպես առկա ապրանքային տեսքով օգտագործման համար պիտանի ապրանքատեսակ/ փորձագետի կողմից ՀՀ շուկայում չի հայտնաբերվել որոշմամբ առաջադրված 2015թ.-ի փետրվար ամսվա դրությամբ: Սակայն հաշվի առնելով սույն համալիր եզրակացության ՙԱրտաքին զննության՚ և ՙՔիմիական հետազոտություն՚ բաժիններում ներկայացված ելակետային տվյալները, այն է, որ փորձաքննությանը ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանները պատրաստված են ալյումինե համաձուլվածքից, որոնց քաշերը համապատասխանաբար կազմում են` 809.15գ/մոտ 0.81կգ/ և 360.35գ/մոտ 0.36կգ/, ուստի ապրանքագետ-փորձագետը դրանք դիտարկել է որպես ալյումինե ջարդոն, որոնց 1կգ-ի շուկայական արժեքները որոշելու նպատակով կատարվել է շուկայի/երկրորդական շուկա/, ինչպես նաև համապատասխան ինտերնետային կայքերի ուսումնասիրություններ: Խորհրդատվություն է ձեռք բերվել վերջիններիս առք ու վաճառքով զբաղվող, ինչպես նաև մետաղների ջարդոնի ընդունման կետերում աշխատող անձանց հետ:
Համադրելով շուկայի ուսումնասիրությունների արդյունքում ձեռք բերված ալյումինե ջարդոնի 1կգ-ի շուկայական արժեքների վերաբերյալ տեղեկատվությունը և կիրառելով գնահատման համեմատական մեթոդը, փորձագետը որոշել է փորձաքննությանը ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանների /վերջիններս դիտարկելով որպես ալյումինե ջարդոն/ հավանական միջին շուկայական արժեքները 2015թ.-ի փետրվար ամսվա դրությամբ փորձաքննության ներկայացված մոխրագույն երանգի 809,15 գրամ քաշով մետաղական կտորն ամբողջությամբ պատրաստված է ալյումինե համաձուլվածքից, որը պատված է 11,9 տոկոս տիտան, 1.2 տոկոս մագնեզիում, 1.7 տոկոս սիլիցիում, 0.7 տոկոս կապար, 0.4 տոկոս ալյումին պարունակող մոխրագույն երանգի շերտով: Փորձաքննության ներկայացված մոխրագույն երանգի 360,35 գրամ քաշով մետաղական կտորն ամբողջությամբ պատրաստված է ալյումինե համաձուլվածքից, որը պատված է 12,6 տոկոս տիտան, 2.2 տոկոս մագնեզիում, 3.5 տոկոս սիլիցիում, 2.7 տոկոս կապար, 3.4 տոկոս ալյումին պարունակող մոխրագույն երանգի շերտով: ՙՓորձաքննության ներկայացված արկղերը ինչի համար են օգտագործվում՚ հարցը դուրս է նյութագետ-փորձագետի հատուկ գիտելիքների շրջանակներից: ՙԻնչ արժեք ունեն փորձաքննությանը ներկայացված իրաններից յուրաքանչյուրը 2015 թ-ի փետրվար ամսին գործող շուկայական գներով՚, հարցին, սույն համալիր փորձաքննությամբ զուտ ապրանքագիտական տեսանկյունից դիտվում է, որ փորձաքննությանը ներկայացվծ թվով 2 հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արղերի իրանների /վերջիններս դիտարկելով որպես ալյումինե ջարդոն/` հավանական միջին շուկայական արժեքները, 2015թ. փետրվար ամսվա դրությամբ կազմում է ալյումինե ջարդոնª 0.81 կգ., և 0.36 կգ. արժեք 1 կգ. 300 ՀՀ դրամ, ընդհանուրը` 351 ՀՀ դրամ:
գ.թ. 113-117
ՀՀ ԳԱԱ ՓԱԲ ՊՈԱԿ-ի ապրանքագետ-փորձագետ` Գարեգին Կարոյի Թավադյանը պնդեց ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության թիվ 15-1303 եզրակացությունը և հայտնեց, որ էլեկտրական սարքավորումների իրանները դիտարկվել են ՀՀ շուկայում որպես օգտագործվող պիտանի դետալ, սակայն դրանց վերաբերյալ որևէ տեղեկատվություն ՀՀ շուկայում չհայտնաբերելու պատճառով դրանք գնահատվել են որպես մետաղական ջարդոն:
գ.թ. 171, դատ.նիստ.
Քննիչի որոշմամբ որպես այլ փաստաթուղթ է ճանաչվել ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի 04.09.2015թ. թիվ 2437-17/124 գրությունը, համաձայն որի` էլեկտրական սարքավորումների իրանները որպես սարքավորումների բաղկացուցիչ մաս գտնվում են ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի բալանսային հաշվեկշռում: Այդ իրանները պահեստավորվել են Խորհրդային Միության փլուզումից հետո: Այդ իրանների առանձին մասերը ՀՀ շուկայում որպես առանձին դետալ ձեռք բերել հնարավոր չէ և անհրաժեշտության դեպքում պատրաստվում են ինստիտուտի փորձնական արտադրամասում: Հաշվի առնելով դրանց նպատակային օգտագործման նշանակությունը և ծախսվող աշխատուժը, տվյալ դետալների արտադրման ինքնարժեքը միջին շուկայական գներին համարժեք կազմում է յուրաքանչյուր դետալը համապատասխան չափերի տարբերության 3000-3500 ՀՀ դրամ:
գ.թ. 144, 169-170
Քննիչի որոշմամբ Շ.Հովսեփյանի կողմից ներկայացված հանցագործության գործիք հանդիսացող երկաթյա ձողը, ճանաչվել է որպես իրեղեն ապացույց և պահվում է ՀՀ ՔԿ Արագածոտնի մարզային քննչական վարչության իրեղեն ապացույցների սենյակում:
գ.թ. 131
Տուժողի ներկայացուցիչ, ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն` Վահան Հրանտի Վարդանյանը նախաքննության ընթացքում ցուցմունք է տվել այն մասին, որ 2015 թ-ի փետրվար ամսին, օրը կոնկրետ չի հիշել, առավոտյան ժամը 10:00-ի սահմաններում իր մոտ է եկել պահակապետ Հրաչիկ Սեդրակի Պետրոսյանն ու հայտնել, որ ինստիտուտի վարչական տարածքի ավտոտնակների հարևանությամբ գտնվող պահեստի դուռը բաց է` կողպեքը կոտրված: Անմիջապես գնացել է այնտեղ պարզելու համար, թե ինչ է պատահել և նկատել է, որ պահեստից բացակայում են 2 հատ պտուտակահանները, հարթաշուրթը և կցաշուրթը: Այդ ժամանակ պահեստից էլեկտրական սարքավորումների իրանների և այլ իրերի պակասորդ չի հայտնաբերել և դեպքի մասին իրավապահ մարմիններին չի հայտնել: 2015 թ-ի ապրիլի 27-ին ինստիտուտի վարչական տարածք են եկել Աշտարակի ոստիկանության աշխատակիցները, իրեն հրավիրել են Աշտարակի ոստիկանության բաժին, որտեղ տեղեկացել է, որ ոմն Շահեն Հովսեփյանը խոստովանել է, որ փետրվար ամսին մուտք է գործել ինստիտուտին պատկանող պահեստը և գողացել է գործիքներ, ինչպես նաև էլեկտրական սարքավորումների արկղերի թվով 5` 2 մեծ և 3 փոքր իրաններ, դրանց միացման հաղորդալարերով, որոնք եղել են պղնձյա, յուրաքանչյուրը 1 մետր կտրվածքով 2*2.5 մմ չափսի, ընդամենը 5 մետր: Դրանից հետո Շ.Հովսեփյանը ոստիկանության աշխատակիցների կողմից տեղափոխվել է նշված պահեստի մոտ, որտեղ վերջինս ցույց է տվել, թե ինչպես է մետաղյա ձողով կոտրել պահեստի դռան կախովի կողպեքն ու մտել պահեստ:
Տուժողի ներկայացուցիչ` Վահան Վարդանյանը հայտնել է նաև, որ 5 մետր հաղորդալարի արժեքը գնահատում է 1 մետր 300 ՀՀ դրամով` 1500 ՀՀ դրամ, 1 հարթաշուրթ՝ 800 ՀՀ դրամ, 1 կցաշուրթ` 900 ՀՀ դրամ, պտուտակահանը` յուրաքնչյուրը 250 ՀՀ դրամ 2 հատը կազմել է 500 դրամ, ընդհանուր` 3700 ՀՀ դրամ: Հայտնել է նաև, որ նմանատիպ իրաններ ինստիտուտում արտադրելու դեպքում ջարդոնը ձեռք է բերվում շուկայից, օգտագործվում է աշխատուժ, էլեկտրոէներգիա, հատուկ գործիքներ և ինքնարժեքը կազմել է` մեծ իրանը` 3250 ՀՀ դրամ, փոքր իրանը` 3000 ՀՀ դրամ: Այսինքն, գողացված էլեկրական սարքավորումների իրանների ընդհանուր արժեքը կկազմի 15500 ՀՀ դրամ: Գողության հետևանքով ինստիտուտին պատճառվել է ընդհանուրը` 19200 ՀՀ դրամ գույքային վնաս, սակայն հրաժարվել է քաղհայց ներկայացնել:
գ.թ. 31-32, 119-121, 166-169, 172-173,
Տուժողի ներկայացուցիչ, ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն` Վահան Հրանտի Վարդանյանը դատարանում ցուցմունք տվեց այն մասին, որ 2015 թ-ի փետրվար ամսին, օրը կոնկրետ չի հիշել, առավոտյան ժամը 10:00-ի սահմաններում, երբ պահակապետը իրեն տեղեկացրել է ինստիտուտի վարչական տարածքի ավտոտնակների հարևանությամբ գտնվող պահեստի դռան կողպեքը կոտրված լինելու մասին, ինքը գնացել է պահեստ, սակայն այնտեղ տեսանելի որևէ փոփոխություն չի հայտնաբերել: Իրականում նշված պահեստում պահվում են ինստիտուտի հաշվեկշռից տաս և ավելի տարի առաջ դուրս գրված, ոչ պիտանի սարքավորումներ, դետալները, այնտեղ կա նաև մետաղական ջարդոն: Այդ սարքավորումները և դետալները արժեք չեն ներկայացնում, սակայն դրանց պահեստամասերը, այդ թվում նաև մետաղական տուփերի իրանները երբեմն օգտագործվում են որպես հումք: Այն մասին, որ նշված պահեստից Շահեն Հովսեփյանը գողացել է էլեկտրական սարքավորումների թվով 5 իրաններ, 5 մետր երկարության պղնձյա հաղորդալար, 1 հատ հարթաշուրթ, 1 հատ կցաշուրթ և 2 հատ պտուտակահան, իմացել է ոստիկանությունում և այդ մասին նշել է իր կողմից ՀՀ Ո Աշտարակի բաժնում տրված հաղորդման մեջ: Իր ցուցմունքներում և քննիչին հասցեագրված գրության մեջ նշված ապրանքների արժեքը նշել է մոտավոր, իսկ ինչ վերաբերվում է իրաններին, ապա նշել է գրեթե նույնատիպ իրաններ արտադրելու մոտավոր ինքնարժեքըª հաշվի առնելով ներկա պահին այդպիսիք պատրաստելու համար անհրաժեշտ նյութերի, կատարված աշխատանքի և օժանդակ ծախսերի արժեքը: Ինչ վերաբերվում է նրան, որ նշել է, թե նշված ապրանքները գտնվում են ինստիտուտի հաշվեկշռում, ապա դա շփոթմունք է, պնդում է, որ նշված ապրանքներըª իրանները և պղնձյա հաղորդալարերի կտորները ինստիտուտի հաշվապահական հաշվեկշռում չեն գտնվել` արժեք չներկայացնելու պատճառով, դրանք ընդհամենը հնարավոր է գնահատել որպես հումք կամ ջարդոնª մեկ կիլոգրամը հաշվելով շուրջ 100 ՀՀ դրամ, իսկ գործիքները եղել են հնամաշ և իր կարծիքով դրանց շուկայական արժեքը չի կարող գերազանցել 1200 ՀՀ դրամը:
գ.թ. դատ.նիստ.
Անչափահաս վկա` Գևոր Գարուշի Բադոյանը ցուցմունք տվեց այն մասին, որ 2015 թվականի փետրվար ամսին, օրը կոնկրետ չի հիշել, ժամը 12:00-ից 13:00-ն ընկած ժամանակահատվածում, Սասունիկ գյուղի կենտրոնական մասում պատահական հանդիպել է համագյուղացի` Շահեն Հովսեփյանին, ով առաջարկել է միասին գնալ Աշտարակ քաղաքի Գիտավան թաղամաս` մետաղական ջարդոններ հավաքելու: Ինքը համաձայնվել է, որից հետո ոտքով Սասունիկ գյուղից ճանապարհվել են Աշտարակ քաղաքի ուղղությամբ և մոտ 20 րոպե անց հասել են ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտ, որտեղ էլ հարակից տարածքից սկսել են հավաքել մետաղական ջարդոններ: Մոտ 10 րոպե հետո, ինքը մնալով քանդված շինության մոտ շարունակել է հավաքել մետաղական ջարդոններ, իսկ Շ.Հովսեփյանը իրենից հեռացել է: Որոշ ժամանակ անց Շ.Հովսեփյանը վերադարձել է ինչ-որ պարկ ձեռքին, հավաքած ջարդոնը լցրել են պարկի մեջ և վերադարձել են գյուղ: Ճանապարհին իրենց անծանոթ մարդիկ են հանդիպել ու կարծելով, որ հնարավոր է իրենք գողություն կատարած լինեն` ստուգել են պարկը, որի ժաամանակ էլ տեսել է դեֆորմացված մետաղական արկղեր, պղնձյա հաղորդալար, 2 հատ պտուտակահաններ, կցաշուրթ և հարթաշուրթ: Պարկը թողնելով Շահենի մոտ ինքը գնացել է տուն: Մոտ 2 ժամ հետո Շ.Հովսեփյանը հավաքած ջարդոնի համար իրեն վճարել է 1000 դրամ: Ինքը տեղյակ չի եղել, որ Շ.Հովսեփյանն իրանները, հաղորդալարի կտորները և գործիքները գողացել է պահեստից, այդ մասին իմացել է ոստիկանությունում:
գ.թ. 36-34, 103-104, դատ.նիստ.
Վկա, ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի պահակապետ Հրաչիկ Սեդրակի Պետրոսյանը ցուցմունք տվեց այն մասին, որ 2015 թ-ի փետրվարին, օրը կոնկրետ չի հիշել, առավոտյան ժամը 10:00-ի սահմաններում, որպես պահակապետ շրջել է ինստիտուտի վարչական տարածքում, որի ժամանակ նկատել է, որ ներքևիª դուրս գրված ապրանքների պահեստի դռան կախովի կողպեքը կոտրված է: Այդ մասին անմիջապես հայտնել է ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն` Վահան Վարդանյանին: Վերջինս եկել է պահեստ ու տեսնելով, որ նյութական վնաս չկա, հանձնարարել է լինել ավելի ուշադիր ու գիշերային ժամերին շրջեն այդ տարածքով: 2015 թ-ի ապրիլ ամսին իմացել է, որ ոստիկանության աշխատակիցների կողմից հայտնաբերվել է մի երիտասարդ, ով հայտնել է, որ նշված պահեստից գողություն է կատարել: Հայտնեց նաև որ նշված պահեստում պահեստավորված են դուրս գրված, ոչ պիտանի ապրանքներ, սարքավորումներ, կա նաև թափոն:
գ.թ. 42-43, 130, դատ.նիստ.
Վկա` ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի պահակ Վազգեն Ստեփանի Դավթյանը տվեց գրեթե նույնաբովանդակ ցուցմունք:
գ.թ. 46-47, 131, դատ.նիստ.
3. Դատարանի իրավական վերլուծությունները.
Դատարանը, պատշաճ իրավական ընթացակարգի շրջանակներում հետազոտելով գործով ձեռք բերված ապացույցները և դրանք գնահատելով վերաբերելիության, թույլատրելիության, իսկ ամբողջ ապացույցներն իրենց համակցությամբ` գործի լուծման համար բավարարության տեսանկյունից, դրանց բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ քննության վրա հիմնված ներքին համոզմամբ հանգում է հետևության, որ ամբաստանյալ Շահեն Թովմասի Հովսեփյանին ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով առաջադրված մեղադրանքը դատաքննությամբ չապացուցվեց և գտնում է, որ Շահեն Հովսեփյանի նկատմամբ պետք է կայացվի արդարացման դատավճիռ, որպիսի հետևության դատարանը հանգում է հետևյալ դատողությունների և իրավական վերլուծությունների արդյունքներով.
Համաձայն ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի`
1. Գողությունը՝ ուրիշի գույքի զգալի չափերով գաղտնի հափշտակությունը`
պատժվում է տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի հարյուրապատիկից չորսհարյուրապատիկի չափով, կամ կալանքով՝ մեկից երկու ամիս ժամկետով, կամ ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը երկու տարի ժամկետով:
2. Գողությունը, որը կատարվել է՝
(...)
3) պահեստարան կամ շինություն ապօրինի մուտք գործելով`
(...)
պատժվում է տուգանքով` նվազագույն աշխատավարձի հինգհարյուրապատիկից հազարապատիկի չափով, կամ ազատազրկմամբ` երկուսից հինգ տարի ժամկետով:
Համաձայն նույն օրենսգրքի 175-րդ հոդվածի 4-րդ մասի` ՙՍույն գլխում զգալի չափ է համարվում հանցագործության պահին Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի երեսնապատիկից հինգհարյուրապատիկը չգերազանցող գումարը (արժեքը), իսկ գողության միջոցով հափշտակություն կատարելու պահին` Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկից հինգհարյուրապատիկը չգերազանցող գումարը (արժեքը):
Դատարանը անդրադառնալով սույն քրեական գործով արարքի քրեաիրավական որակմանը արձանագրում է հետևյալը.
Շահեն Թովմասի Հովսեփյանին մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով այն բանի համար, որ նա 2015 թ-ի փետրվար ամսին, քննությամբ չպարզված օրը, ժամը 15:00-ի սահմաններում գնացել է Աշտարակ քաղաքի Ալիխանյան եղբայրներ 1 հասցեում գտնվող Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի վարչական տարածք՝ մետաղական ջարդոններ հավաքելու, որտեղ էլ ուրիշի գույքը հափշտակելու դիտավորությամբ, երկաթյա ձողի գործադրմամբ կոտրել է Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստարանի մուտքի դռան կախովի կողպեքը, ապօրինի մուտք գործել պահեստարան և գաղտնի հափշտակել զգալի չափի` 19,200 ՀՀ դրամ ընդհանուր արժողության խառը տեսակի ապրանքներ՝ էլեկտրական սարքավորումների թվով 5 իրաններ, 5 մետր երկարության պղնձյա հաղորդալար, 1 հատ հարթաշուրթ, 1 հատ կցաշուրթ և 2 հատ պտուտակահան, որի հետևանքով Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատճառվել է զգալի չափի գույքային վնաս:
Դատարանը արձանագրում է, որ սույն գործով նախաքննության ընթացքում ձեռք բերված ապացույցները այն մասին, որ Շահեն Հովսեփյանը ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստից գաղտնի հափշտակել է զգալի չափի 19,200 ՀՀ դրամ ընդհանուր արժողության խառը տեսակի ապրանքներ, դատաքննության ընթացքում հերքվեցին:
Դատարանը հարկ է համարում արձանագրել, որ.
ա/ չնայած նախաքննության ընթացքում ձեռք են բերվել տվյալներ Շահեն Հովսեփյանի կողմից հափշտակված առարկաների մաշվածության, ամորտիզացիայի, ապրանքային տեսքի, պիտանելիության աստիճանի վերաբերյալ, որոնք անմիջական նշանակություն են ունեցել դրանց իրական արժեքը որոշելու համար, մեղադրանքի հիմքում դրվել են միայն տուժողի ներկայացուցիչ Վահան Վարդանյանի կողմից տրված հակասական տեղեկությունները այն մասին, որ ինստիտուտի փորձնական արտադրամասում շուկայից ձեռք բերված ալյումինե թիթեղից նմանատիպ իրաններ արտադրելու դեպքում, հաշվի առնելով նյութի արժեքը և օժանդակ ծախսերըª մեծ իրանի արժեքը կկազմի 3.250 ՀՀ դրամ, փոքր իրանինը` 3.000 ՀՀ դրամ, ընդհանուր` 15.500 ՀՀ դրամ, 5 մետր պղնձյա հաղորդալարի արժեքը` 1500 ՀՀ դրամ /1 մետրը 300 ՀՀ դրամ/, 1 հարթաշուրթ՝ 800 ՀՀ դրամ, 1 կցաշուրթ` 900 ՀՀ դրամ, պտուտակահանը` յուրաքնչյուրը 250 ՀՀ դրամ 2 հատը 500 ՀՀ դրամ, այն է` ՙզգալի չափի 19,200 ՀՀ դրամ ընդհանուր արժողության խառը տեսակի ապրանքներ:՚
բ/ գործի նախաքննության ընթացքում կատարվել է դեպքի վայրի զննություն, սակայն զննության չի ենթարկվել պահեստը, որտեղից կատարվել է գողությունը, այն դեպքում, երբ ըստ քննչական փորձարարության արձանագրությանը կցված լուսանկարչական հավելվածիª պահեստում առկա են ինչպես ապակոմպլեկտավորված սարքավորումներ, այնպես էլ առանձին մետաղական դետալներ, մետաղական ջարդոն և այլ թափոն:
դ/ չնայած նախաքննության ընթացքում չի հերքվել Շահեն Հովսեփյանի պատճառաբանությունը այն մասին, որ պահեստում վերցրել է ընդամենը գետնին թափված, ծռմռված ալյումինե իրաններ, քննիչի կողմից քննչական փորձարարության կատարման ժամանակ պահեստից առգրավվել և փորձաքննության է ներկայացվել Հովսեփյանի կողմից նկարագրված, սակայն ապրանքային տեսք ունեցող իրաններ:
Դատաքննությամբ հիմնավորվեց, որ Շահեն Հովսեփյանը մուտք է գործել ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող, ինստիտուտի հաշվեկշռից դուրս գրված ապրանքների պահեստ և գողացել է հափշտակություն կատարելու պահին` Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը չգերազանցող գումարի (արժեքի) ապրանքներ:
Նշված դատողությունը դատարանը հիմնավորում է գնահատելով.
ա/ տուժողի ներկայացուցչի, վկաների դատարանում տված ցուցմունքները, այն մասին, որ պահեստում պահվել են ինստիտուտի հաշվեկշռից դուրս գրված, արժեք չներկայացնող ապրանքները, այդ թվում սարքավորումներ, դետալներ, մետաղական տուփեր և իրաններ, եղել է նաև մետաղական ջարդոն, որ ալյումինե իրանները և շուրջ մեկ մետր երկարությամբ պղնձյա լարերը հանդիսացել են ջարդոն, իսկ գործիքները օգտագործված և հնամաշ,
բ/ քննիչի կողմից կազմվածª լուսանկարչական հավելվածներով քննչական փորձարարության մասին արձանագրությունը, որով հիմնավորվում է, որ նշված պահեստում անկանոն տեղադրված և թափված են եղել ինչպես ապակոմպլեկտավորված սարքավորումներ, մետաղական դետալներ, այնպես էլ առկա է մետաղական ջարդոն և այլ տեսակի թափոն,
գ/ ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության թիվ 15-1303 եզրակացությունը այն մասին, որ փորձաքննության ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանները դիտարկվել են ՀՀ շուկայում որպես օգտագործվող պիտանի դետալ, սակայն դրանց վերաբերյալ որևէ տեղեկատվություն ՀՀ շուկայում չհայտնաբերելու պատճառով դրանք գնահատվել են որպես մետաղական ջարդոնª մեկ կգ. ալյումինի արժեքը 300 ՀՀ դրամով,
դ/ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի նախաքննության և դատաքննության ընթացքում տված ցուցմունքները այն մասին, որ պահեստում եղած մետաղական ջարդոնի միջից վերցրել է հինգ հատ ծռմռված իրաններ, պղնձյա լարի կտորներª հինգ հատ յուրաքանչյուրը շուրջ մեկ մետր երկարությամբ, որ պահեստում որևէ սարքավորման վրայից մետաղական իրան չի հանել և նման նպատակ չի ունեցել:
Այսպիսով, դատաքննությամբ հիմնավորվեց, որ Շահեն Հովսեփյանի կողմից գողացված առարկաների առավելագույն արժեքը չի գերազանցում 5000 ՀՀ դրամը, այն էª ըստ փորձագիտական եզրակացության ալյումինի 1կգ-ի արժեքը 300 ՀՀ դրամով հաշվարկելու դեպքում 810 ՀՀ դրամ /0.81x2+0.36x3=2.7կգ, 2.7 x 300=810 ՀՀ դրամ/, ըստ Վահան Վարդանյանի ցուցմումքի` ալյումինե իրանի ջարդոնի 1 կգ-ի արժեքը կարող է կազմել շուրջ 100 ՀՀ դրամ, օգտագործած գործիքների ընդհանուր արժեքը կարող է կազմել շուրջ 1.200 ՀՀ դրամ, իսկ օգտագործման համար պիտանի պղնձյա հաղորդալարի 1 մետրի արժեքը 300 ՀՀ դրամով հաշվելու դեպքում, 5 մետրի արժեքը կկազմի շուրջ 1.500 ՀՀ դրամ:
Համաձայն ՀՀ Սահմանադրության 19-րդ հոդվածի` ՙՅուրաքանչյուր ոք ունի իր խախտված իրավունքները վերականգնելու, ինչպեu նաև իրեն ներկայացված մեղադրանքի հիմնավորվածությունը պարզելու համար հավաuարության պայմաններում, արդարության բոլոր պահանջների պահպանմամբ, անկախ և անկողմնակալ դատարանի կողմից ողջամիտ ժամկետում իր գործի հրապարակային քննության իրավունք (…)՚:
Համաձայն ՙՄարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին՚ եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի 1-ին կետի` ՙՅուրաքանչյուր ոք, երբ որոշվում են նրա քաղաքացիական իրավունքներն ու պարտականությունները կամ նրան ներկայացված ցանկացած քրեական մեղադրանքի առնչությամբ, ունի օրենքի հիման վրա ստեղծված անկախ ու անաչառ դատարանի կողմից ողջամիտ ժամկետում արդարացի և հրապարակային դատաքննության իրավունք (…) ՚:
Համաձայն ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 18-րդ հոդվածի`
1. Հանցագործության համար կասկածվողը կամ մեղադրվողը համարվում է անմեղ, քանի դեռ նրա մեղավորությունն ապացուցված չէ սույն օրենսգրքով սահմանված կարգով` դատարանի` օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով:
2. Կասկածյալը կամ մեղադրյալը պարտավոր չէ ապացուցել իր անմեղությունը: Նրանց անմեղության ապացուցման պարտականությունը չի կարող դրվել պաշտպանության կողմի վրա: Մեղադրանքի ապացուցման և կասկածյալին կամ մեղադրյալին ի պաշտպանություն բերված փաստարկների հերքման պարտականությունը կրում է մեղադրանքի կողմը:
3. Հանցանք գործելու մեջ անձի մեղավորության մասին հետևությունը չի կարող հիմնվել ենթադրությունների վրա, այն պետք է հաստատվի գործին վերաբերող փոխկապակցված հավաստի ապացույցների բավարար ամբողջությամբ:
4. Մեղադրանքն ապացուցված լինելու վերաբերյալ բոլոր կասկածները, որոնք չեն կարող փարատվել սույն օրենսգրքի դրույթներին համապատասխան պատշաճ իրավական ընթացակարգի շրջանակներում, մեկնաբանվում են հօգուտ մեղադրյալի կամ կասկածյալի:
5. Կասկածյալի կամ մեղադրյալի նկատմամբ կիրառվող խափանման միջոցները չեն կարող պարունակել պատժի տարրեր:
Համաձայն նույն օրենսգրքի 107-րդ հոդվածի`
Միայն ապացույցների հիման վրա են հաստատվում`
1) դեպքը և հանգամանքները (կատարման ժամանակը, տեղը, եղանակը և այլն).
2) կասկածյալի և մեղադրյալի առնչությունը դեպքին.
3) հանցագործության` քրեական օրենքով նախատեսված հատկանիշները.
4) անձի մեղավորությունը քրեական օրենքով չթույլատրված արարքը կատարելու մեջ.
5) քրեական օրենքով նախատեսված պատասխանատվությունը մեղմացնող կամ խստացնող հանգամանքները.
6) այն հանգամանքները, որոնցով դատավարության մասնակիցը կամ քրեական դատավարությանը մասնակցող այլ անձը հիմնավորում է իր պահանջները, եթե այլ բան նախատեսված չէ օրենքով.
7) այն հանգամանքները, որոնք հիմնավորում են, որ գույքը ստացվել է հանցագործության կատարման արդյունքում կամ այդ գույքի օգտագործումից կամ օգտագործվել է կամ նախատեսվել է օգտագործել որպես հանցագործության գործիք կամ միջոց կամ ուղղվել է ահաբեկչության ֆինանսավորմանը կամ հանդիսանում է Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքի 215-րդ հոդվածով նախատեսված մաքսանենգության առարկա:
ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 358-րդ հոդվածի համաձայն՝
1. Դատարանի դատավճիռը պետք է լինի օրինական և հիմնավորված:
2. Դատարանի դատավճիռն օրինական է, եթե այն կայացվել է Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության, սույն օրենսգրքի և այն օրենքների պահանջների պահպանմամբ, որոնց նորմերը կիրառվում են տվյալ քրեական գործը լուծելիս:
3. Դատարանի դատավճիռը հիմնավորված է, եթե`
դրա հետևությունները հիմնված են միայն դատաքննության ժամանակ հետազոտված ապացույցների վրա.
այդ ապացույցները բավարար են մեղադրանքը գնահատելու համար.
դատարանի կողմից հաստատված ճանաչված հանգամանքները համապատասխանում են դատարանում հետազոտված ապացույցներին:
4. Դատարանի դատավճիռը պետք է լինի պատճառաբանված: Պատճառաբանման ենթակա են դատարանի կողմից դատավճռում շարադրվող բոլոր հետևությունները և որոշումները:
Համաձայն նույն օրենսգրքի 365-րդ հոդվածի 2-րդ մասի`
Մեղադրական դատավճիռը չի կարող հիմնված լինել ենթադրությունների վրա և կայացվում է միայն այն դեպքում, երբ հանցանքը կատարելու մեջ ամբաստանյալի մեղավորությունն ապացուցված է դատական քննության ընթացքում: Հանցանքը կատարելու մեջ ամբաստանյալի մեղավորությունը կարող է համարվել ապացուցված, եթե դատարանը, ղեկավարվելով անմեղության կանխավարկածով, հիմնվելով պատշաճ իրավական ընթացակարգի շրջանակներում դատական քննության ընթացքում գործի հանգամանքների հետազոտման արդյունքների վրա, դատաքննության ժամանակ հետազոտված հավաստի ապացույցների հիման վրա, ամբաստանյալի մեղավորության մասին չփարատվող բոլոր կասկածները նրա օգտին մեկնաբանելով, սույն օրենսգրքի 360 հոդվածի առաջին մասի 1-4-րդ կետերում նշված հարցերին տալիս է հաստատող պատասխաններ:
Անդրադառնալով անմեղության կանխավարկածի սկզբունքին՝ Վճռաբեկ դատարանը 2014 թվականի հոկտեմբերի 31-ի Արարատ Ավագյանի և Վահան Սահակյանի վերաբերյալ թիվ ԵԿԴ/0252/01/13 որոշման մեջ արձանագրել է, որ քրեական դատավարությունում կանխավարկածը օրենքով կամ նախադեպային իրավունքով հաստատված այն կանոնն է, որի համաձայն՝ որոշակի հանգամանք համարվում է հաստատված, քանի դեռ օրենքով սահմանված կարգով չի ապացուցվել հակառակը: Մարդու անմեղությունը քրեական դատավարության կարևորագույն կանխավարկածներից է, որն ամրագրված է ինչպես ՀՀ Սահմանադրությամբ, միջազգային պայմանագրերով և օրենքներով, այնպես էլ՝ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի և Վճռաբեկ դատարանի նախադեպային իրավունքով: Հանցանք կատարելու մեջ անձի մեղավորությունը հաստատված համարելը ոչ այլ ինչ է, քան անմեղության կանխավարկածի հաղթահարում: Միևնույն ժամանակ, անձին դատապարտելու համար համարժեք ապացույցների բավարար համակցության բացակայությունը նշանակում է, որ անձի անմեղության կանխավարկածը հաղթահարված չէ: Այլ խոսքով՝ քրեական դատավարության ընթացքում չապացուցված մեղավորությունը հավասարազոր է ապացուցված անմեղության:
Հարկ է նշել նաև, որ անմեղության կանխավարկածն ամրագրող նորմերը, ինչպես նաև նախադեպային իրավունքը սահմանում են ոչ միայն այդ սկզբունքի բուն էությունը, այլև՝ դրա հաղթահարման, նույնն է, թե անձի մեղավորության հաստատման համար անհրաժեշտ դատավարական չափորոշիչները: Այս կապակցությամբ Վճռաբեկ դատարանը Մ. Հակոբյանի գործով որոշման մեջ շեշտել է. «(…) ապացույցների կամայական գնահատման արգելքը դատարաններին պարտավորեցնում է ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 107-րդ հոդվածում թվարկված՝ ապացուցման ենթակա հանգամանքների, այդ թվում՝ կոնկրետ հանցանքի հատկանիշների և այդ հանցանքի մեջ անձի մեղավորության վերաբերյալ իր հետևությունները հիմնավորել վերաբերելի, փոխկապակցված, հավաստի ապացույցներով և ոչ թե ենթադրություններով: Այլ խոսքով՝ հանցանքի մեջ մեղադրվող յուրաքանչյուր անձի վերաբերյալ՝ ապացուցման ենթակա յուրաքանչյուր հանգամանքի կապակցությամբ դատարանի հետևությունը պետք է հիմնված լինի ոչ թե գնահատողական դատողությունների, կանխատեսումների կամ կարծիքների, այլ կոնկրետ գործով օրենքով սահմանված կարգով ձեռք բերված փաստական տվյալների վրա: Այս կապակցությամբ Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է նաև, որ մեղսագրվող հանցագործության և դրա հատկանիշների ապացուցման բեռը կրում է մեղադրանքի կողմը, իսկ չփարատված կասկածները պետք է մեկնաբանվեն հօգուտ մեղադրյալի: Դրանից հետևում է, որ մեղադրանքի կողմը կրում է անձի մեղքը հաստատելու համար բավարար ապացույցներ ներկայացնելու պարտականությունը (…)ե (տե՛ս Մարգար Հակոբյանի վերաբերյալ 2013 թվականի մայիսի 8-ի թիվ ԵԿԴ/0168/01/12 որոշման 13-րդ կետը): Անմեղության կանխավարկածի սկզբունքին Վճռաբեկ դատարանն անդրադարձել և իրավական դիրքորոշում է արտահայտել նաև Արմեն Բաբայանի և Սուրեն Թումանյանի գործով որոշման մեջ (տե՛ս Արմեն Բաբայանի և Սուրեն Թումանյանի գործով Վճռաբեկ դատարանի 2011 թվականի դեկտեմբերի 22-ի թիվ ԵԷԴ/0044/01/11 որոշման 14-րդ կետը):
Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի նախադեպային իրավունքի ուսումնասիրությունը ևս ցույց է տալիս, որ Եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի 2-րդ կետով երաշխավորված անմեղության կանխավարկածի սկզբունքը, ի թիվս այլոց, ենթադրում է մեղադրանքի կողմի պարտականությունը ներկայացնելու անձին դատապարտելու համար բավարար ապացույցներ (տե՛ս, ի թիվս այլոց, Barbera Messegue and Jabardo v. Spain, գանգատ թիվ 10590/83, 1988 թվականի դեկտեմբերի 6-ի վճիռ, 77-րդ կետ, Janosevic v. Sweden, գանգատ թիվ 34619/97, 2002 թվականի հուլիսի 23-ի վճիռ, 97-րդ կետ):
Հիմք ընդունելով և զարգացնելով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի իրավական դիրքորոշումները, Դատարանը գտնում է, որ չփարատված կասկածներ հասկացությունը վերաբերում է ինչպես մեղադրանքի ողջ ծավալին, այնպես էլ՝ մեղադրանքի առանձին դրվագներին, մեղքի ձևին, հանցագործությանը անձի մասնակցության աստիճանին և բնույթին, հանցագործության օբյեկտիվ կողմը կազմող հատկանիշներին, պատասխանատվությունը մեղմացնող և ծանրացնող հանգամանքներին, առանձին վերցրած ապացույցներին:
Դատարանն արձանագրում է, որ իրավական հետևանք կարող է ունենալ ոչ թե յուրաքանչյուր կասկած, այլ միայն չփարատված կասկածները: Կասկածները համարվում են չփարատված, եթե դրանք շարունակում են մնալ, երբ քրեական գործի բոլոր հանգամանքները հետազոտվում են լրիվ, օբյեկտիվ և բազմակողմանի քրեադատավարական ապացուցման բոլոր միջոցներով: Կասկածները հօգուտ մեղադրյալին մեկնաբանելը նշանակում է, որ հանցագործության դեպքի, դրանում մեղադրյալի մասնակցության, մեղադրյալին մերկացնող, նրա պատասխանատվությունը ծանրացնող հանգամանքները ապացուցող փաստերը ճանաչվում են գոյություն չունեցող և հակառակը, մեղադրյալի մեղավորությունը կասկածի տակ դնող, նրան արդարացնող կամ մեղմացնող հանգամանքները ճանաչվում են հաստատված, եթե դրանց գոյությունը արժանահավոտերն չեն հերքված:
Այսպիսով, չփարատված կասկածները հօգուտ մեղադրյալի մեկնաբանելու կանոնը ենթադրում է դատարանի մոտ հանցագործության դեպքի, դրանում մեղադրյալի մասնակցության աստիճանի, բնույթի, մեղավորության և այլ հարցերի հաստատված լինելու վերաբերյալ անվստահության վիճակ, որը հիմնված է հիմնավորված և պատճառաբանված դատական ակտ կայացնելու համար անհրաժեշտ ապացուցողական տեղեկատվության պակասի վրա: Այս իմաստով կասկածը անվստահության այն վիճակն է, որը ապացույցը գնահատող սուբյեկտի մոտ պետք է առաջանա այն բանի արդյունքում, որ փաստի վերաբերյալ անվերապահ հետևությունը չի բխում ապացույցների հետազոտությունից:
Այսպիսով, անմեղության կանխավարկածի սկզբունքը ենթադրում է ապացույցների այնպիսի ամբողջության առկայություն, որն անհրաժեշտ է անձի մեղավորությունը ողջամիտ (հիմնավոր) կասկածից վեր ապացուցված համարելու, այլ ոչ թե՝ անձի մեղավորության մասին ենթադրություններ անելու համար: Անմեղության կանխավարկածը այս տեսանկյունից կարելի է համարել հաղթահարված, եթե ապացուցման առարկան կազմող հանգամանքները ապացուցված են անկասկած, այսինքն՝ այնպես ապացուցված, որ դրանց ճշտությունը խելամիտ մտորելու դեպքում չի կարող խելամիտ կասկածներ առաջացնել առկա ապացույցների բավարարությամբ հաստատված ճանաչելու դեպքում: Հակառակ դեպքում, եթե այդ հանգամանքները ապացուցված չեն անկասկած, անվերապահորեն, ապա չփարատված կասկածները հօգուտ մեղադրյալին մեկնաբանելու կանոնի կիրառմամբ պետք է ապացուցված համարել հակառակը: Եթե ողջամիտ օբյեկտիվ դիտորդի տեսանկյունից գործում առկա ապացույցները բավարար են անձի մեղավորության վերաբերյալ միանշանակ հետևություն անելու համար, ապա մեղադրանքը համարվում է ապացուցված:
Այսպիսով դատարանը չփարատված կասկածները հօգուտ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի մեկնաբանելով հաստատված է համարում, որ նրա կողմից ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտիª դուրս գրված ապրանքների պահեստից գողացված առարկաների շուկայական առավելագույն արժեքը չի գերազանցում հափշտակություն կատարելու պահին` Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը, այսինքն Շահեն Հովսեփյանի արարքում բացակայում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177 հոդվածով սահմանված հանցակազմը:
Համաձայն ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 35-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետի` քրեական գործ չի կարող հարուցվել և քրեական հետապնդում չի կարող իրականացվել, իսկ հարուցված քրեական գործի վարույթը ենթակա է կարճման, եթե արարքի մեջ հանցակազմ չկա:
Նույն հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն` դատարանը հայտնաբերելով քրեական հետապնդումը բացառող հանգամանքներ, լուծում է ամբաստանյալի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցնելու հարցը:
Համաձայն նույն օրենսգրքի 366-րդ հոդվածի 1-ին մասի` արդարացման դատավճիռը ճանաչում և հռչակում է հանցանքի կատարման մեջ ամբաստանյալի անմեղությունը` այն մեղադրանքով, որով նա ներգրավվել է որպես մեղադրյալ: Համաձայն նույն հոդվածի 2-րդ մասի` դատարանը պարտավոր է սույն օրենսգրքի 35 հոդվածի առաջին մասի 1-3-րդ կետերով և երկրորդ մասով նախատեսված հիմքերից որևէ մեկի առկայության դեպքում տվյալ դատական նիստում կայացնել արդարացման դատավճիռ:
Դատարանը գտնում է, որ քննիչի 10.10.2015թ. որոշմամբ ապացույց ճանաչված և քրեական գործին կցված` ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի 04.09.2015թ. 2438-17/124 գրությունը, պետք է պահել քրեական գործում:
Դատարանը գտնում է, որ քննիչի 23.08.2015թ. որոշմամբ իրեղեն ապացույց ճանաչված, ՀՀ ՔԿ Արագածոտնի մարզային քննչական վաևչության իրեղեն ապացույցների սենյակում պահվող երկաթյա ձողը պետք է ոչնչացնել:
4.Եզրափակիչ մաս.
Վերոգրյալների հիման վրա և ղեկավարվելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 357-360,366,369-373 հոդվածներով.
Վ Ճ Ռ Ե Ց
Շահեն Թովմասի Հովսեփյանին ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով առաջադրված մեղադրանքով ճանաչել անմեղ և արդարացնել` հանցակազմի բացակայության հիմքով:
Շահեն Հովսեփյանի նկատմամբ ընտրված` ստորագրություն չհեռանալու մասին խափանման միջոցը վերացնել:
Ապացույց ճանաչված և քրեական գործին կցված` ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի 04.09.2015թ. 2438-17/124 գրությունը, պահել քրեական գործում:
Իրեղեն ապացույց ճանաչված, ՀՀ ՔԿ Արագածոտնի մարզային քննչական վարչության իրեղեն ապացույցների սենյակում պահվող երկաթյա ձողը ոչնչացնել;
Դատավճիռը օրենքով սահմանված կարգով կարող է բողոքարկվել Հայաստանի Հանրապետության Վերաքննիչ քրեական դատարան մեկ ամսյա ժամկետում:
ԴԱՏԱՎՈՐ Ս.ՄՆՈՅԱՆ |
---|
|
Դատական ակտի ամսաթիվը: | 21-12-2015 |
---|
|
Գործը հանձնվել է գրասենյակ |
Գործը հանձնվել է գրասենյակ: | 08-02-2016 |
---|
|
Բողոքարկվել է: | Ըստ էության լուծող դատական ակտը |
---|
|
Գործը ուղարկվել է: | 08-02-2016 |
---|
|
ՈՒր(դատարան): | Քրեական վերաքննիչ |
---|
|
Ելքի գրության համարը: | Ե-1810/16 |
---|
|
|
|
Դատական Գործ N: ԱՐԱԴ/0025/01/15 |
Քրեական վերաքննիչ |
Ստացվել է վերաքննիչ բողոք |
Անձ | Անուն | Շահեն |
---|
Ազգանուն | Հովսեփյան |
---|
Հասցե | ▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒ |
---|
Պաշտպան | Անուն | չկա |
---|
Ազգանուն | չկա |
---|
Հասցե | չկա |
---|
|
Խափանման միջոց: | Ստորագրություն չհեռանալու մասին |
---|
|
Ում կողմից է բերվել բողոքը: | Մեղադրող |
---|
|
Բողոքը բերող անձը | Անուն | Մ |
---|
Ազգանուն | Արզումանյան |
---|
Հասցե | ▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒ |
---|
|
Բողոքի բովանդակությունը: | Շահեն Հովսեփյան Բեկանել և փոփոխել ՀՀ Արագածոտնի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի` ամբաստանյալ Շահեն Թովմասի Հովսեփյանի /ՀՀ քր. օր-ի 177 հոդվածի 2-րդ 3-րդ կետով - արդարացնել հանցակազմի բացակայության հիմքով/ վերաբերյալ 21.12.2015թ. դատավճիռը և նրան նախատեսված հանցագործության կատարման մեջ և նշանակել հոդվածի սանկացիայով նախատեսված և համաչափ պատիժ: |
---|
|
Բողոքի ստացման կարգը: | Հանձնվել է փոստին |
---|
|
Երկշաբաթյա ժամկետում կրկին ներկայացվել է բողոք: | |
---|
|
Գործի ստացման ամսաթիվ: | 10-02-2016 |
---|
|
Վիճակագրական տողի համարը: | |
---|
|
Գործը բաղկացած է (հատոոր / էջերի քանակ): | |
---|
|
Գործը ստացվել է: | Արագածոտնի մարզ |
---|
|
Գործն ըստ էության լուծող դատական ակտի դեմ |
Ըստ էության լուծող դատական ակտեր: | Դատավճիռ (արդարացման/մեղադրական) |
---|
|
Ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն բեկանելու և ... մասին դատական ակտ կայացրած դատավորների ցանկ | Դատարանի անվանում: | Քրեական վերաքննիչ |
---|
Դատավորի անուն: | | |
Նախագահող դատավոր | Դատարանի անվանում: | Քրեական վերաքննիչ |
---|
Դատավորի անուն: | Մանուշակ Ավետիքի Պետրոսյան | |
Դատավոր | Դատարանի անվանում: | Քրեական վերաքննիչ |
---|
Դատավորի անուն: | Արշակ Նշանի Խաչատրյան | |
Դատավոր | Դատարանի անվանում: | Քրեական վերաքննիչ |
---|
Դատավորի անուն: | Սեվակ Ժորայի Համբարձումյան | |
Նշանակվել է դատական քննություն |
Նիստերի դահլիճի համարը: | 5 |
---|
|
Պատճառը: | Կողմերի չներկայանալու պատճառով: |
---|
|
Նշանակվել է դատական քննություն |
Նիստերի դահլիճի համարը: | 4 |
---|
|
Նշանակվել է դատական քննություն |
Նիստերի դահլիճի համարը: | 4 |
---|
|
Վերաքննիչ բողոքը բավարարվել է մասնակի |
Ստորադաս դատարանի ակտը բեկանվել է մասնակի: | Մասնակի բեկանվել է ստորադաս դատարանի դատական ակտը եվ գործն ուղարկվել է ստորադաս դատարան բեկանված մասով նոր քննության |
---|
|
Ամբաստանյալ | Անուն | Շահեն |
---|
Ազգանուն | Հովսեփյան |
---|
Հասցե | ▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒ |
---|
|
Դատական ակտ: | ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ
ՎԵՐԱՔՆՆԻՉ ՔՐԵԱԿԱՆ ԴԱՏԱՐԱՆ
Արագածոտնի մարզի ընդհանուր ԱՐԱԴ/0025/01/15
իրավասության առաջին ատյանի
դատարանի դատավճիռը
կայացրած դատարանի կազմը
նախագահող դատավոր` Ս.Մնոյանի
Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ
ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
07 ապրիլի 2016թ. ք. Երևան
ՀՀ ՎԵՐԱՔՆՆԻՉ ՔՐԵԱԿԱՆ ԴԱՏԱՐԱՆԸ /այսուհետ նաև` Վերաքննիչ դատարան/ ՀԵՏԵՎՅԱԼ ԿԱԶՄՈՎ`
ՆԱԽԱԳԱՀՈՂ ԴԱՏԱՎՈՐ` Մ. ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ
ԴԱՏԱՎՈՐՆԵՐ` Ա.ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ
Ս.ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄՅԱՆ
ՔԱՐՏՈՒՂԱՐՈՒԹՅԱՄԲ` Մ.ՄԵԼՔՈՆՅԱՆԻ
ՄԱՍՆԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ`
ՄԵՂԱԴՐՈՂ` Մ.ԱՐԶՈՒՄԱՆՅԱՆԻ
ՊԱՇՏՊԱՆ` Հ.ԳԱԼՍՏՅԱՆԻ
ԱՄԲԱՍՏԱՆՅԱԼ` Շ.ՀՈՎՍԵՓՅԱՆԻ
դռնբաց դատական նիստում ՀՀ Արագածոտնի մարզի դատախազության դատախազ Մ.Արզումանյանի վերաքննիչ բողոքի հիման վրա վճռաբեկության կարգով քննության առնելով քրեական գործն ըստ մեղադրանքի Շահեն Թովմասի Հովսեփյանի` ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով,
Պ Ա Ր Զ Ե Ց
1.Գործի դատավարական նախապատմությունը և փաստական հանգամանքները.
Քրեական գործը հարուցվել է 07.05.2015 թվականին` ՀՀ Ո Աշտարակի բաժնի կողմից` ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով:
11.05.2015 թվականին էրեական գործը վարույթ է ընդունվել ՀՀ ՔԿ Արագածոտնի մարզային քննչական վարչությունում:
19.05.2015 թվականին Շահեն Թովմասի Հովսեփյանի նկատմամբ խափանման միջոց է ընտրվել ստորագրություն չհեռանալու մասին:
26.05.2015 թվականին Շ.Թովմասյանը ներգրավվել է որպես մեղադրյալ և նրան մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով:
Քննիչի 26.10.2015 թվականի որոշմամբ Շահեն Հովսեփյանի նկատմամբ առաջադրված մեղադրանքի ծավալը փոփոխվել, լրացվել և նրան մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով այն բանի համար, որ նա, 2015 թվականի փետրվար ամսին, քննությամբ չպարզված օրը, ժամը 15:00-ի սահմաններում գնացել է Աշտարակ քաղաքի Ալիխանյան եղբայրներ 1 հասցեում գտնվող Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի վարչական տարածք` մետաղական ջարդոններ հավաքելու, որտեղ էլ ուրիշի գույքը հափշտակելու դիտավորությամբ, երկաթյա փողի գործադրմամբ կոտրել է Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստարանի մուտքի դռան կախովի կողպեքը, ապօրինի մուտք գործել պահեստարան և գաղտնի հափշտակել զգալի չափի 19,200 ՀՀ դրամ ընդհանուր արժողության խառը տեսակի ապրանքներ` էկլեկտրական սարքավորումների թվով 5 իրաններ, 5 մետր երկարության պղնձյա հաղորդալար, 1 հատ հարթաշուրթ, 1 հատ կցաշուրթ և 2 հատ պտուտակահան, որի հետևանքով Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատճառել է զգալի չափի գույքային վնաս:
Քրեական գործը 30.10.2015 թվականին մեղադրական եզրակացությամբ ուղարկվել է ՀՀ Արագածոտնի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարան /այսուհետ նաև Դատարան/:
Դատարանի 21.12.2015 թվականի դատավճռով Շահեն Թովմասի Հովսեփյանը ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետում առաջադրված մեղադրանքում ճանաչվել է անմեղ և արդարացվել` հանցակազմի բացակայության հիմքով:
Շ.Հովսեփյանի նկատմամբ ընտրված խափանման միջոցը` ստորագրություն չհեռանալու մասին, վերացվել է:
Վճռվել է` ապացույց ճանաչված և քրեական գործին կցված ` ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի իստիտուտի 04.09.2015թ. 2438-17/124 գրություը պահել քրեական գործում, իսկ իրեղեն ապացույց ճանաչված, ՀՀ ՔԿ Արագածոտնի մարզային քննչական վարչության իրեղեն ապաույցների սենյակում պահվող երկաթյա ձողը` ոչնչացնել:
Դատարանի 21.12.2015 թվականի դատավճռի դեմ` փոստին հանձնելու միջոցով, 21.01.2016 թվականին վերաքննիչ բողոք է բերել ՀՀ Արագածոտնի մարզի դատախազության դատախազ Մ.Արզումանյանը:
Վերաքննիչ բողոքի կապակցությամբ գրավոր պատասխան չի ներկայացվել:
Թիվ ԱՐԱԴ/0025/01/15 քրեական գործը Վերաքննիչ դատարանի դատավոր Մ.Պետրոսյանին և կոլեգիալ կազմում ընդգրկված դատավորներին է հանձնվել 11.02.2016 թվականին և Վերաքննիչ դատարանի 12.02.2016 թվականի որոշմամբ` վերաքննիչ բողոքն ընդունվել է վարույթ, և գործը նշանակվել է քննության` ՀՀ վճռաբեկ դատարանում գործերի քննության համար սահմանված կանոններով:
2. Վերաքննիչ բողոքի հիմքերը, փաստարկները և պահանջը.
Բողոքի հեղինակը` մեղադրող Մ.Արզումանյանը գտել է, որ նախաքննությամբ ձեոք բերված և դատաքննությամբ հետազոտված բոլոր ապացույցների համադրման և գնահատման արդյունքներով Դատարանը թույլ է տվել նյութական և դատավարական իրավունքի մի շարք նորմերի խախտումներ, որոնք ազդել են գործի ելքի վրա։
Այսպես. ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն Վահան Հրանտի Վարդանյանը 2015 թվականի ապրիլի 27-ին ՀՀ ոստիկանության Աշտարակի բաժնում հաղորդում է տվել, որ 2015թ. փետրվար ամսին, օրը չի հիշում, անհայտ անձը ՀՀ ԳԱԱ ՌՖԷԻ տարածքում գտնվող պահեստի դռան կախովի փականը կոտրելու միջոցով մուտք է գործել տարածք և այնտեղից գաղտնի հափշտակել էլեկտրական սարքավորումների ալյումինե արկղեր, պղնձե մալուխներ, մեկ հատ հարթաշուրթ, երկու հատ պտուտակահան, մեկ հատ կցաշուրթ, պատճաոելով մոտ 20.000 ՀՀ դրամի նյութական վնաս։ Փաստի աոթիվ ոստիկանություն չի դիմել, քանի որ մտածել է հանցագործին կգտնի իր ուժերով։ 27.04.2015թ. իրեն հրավիրել են ոստիկանության Աշտարակի բաժին և հարցրել, թե արդյոք փետրվար ամսին գողություն եղել է, թե ոչ, և ինքը պատմել է կատարվածի մասին։
Հաղորդման հիման վրա ՀՀ ոստիկանության Աշտարակի բաժնում նախապատրաստվել են նյութեր, որի արդյունքում քրեական գործ հարուցելու օրինական առիթի և հիմքերի ձեոք բերված լինելու պայմաններում 2015 թվականի մայիսի 7-ին ՀՀ ոստիկանության Աշտարակի բաժնում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետի հատկանիշներով հարուցվել է թիվ 29153315 քրեական գործը և կատարվել նախաքննություն։
Նախաքննության ընթացքում տուժողի ներկայացուցիչ Վ.Վարդանյանը որպես վկա հարցաքննվելիս ցուցմունք է տվել, որ 2015 թվականի դրությամբ պահեստում եղել են թվով 150-200 հատ էլեկտրական սարքավորումների իրաններ` իրենց միացման պղնձյա հաղորդալարերով, ինչպես նաև փականագործի գործիքներ։ 2015 թվականին, կոնկրետ օրը չի հիշում, պահակապետից տեղեկացել է, որ պահեստի փականը կոտրված է, և դուռը գտնվում է բաց վիճակում։ Գնացել է պահեստ և զննել այն, որի արդյունքում տվյալ պահին էլեկտրական սարքավորումների բացակայության փաստը չի նկատել, այլ պակասել են 1 հարթաշուրթ, 1 կցաշուրթ, 2 պտուտակահան։ Քանի որ այլ իրերի պակասորդ չի հայտնաբերել և իր կարծիքով այդ ժամանակ իր հաշվարկով նյութական վնասը շուրջ 3000 ՀՀ դրամ է եղել, այդ պատճառով իրավապահ մարմիններին կատարված գողության մասին չի հայտնել։ 2015 թվականի ապրիլի 27-ին իրեն հրավիրել են ՀՀ ոստիկանության Աշտարակի բաժին, որտեղ տեղեկացել է, որ ոմն Շահեն Հովսեփյան խոստովանել է, որ փետրվար ամսին գողություն է կատարել նշված պահեստից։ Նա պահեստից գողացել է թվով 5 իրաններ, որից 2-ի չափսերը եղել են 35սմ*40սմ*0,9սմ երկկողմանի և 3-ը` 35*28սմ*9սմ միակողմանի։ Մեծի արժեքը եղել է 3250 ՀՀ դրամ՝ ընդամենը 6500 ՀՀ դրամ, իսկ փոքրինը՝ 3000 ՀՀ դրամ՝ ընդհանուր 9000 ՀՀ դրամ։ Թվով 5 իրանների արժեքը ընդհանուր կազմել է 15500 ՀՀ դրամ, 2 պտուտակահանի արժեքը 500-ական դրամ, 1 կցաշուրթը 900 ՀՀ դրամ, հարթաշուրթը 300 ՀՀ դրամ, պղնձյա հաղորդալարերը 2,5 սմ չափսով 5 մետր՝ յուրաքանչյուր 1 մետր 300 ՀՀ դրամ՝ ընդհանուր 1500 ՀՀ դրամ։ Շահեն Հովսեփյանը գողություն կատարելու արդյունքում ինստիտուտին պատճաոել է 19,200 ՀՀ դրամ նյութական վնաս։
Ծանոթանալով ապրանքագիտական եզրակացությանը` տուժողի ներկայացուցիչը հայտնել է, որ այդ դետալները փորձագետների կողմից ՀՀ շուկայում չի հայտնաբերվել, ինչի պատճառով էլ այն դիտարկվել է որպես ալյումինե ջարդոն և գնահատվել 1 կգ-ը 300 ՀՀ դրամ։ Ինստիտուտի պահեստում պահեստավորված այդ իրանները հանդիսանում են տարբեր տեսակի էլեկտրական սարքավորումներ, որոնք որպես սարքավորումների բաղկացուցիչ մաս գտնվում են ինստիտուտի բալանսային հաշվեկշռում։ Որպես նախկին արտադրամասի պետ հայտնել է, որ նշված դետալները արտադրելու դեպքում ինստիտուտը գնում է ջարդոն, որից հետո օգտագործում է աշխատուժ, էլեկտրոտեխնիկա, հատուկ գործիքներ և դրանց ինքնարժեքը կազմում է 3000-3500 ՀՀ դրամ։
2015 թվականի սեպտեմբերի 4-ին ՀՀ ԳԱԱ ՌՖԷԻ-ի փոխտնօրեն Վ.Վարդանյանը վարույթն իրականացնող մարմնին գրությամբ հայտնել է, որ էլեկտրական սարքավորումների իրանները, որպես սարքավորումների բաղկացուցիչ մաս գտնվում են ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի բալանսային հաշվեկշռում։ Այդ իրանները պահեստավորվել են Խորհրդային Միության փլուզումից հետո։ Այդ իրանների առանձին մասերը ՀՀ շուկայում որպես առանձին դետալ ձեռք բերել հնարավոր չէ և անհրաժեշտության դեպքում պատրաստվում են ինստիտուտի փորձնական արտադրամասում։ Հաշվի առնելով դրանց նպատակային օգտագործման նշանակությունը և ծախսվող աշխատուժը, տվյալ դետալների արտադրման ինքնարժեքը միջին շուկայական գներին համարժեք յուրաքանչյուր դետալը համապատասխան չափերի տարբերության 3000-3500 ՀՀ դրամ։
Ավելին, Վահան Հրանտի Վարդանյանը 2015 թվականի ապրիլի 27-ին հաղորդում է տվել ՀՀ ոստիկանության Աշտարակի բաժնում, որ 2015 թվականի փետրվար ամսիս, ստույգ օրը չի հիշում, անհայտ անձը ՀՀ ԳԱԱ ՌՖԷԻ տարածքում գտնվող պահեստային տարածքի դռան կախովի փականը կոտրելու միջոցով մուտք է գործել տարածք և այնտեղից գաղտնի հափշտակել էլեկտրական սարքավորումների ալյումինե արկղեր, պղնձե մալուխներ, մեկ հատ հարթաշուրթ, երկու հատ պտուտակահան, և մեկ հատ կցաշուրթ` պատճաոելով մոտ 20000 ՀՀ դրամի նյութական վնաս։
Բողոքաբերը գտել է, որ նման պայմաններում, Դատարանը, որևէ պատճառաբանված եզրահանգում չնշելով, դատավճիռ կայացնելիս առավել արժանահավատ է համարել տուժողի ներկայացուցիչ Վ.Վարդանյանի դատաքննության ընթացքում տված ցուցմունքները, որոնք ըստ էության պատճառված վնասի, իրանների գնի հաշվարկի տեսանկյունից միմյանց հակասել են և արդյունքում հանգել է անհիմն եզրակացության` ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի արարքում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետի բացակայության վերաբերյալ։
Դատաքննության ընթացքում տուժողի ներկայացուցիչ Վ.Վարդանյանը տվել է միմյանց հակասող ցուցմունքներ, մասնավորապես այն հանգամանքի վերաբերյալ, որ գողացված իրանները ինստիտուտի կողմից օգտագործվում են, թե ոչ, երբ են վերջին անգամ օգտագործվել։ Մի դեպքում հայտնել է, որ դրանք գրեթե 10 տարի չեն օգտագործվել, իսկ մեկ այլ դեպքում նշել է, որ վերջին անգամ այդ սարքերից պատրաստել են մի քանի օր առաջ։ Տուժողի ներկայացուցչի Դատարանում տրված ցուցմունքները գնահատելու տեսանկյունից կարելի է հանգել հիմնավոր եզրահանգման, որ դրանք իրականությանը չեն համապատասխանում, դրանք նպատակ են հետապնդում ազատել ամբաստանյալին պատժից և քրեական պատասխանատվությունից։
Գտել է, որ նման պարագայում Դատարանը տրամաբանական վերլուծության պետք է ենթարկեր տուժողի ներկայացուցչի և վկաների դատարանում տված ցուցմունքները և դատավճոով պատասխաներ այն հարցերին, որ եթե գողացված իրանները չեն օգտագործվել, ապա ինչ նպատակով են դրանք շարունակվել պատրաստել։ Դատարանն իր դատավճոում նշել է նաև, որ համաձայն տուժողի ներկայացուցչի ցուցմունքի, պահեստում գտնված ապրանքներն իրենցից արժեք չներկայացնելու պատճառով ինստիտուտի բալանսային հաշվեկշռում չեն գտնվել և արդարցման դատավճռի հիմքում դրել է նաև գողացված ապրանքների բալանսային հաշվեկշռում չգտնվելու հանգամանքը։
Գտել է, որ եթե այդ ապրանքները բալանսային հաշվեկշռում չեն գտնվել և իրենցից արժեք չեն ներկայացրել, ապա ընդհանրապես ինչու են դրանք պահեստավորվել և ինչու են տեղադրված եղել ինստիտուտի պահեստում։ Ավելին` պահեստը եղել է կողպեքով կողպված և կնիքված։
Փաստել է, որ այդ հարցերը քննարկման առարկա դարձնելը և տրամաբանական վերլուծության ենթարկելը էական նշանակություն կարող էր ունենալ Դատարանի համար դատավճիռ կայացնելիս, որոնք սակայն դատարանի կողմից անտեսվել են։ Դատարանը դատավճիռ կայացնելիս գնահատման չի ենթարկել նաև այն, որ տուժողի ներկայացուցիչը նախաքննության ընթացքում ցուցմունքներ տալիս և վարույթն իրականացնող մարմնի հարցմանն ի պատասխան գրությամբ հայտնել է, որ հափշտակված ապրանքները գտնվել են ինստիտուտի բալանսային հաշվեկշռում, իսկ դատաքննության ընթացքում, կասկածելի կերպով հայտնել է, որ այդ ապրանքները բալանսային հաշվեկշռում չեն գտնվում, և իր կողմից նման բովանդակության գրություն տալը եղել է շփոթմունք, միգուցե չի հասկացել, թե ինչ է արել և եղել է մոլորության մեջ։
Բողոքաբերը հղում կատարելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 25-րդ հոդվածի 1-ին մասի, 104-րդ հոդվածի 1-ին և 2-րդ մասերի, 124-րդ հոդվածի 1-ին մասի, 127-րդ հոդվածի 1-ին և 2-րդ մասերի, վկայակոչելով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի Մ.Հովհաննիսյանի և Ա.Մարտիրոսյնաի վերաբերյալ 12.02.2010 թվականի թիվ ԵՔՐԴ/0632/01/08 նախադեպային որոշմամբ արտահայտված իրավական դիրքորոշումը, փաստել է, որ սույն գործի շրջանակներում նյութերը նախապատրաստվել են տուժողի ներկայացուցիչ Վ.Վարդանյանի տված հաղորդման շրջանակներում։ Հաղորդում տալիս Վ.Վարդանյանը նախազգուշացված է եղել ակնհայտ սուտ մատնություն կատարելու համար նախատեսված պատասխանատվության մասին։ Տուժողի ներկայացուցիչ Վ.Վարդանյանը նախաքննության ընթացքում ցուցմունքներ տալիս վարույթն իրականացնող մարմնի կողմից նախազգուշացված է եղել նաև ցուցմունք տալուց հրաժարվելու և սուտ ցուցմունք տալու համար նախատեսված քրեական պատասխանատվության մասին։ Նման պարագայում ակնհայտ է, որ տուժողի ներկայացուցիչ Վ.Վարդանյանը նախաքննության ընթացքում տվել է ճշմարտացի ցուցմունքներ, որոնք սակայն դատարանի կողմից անտեսվել են, այլ ընդունվել են նրա կողմից Դատարանում տրված և միմյանց հակասող ցուցմունքները, որոնք միտում են ունեցել ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանին քրեական պատասխանատվությունից և պատժից ազատելու:
Թիվ 29153315 քրեական գործի քննության ընթացքում վարույթն իրականացնող մարմինը հիմք է ընդունել տուժողի ներկայացուցիչ Վ.Վարդանյանի նախաքննական ցուցմունքները, ինչպես նաև նրա կողմից վարույթն իրականացնող մարմնին ներկայացված գրությունը, համաձայն որի` էլեկտրական սարքավորումների իրանները որպես սարքավորումների բաղկացուցիչ մաս գտնվում են ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի բալանսային հաշվեկշռում։ Այդ իրանները պահեստավորվել են Խորհրդային Միության փլուզումից հետո։ Այդ իրանների աոանձին մասերը ՀՀ շուկայում որպես աոանձին դետալ ձեռք բերել հնարավոր չէ և անհրաժեշտության դեպքում պատրաստվում են ինստիտուտի փորձնական արտադրամասում։ Հաշվի առնելով դրանց նպատակային օգտագործման նշանակությունը և ծախսվող աշխատուժը, տվյալ դետալների արտադրման ինքնարժեքը միջին շուկայական գներին համարժեք կազմում է յուրաքանչյուր դետալը համապատասխան չափերի տարբերության 3000-3500 ՀՀ դրամ։ Շահեն Հովսեփյանի կողմից կատարված հանրորեն վտանգավոր արարքի կատարման մեջ նրա մեղավորությունը հաստատելու կամ հերքելու հարցում ապրանքագիտական եզրակացությունը նշանակություն ունենալ չէր կարող, քանի որ հասցված գույքային վնասի չափը ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 108-րդ հոդվածի կարգով ենթակա չէ հաստատման, այլ էական նշանակություն ունի տուժողի ներկայացուցչի հայտնած տվյալները, որը սույն քրեական գործում կազմել է 19200 ՀՀ դրամ։ Սույն հարցի քննարկման տեսանկյունից հատկանշական է նաև այն կարևոր հանգամանքը, որ տուժողի ներկայացուցիչ Վ.Վարդանյանը դատաքննության ընթացքում որպես օրինակ նշել է, որ իրենց ինստիտուտը ստացել է 6.500.000 դրամ արժողության մեքենա, սակայն այդ մեքենան ներկա դրությամբ իրենց բալանսային հաշվեկշռում չի գտնվում և տվել հռետորական հարց, թե բալանսային հաշվեկշռում մեքենայի չգտնվելը արդյոք փաստում է այն հանգամանքը, որ այդ մեքենան իրենց համար արժեք չի ներկայացնում։ Նման պարագայում, դատարանը, փոխարենը հաստատված ապացույցի ուժ տալուն նախաքննության ընթացքում հավաքված ապացույցներին, անտեսել է դրանք, անհիմն կերպով առավել նշանակություն է տվել տուժողի ներկայացուցչի դատարանում հայտնած իրարամերժ ցուցմունքներին և կայացրել է արդարացման դատավճիռ։
Ինչ վերաբերում է դատարանի կողմից վկայակոչած մյուս մեկնաբանություններին, որոնք հիմնականում վերաբերում են այն հանգամանքին, որ պահեստում եղել է նաև այլ թափոն, դատաքննության ընթացքում չի հիմնավորվել, քանի որ տուժողի ներկայացուցիչը հայտնել է, որ պահեստում իրենք թափոն չեն պահում։
Վերոնշյալի հիման վրա բողոքաբերը գտել է, որ Արագածոտնի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանը թույլ է տվել դատական սխալ, սխալ է մեկնաբանել և գնահատել գործով ապացույցները, խախտել է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 7-րդ և 10-րդ հոդվածների և ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 7-րդ, 358-րդ և 360-րդ հոդվածների պահանջները, որպիսի պայմաններում դատական ակտը ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով առաջադրված մեղադրանքում ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի արդարացման մասով, ենթակա է բեկանման։
Վերոգրյալի հիման վրա և ղեկավարվելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 376-րդ, 376'-րդ, 378-րդ, 380'-րդ, 381-րդ և 400-րդ հոդվածներով` Վերաքննիչ դատարանին խնդրել է.
<<1. Վերաքննիչ բողոքն րնդունել վարույթ։
1. Բեկանել ե փոփոխել ԱՐԱԴ/0025/01/15 գործով Արագածոտնի մարզի ընդհանուր իրավասության աոաջին ատյանի դատարանի 2015 թվականի դեկտեմբերի 25-ի դատավճիոը։
2. Շահեն Թովմասի Հովսեփյանին մեղավոր ճանաչել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով նախատեսված հանցագործության կատարման մեջ և նշանակել հոդվածի սանկցիայով նախատեսված և համաչափ պատիժ>>։
3.Վերաքննիչ դատարանի պատճառաբանություններն ու եզրահանգումը.
Վերաքննիչ դատարանը, ստուգելով գործի փաստական հանգամանքների բացահայտման ու քրեական օրենքի կիրառման ճշտությունը, ինչպես նաև գործը քննելիս և լուծելիս քրեադատավարական օրենքի նորմերի պահպանումը, լսելով մեղադրողի հիմնավորումները վերաքննիչ բողոքի կապակցությամբ, ամբաստանյալի և վերջինիս շահերի պաշտպանի պատասխան առարկությունները, ներկայացված վերաքննիչ բողոքի հիմքերի ու հիմնավորումների սահմաններում վերլուծելով քրեական գործի նյութերը, հանգում է այն հետևության, որ մեղադրող Մ.Արզումանյանի վերաքննիչ բողոքը պետք է բավարարել մասնակիորեն` հետևյալ պատճառաբանությամբ.
ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 360-րդ հոդվածի համաձայն`
<<1. Դատավճիռ կայացնելիս դատարանը ներկայացված հաջորդականությամբ լուծում է հետևյալ հարցերը`
1) ապացուցված է արդյոք արարքը, որի կատարման մեջ մեղադրվում է ամբաստանյալը.
2) այդ արարքը համապատասխանում է արդյոք քրեական օրենսգրքի հատուկ մասի նորմերի հատկանիշներին.
3) ապացուցված է արդյոք ամբաստանյալի կողմից այդ արարքը կատարելը.
4) ապացուցված է արդյոք ամբաստանյալի մեղավորությունը տվյալ հանցանքը կատարելու մեջ և, եթե այո, ապա քրեական օրենսգրքի որ հոդվածով, մասով, կետով է նախատեսված այն.
ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 358-րդ հոդվածի համաձայն`
<<1. Դատարանի դատավճիռը պետք է լինի օրինական և հիմնավորված:
2. Դատարանի դատավճիռն օրինական է, եթե այն կայացվել է Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության, սույն օրենսգրքի և այն օրենքների պահանջների պահպանմամբ, որոնց նորմերը կիրառվում են տվյալ քրեական գործը լուծելիս:
3. Դատարանի դատավճիռը հիմնավորված է, եթե`
դրա հետևությունները հիմնված են միայն դատաքննության ժամանակ հետազոտված ապացույցների վրա.
այդ ապացույցները բավարար են մեղադրանքը գնահատելու համար.
դատարանի կողմից հաստատված ճանաչված հանգամանքները համապատասխանում են դատարանում հետազոտված ապացույցներին:
4. Դատարանի դատավճիռը պետք է լինի պատճառաբանված: Պատճառաբանման ենթակա են դատարանի կողմից դատավճռում շարադրվող բոլոր հետևությունները և որոշումները>>:
Սույն քրեական գործի նյութերի ուսումնասիրությունից երևում է, որ Դատարանը 21.12.2015 թվականի դատավճռով ամբաստանյալ Շահեն Թովմասի Հովսեփյանին ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով առաջադրված մեղադրանքում ճանաչել է անմեղ և արդարացրել` հանցակազմի բացակայությամբ, դատավճռի հիմքում դնելով սույն քրեական գործով ձեռք բերված, դատաքննությամբ հետազոտված ներքոհիշյալ ապացույցները.
Ամբաստանյալ Շահեն Թովմասի Հովսեփյանի նախաքննական և դատաքննական ցուցմունքներն այն մասին, որ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով առաջադրված մեղադրանքում իրեն մեղավոր է ճանաչել մասնակի և ցուցմունքներ է տվել այն մասին, որ բնակվում է Արագածոտնի մարզի Սասունիկ գյուղում մոր հետ, հիմնական աշխատանք չունի, սակայն զբաղվում է աղբանոցներից մետաղական ջարդոն հավաքելով և այն հանձնում է մետաղի ընդունման կետերում: 2015 թվականի փետրվար ամսին, օրը կոնկրետ չի հիշում ժամը 13:00-ի սահմաններում Սասունիկ գյուղում պատահական հանդիպել է համագյուղացի` Գևոր Բադոյանին և առաջարկել նրան միասին գնալ Աշտարակ քաղաքի Գիտավան թաղամասում գտնվող ինստիտուտի վարչական տարածք՝ մետաղական ջարդոններ հավաքելու, դրանք մետաղի ջարդոնի ընդունման կետ հանձնելու ու գումար աշխատելու համար: Վերջինիս համաձայնվել է և միասին ոտքով գնացել են ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի տարածք ու սկսել են հավաքել մետաղական ջարդոններ` ալյումին և պղինձ: Որոշ ժամանակ անց Գևորին տեղեկացնելով, որ ինքը գնում է աղբանոցի կողմը, քայլել է ինստիտւտի շինությունների ուղղությամբ: Հասնելով շինություններից մեկի մոտ, դրա պատուհանից նայելով ներս տեսել է, որ այնտեղ կան մետաղական ջարդոններ, սարքավորումներ և արկղեր, որոշել է այնտեղից մետաղական ջարդոններ գողանալ: Այդ նպատակով մոտեցել է շինության դռանը, գետնից` դռան մոտից, գտել է երկաթյա ձող, որի միջոցով կոտրել է դռան կողպեքը և մուտք է գործել շինությունª պահեստ: Այտեղ տեսել է ինչպես էլեկտրական սարքավորումներ և դրանց առանձնացված մասեր ու մետաղական տուփեր, այնպես էլ մետաղական ջարդոն և այլ թափոն: Մետաղական ջարդոնի մեջ եղել են սարքավորումների ալյումինե տուփերի առանձնացված և ծռմռված իրաններ, որոնցից հինգ հատ վերցրել, ծալել և դրել է պարկի մեջ: Նույն տեղից վերցրել է նաև պղնձյա լարի կտորներª հինգ հատ յուրաքանչյուրը շուրջ մեկ մետր երկարությամբ, պահեստից վերցրել է նաև օգտագործված հարթաշուրթ, կցաշուրթ և երկու պտւտակահան, որպիսիք նույնպես տեղադրել է պարկի մեջ և դուրս եկել պահեստից: Հանդիպելով Գևորին, միասին վերադարձել են գյուղ Սասունիկ: Պահեստից իր կողմից գողացված, ինչպես նաև իր և Գևորի կողմից հավաքված մետաղական ջարդոնները վաճառել են գյուղ եկած մետաղաջարդոնի գնումով զբաղվող անծանոթի, ով դրա դիմաց վճարել է 6800 ՀՀ դրամ, որից 1000 դրամը տվել է Գևորին, իսկ մնացածը ծախսել իր կարիքների համար: Պահեստից գողացած հնամաշ գործիքները ինչ է արել, չի հիշում: Հայտնեց, որ զղջում է կատարածի համար, միաժամանակ պնդեց, որ պահեստում որևէ սարքավորման վրայից մետաղական իրան չի հանել, վերցրել է ընդամենը գետնին թափված, ծռմռված ալյումինե իրանները և պղնձյա լարի կտորներ, իսկ Գևորը իր կողմից գողություն կատարելու մասին տեղյակ չի եղել:
Սույն քրեական գործում առկա նյութերն այն մասին, որ Շահեն Թովմասի Հովսեփյանը ՀՀՈ Աշտարակի բաժին բերման է ենթարկվել 2015թ. ապրիլի 27-ին ժամը 09:30-ին` գողություն կատարելու կասկածանքով:
ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն` Վահան Հրանտի Վարդանյանի 27.04.2015թ. ՀՀՈ Աշտարակի բաժնում տված հաղորդումն այն մասին, որ 2015թ. փետրվար ամսին, օրը չի հիշում, անհայտ անձը ՀՀ ԳԱԱ ՌՖԷԻ տարածքում գտնվող պահեստի դռան կախովի փականը կոտրելու միջոցով մուտք է գործել տարածք և այնտեղից գաղտնի հափշտակել էլէկտրական սարքավորումների ալյումինե արկղեր, պղնձե մալուխներ, մեկ հատ հարթաշուրթ, երկու հատ պտուտակահան, մեկ հատ կցաշուրթ, պատճառելով մոտ 20.000 ՀՀ դրամի նյութական վնաս: Փաստի առթիվ ոստիկանություն չի դիմել, քանի որ մտածել է հանցագործին կգտնի իր ուժերով: 27.04.2015թ. իրեն հրավիրել են ոստիկանության Աշտարակի բաժին և հարցրել, թե արդյոք փետրվար ամսին գողություն եղել է, թե ոչ: Ինքը պատմել է կատարվածի մասին:
27.04.2014թ. կազմված դեպքի վայրի զննության արձանագրությունը` համաձայն որի` ՀՀՈ Աշտարակի բաժնի ՔՀԲ աշխատակցի կողմից, Շահեն Հովսեփյանի և Վահան Վարդանյանի մասնակցությամբ կատարվել է դեպքի վայրի` ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի պահեստային տարածքի մուտքի դռան զննություն, որի ընթացքում դեպքի վայրից հայտնաբերվել և առգրավվել է հանցագործության գործիք հանդիսացող մետաղյա ձողը: Կազմվել է նաև լուսանկարչական հավելված:
19.05.2015թ. քննիչի կողմից կազմված` քննչական փորձարարության մասին արձանագրությունը, համաձայն որի` դեպքի վայրում Շահեն Հովսեփյանը մատնացույց է արել Էլեկտրոնիկայի և ռադիոֆիզիկայի ինստիտուտի վարչական տարածքը, որտեղից Գ.Բադոյանի հետ հավաքել են մետաղական ջարդոններ, ապա պահեստը, որտեղից կատարել է էլեկտրական սարքավորումների իրանների և գործիքների գողություն: Փորձարարության մասնակից Վահան Վարդանյանի կողմից բացվել է պահեստի մուտքի դուռը և պահեստում Շահեն Հովսեփյանը մատնացույց է արել <<երկու կողք ունեցող արկղերը և հայտնել, որ գողացել է թվով 5 հատ 35սմ*40*0.9չափսի և 28*35*0.9 չափսի արկղեր>>: Գողացել է նաև մեկ մետր երկարությամբ թվով 5 լար, որոնցից պահեստում առկա չի եղել և գործիքներ: Շ. Հովսեփյանի կողմից նկարագրված` պահեստում առկա արկղերից քննիչի կողմից վերցվել է նմուշներ: Արձանագրությանը կցված է լուսանկարչական հավելված 10 թերթից, այդ թվում պահեստի ներսի հատվածի լուսանկարները, նշումներով` <<պահեստարանի ներսի ձախ կողմից, որտեղ գտնվում են էլեկտրական սարքեր և տվյալ տեղում գտնվել են գործիքներ, որոնք հափշտակել է Շ.Հովսեփյանը>>, <<աջ կողմի հատված, որտեղ գտնվում են մետաղական ջարդոններ և այլ տեսակի թափոններ>>, <<էլեկտրական սարքի արկղը>> իրանը, որը Շ.Հովսեփյանը հափշտակել է>>, <<Պահեստարանի պատուհան>>:
Քննիչի 21.05.2015թ. որոշումը, համաձայն որի` նշանակվել է ապրանքագիտական և նյութաբանական համալիր փորձաքննություն և փորձագետին ներկայացվել են քննչական փորձարարության ժամանակ վերցված երկու տարբեր չափսերի իրաններ:
Ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության թիվ 15-1303 եզրակացությունը,, համաձայն որի` փորձաքննության ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանների շուկայական արժեքները որոշելու նպատակով փորձագետը կատարել է շուկայի, ինչպես նաև համապատասխան ինտերնետային կայքերի ուսումնասիրություններ: Փորձաքննությանը ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանների վաճառված տվյալներ /դիտարկվել է որպես առկա ապրանքային տեսքով օգտագործման համար պիտանի ապրանքատեսակ/ փորձագետի կողմից ՀՀ շուկայում չի հայտնաբերվել որոշմամբ առաջադրված 2015թ.-ի փետրվար ամսվա դրությամբ: Սակայն, հաշվի առնելով սույն համալիր եզրակացության <<Արտաքին զննության>> և <<Քիմիական հետազոտություն>> բաժիններում ներկայացված ելակետային տվյալները, այն է, որ փորձաքննությանը ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանները պատրաստված են ալյումինե համաձուլվածքից, որոնց քաշերը համապատասխանաբար կազմում են` 809.15գ/մոտ 0.81կգ/ և 360.35գ/մոտ 0.36կգ/, ուստի ապրանքագետ-փորձագետը դրանք դիտարկել է որպես ալյումինե ջարդոն, որոնց 1կգ-ի շուկայական արժեքները որոշելու նպատակով կատարվել է շուկայի/երկրորդական շուկա/, ինչպես նաև համապատասխան ինտերնետային կայքերի ուսումնասիրություններ: Խորհրդատվություն է ձեռք բերվել վերջիններիս առք ու վաճառքով զբաղվող, ինչպես նաև մետաղների ջարդոնի ընդունման կետերում աշխատող անձանց հետ:
Համադրելով շուկայի ուսումնասիրությունների արդյունքում ձեռք բերված ալյումինե ջարդոնի 1կգ-ի շուկայական արժեքների վերաբերյալ տեղեկատվությունը և կիրառելով գնահատման համեմատական մեթոդը, փորձագետը որոշել է փորձաքննությանը ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանների /վերջիններս դիտարկելով որպես ալյումինե ջարդոն/ հավանական միջին շուկայական արժեքները 2015թ.-ի փետրվար ամսվա դրությամբ փորձաքննության ներկայացված մոխրագույն երանգի 809,15 գրամ քաշով մետաղական կտորն ամբողջությամբ պատրաստված է ալյումինե համաձուլվածքից, որը պատված է 11,9 տոկոս տիտան, 1.2 տոկոս մագնեզիում, 1.7 տոկոս սիլիցիում, 0.7 տոկոս կապար, 0.4 տոկոս ալյումին պարունակող մոխրագույն երանգի շերտով: Փորձաքննության ներկայացված մոխրագույն երանգի 360,35 գրամ քաշով մետաղական կտորն ամբողջությամբ պատրաստված է ալյումինե համաձուլվածքից, որը պատված է 12,6 տոկոս տիտան, 2.2 տոկոս մագնեզիում, 3.5 տոկոս սիլիցիում, 2.7 տոկոս կապար, 3.4 տոկոս ալյումին պարունակող մոխրագույն երանգի շերտով: <<Փորձաքննության ներկայացված արկղերը ինչի համար են օգտագործվում>> հարցը դուրս է նյութագետ-փորձագետի հատուկ գիտելիքների շրջանակներից: <<Ինչ արժեք ունեն փորձաքննությանը ներկայացված իրաններից յուրաքանչյուրը 2015 թ-ի փետրվար ամսին գործող շուկայական գներով>>, հարցին, սույն համալիր փորձաքննությամբ զուտ ապրանքագիտական տեսանկյունից դիտվում է, որ փորձաքննությանը ներկայացված թվով 2 հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արղերի իրանների /վերջիններս դիտարկելով որպես ալյումինե ջարդոն/` հավանական միջին շուկայական արժեքները, 2015թ. փետրվար ամսվա դրությամբ կազմում է ալյումինե ջարդոն` 0.81 կգ., և 0.36 կգ. արժեք 1 կգ. 300 ՀՀ դրամ, ընդհանուրը` 351 ՀՀ դրամ:
ՀՀ ԳԱԱ ՓԱԲ ՊՈԱԿ-ի ապրանքագետ-փորձագետ` Գարեգին Կարոյի Թավադյանը պնդել է ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության թիվ 15-1303 եզրակացությունը և հայտնել, որ էլեկտրական սարքավորումների իրանները դիտարկվել են ՀՀ շուկայում որպես օգտագործվող պիտանի դետալ, սակայն դրանց վերաբերյալ որևէ տեղեկատվություն ՀՀ շուկայում չհայտնաբերելու պատճառով դրանք գնահատվել են որպես մետաղական ջարդոն:
Քննիչի որոշմամբ որպես այլ փաստաթուղթ ճանաչված ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի 04.09.2015թ. թիվ 2437-17/124 գրությունը, համաձայն որի` էլեկտրական սարքավորումների իրանները որպես սարքավորումների բաղկացուցիչ մաս գտնվում են ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի բալանսային հաշվեկշռում: Այդ իրանները պահեստավորվել են Խորհրդային Միության փլուզումից հետո: Այդ իրանների առանձին մասերը ՀՀ շուկայում որպես առանձին դետալ ձեռք բերել հնարավոր չէ և անհրաժեշտության դեպքում պատրաստվում են ինստիտուտի փորձնական արտադրամասում: Հաշվի առնելով դրանց նպատակային օգտագործման նշանակությունը և ծախսվող աշխատուժը, տվյալ դետալների արտադրման ինքնարժեքը միջին շուկայական գներին համարժեք կազմում է յուրաքանչյուր դետալը համապատասխան չափերի տարբերության 3000-3500 ՀՀ դրամ:
Քննիչի որոշմամբ Շ.Հովսեփյանի կողմից ներկայացված հանցագործության գործիք հանդիսացող երկաթյա ձողը, ճանաչվել է որպես իրեղեն ապացույց և պահվում է ՀՀ ՔԿ Արագածոտնի մարզային քննչական վարչության իրեղեն ապացույցների սենյակում:
Տուժողի ներկայացուցիչ, ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն` Վահան Հրանտի Վարդանյանը նախաքննական ցուցմունքն այն մասին, որ 2015թ-ի փետրվար ամսին, օրը կոնկրետ չի հիշել, առավոտյան ժամը 10:00-ի սահմաններում իր մոտ է եկել պահակապետ Հրաչիկ Սեդրակի Պետրոսյանն ու հայտնել, որ ինստիտուտի վարչական տարածքի ավտոտնակների հարևանությամբ գտնվող պահեստի դուռը բաց է` կողպեքը կոտրված: Անմիջապես գնացել է այնտեղ պարզելու համար, թե ինչ է պատահել և նկատել է, որ պահեստից բացակայում են 2 հատ պտուտակահանները, հարթաշուրթը և կցաշուրթը: Այդ ժամանակ պահեստից էլեկտրական սարքավորումների իրանների և այլ իրերի պակասորդ չի հայտնաբերել և դեպքի մասին իրավապահ մարմիններին չի հայտնել: 2015 թ-ի ապրիլի 27-ին ինստիտուտի վարչական տարածք են եկել Աշտարակի ոստիկանության աշխատակիցները, իրեն հրավիրել են Աշտարակի ոստիկանության բաժին, որտեղ տեղեկացել է, որ ոմն Շահեն Հովսեփյանը խոստովանել է, որ փետրվար ամսին մուտք է գործել ինստիտուտին պատկանող պահեստը և գողացել է գործիքներ, ինչպես նաև էլեկտրական սարքավորումների արկղերի թվով 5` 2 մեծ և 3 փոքր իրաններ, դրանց միացման հաղորդալարերով, որոնք եղել են պղնձյա, յուրաքանչյուրը 1 մետր կտրվածքով 2*2.5 մմ չափսի, ընդամենը 5 մետր: Դրանից հետո Շ.Հովսեփյանը ոստիկանության աշխատակիցների կողմից տեղափոխվել է նշված պահեստի մոտ, որտեղ վերջինս ցույց է տվել, թե ինչպես է մետաղյա ձողով կոտրել պահեստի դռան կախովի կողպեքն ու մտել պահեստ:
Տուժողի ներկայացուցիչ` Վահան Վարդանյանը հայտնել է նաև, որ 5 մետր հաղորդալարի արժեքը գնահատում է 1 մետր 300 ՀՀ դրամով` 1500 ՀՀ դրամ, 1 հարթաշուրթ՝ 800 ՀՀ դրամ, 1 կցաշուրթ` 900 ՀՀ դրամ, պտուտակահանը` յուրաքնչյուրը 250 ՀՀ դրամ 2 հատը կազմել է 500 դրամ, ընդհանուր` 3700 ՀՀ դրամ: Հայտնել է նաև, որ նմանատիպ իրաններ ինստիտուտում արտադրելու դեպքում ջարդոնը ձեռք է բերվում շուկայից, օգտագործվում է աշխատուժ, էլեկտրոէներգիա, հատուկ գործիքներ և ինքնարժեքը կազմել է` մեծ իրանը` 3250 ՀՀ դրամ, փոքր իրանը` 3000 ՀՀ դրամ: Այսինքն, գողացված էլեկրական սարքավորումների իրանների ընդհանուր արժեքը կկազմի 15500 ՀՀ դրամ: Գողության հետևանքով ինստիտուտին պատճառվել է ընդհանուրը` 19200 ՀՀ դրամ գույքային վնաս, սակայն հրաժարվել է քաղհայց ներկայացնել:
Տուժողի ներկայացուցիչ, ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն` Վահան Հրանտի Վարդանյանի դատաքննական ցուցմունքն այն մասին, որ 2015 թ-ի փետրվար ամսին, օրը կոնկրետ չի հիշել, առավոտյան ժամը 10:00-ի սահմաններում, երբ պահակապետը իրեն տեղեկացրել է ինստիտուտի վարչական տարածքի ավտոտնակների հարևանությամբ գտնվող պահեստի դռան կողպեքը կոտրված լինելու մասին, ինքը գնացել է պահեստ, սակայն այնտեղ տեսանելի որևէ փոփոխություն չի հայտնաբերել: Իրականում նշված պահեստում պահվում են ինստիտուտի հաշվեկշռից տաս և ավելի տարի առաջ դուրս գրված, ոչ պիտանի սարքավորումներ, դետալները, այնտեղ կա նաև մետաղական ջարդոն: Այդ սարքավորումները և դետալները արժեք չեն ներկայացնում, սակայն դրանց պահեստամասերը, այդ թվում նաև մետաղական տուփերի իրանները երբեմն օգտագործվում են որպես հումք: Այն մասին, որ նշված պահեստից Շահեն Հովսեփյանը գողացել է էլեկտրական սարքավորումների թվով 5 իրաններ, 5 մետր երկարության պղնձյա հաղորդալար, 1 հատ հարթաշուրթ, 1 հատ կցաշուրթ և 2 հատ պտուտակահան, իմացել է ոստիկանությունում և այդ մասին նշել է իր կողմից ՀՀ Ո Աշտարակի բաժնում տրված հաղորդման մեջ: Իր ցուցմունքներում և քննիչին հասցեագրված գրության մեջ նշված ապրանքների արժեքը նշել է մոտավոր, իսկ ինչ վերաբերվում է իրաններին, ապա նշել է գրեթե նույնատիպ իրաններ արտադրելու մոտավոր ինքնարժեքը` հաշվի առնելով ներկա պահին այդպիսիք պատրաստելու համար անհրաժեշտ նյութերի, կատարված աշխատանքի և օժանդակ ծախսերի արժեքը: Ինչ վերաբերվում է նրան, որ նշել է, թե նշված ապրանքները գտնվում են ինստիտուտի հաշվեկշռում, ապա դա շփոթմունք է, պնդում է, որ նշված ապրանքները` իրանները և պղնձյա հաղորդալարերի կտորները ինստիտուտի հաշվապահական հաշվեկշռում չեն գտնվել` արժեք չներկայացնելու պատճառով, դրանք ընդհամենը հնարավոր է գնահատել որպես հումք կամ ջարդոն` մեկ կիլոգրամը հաշվելով շուրջ 100 ՀՀ դրամ, իսկ գործիքները եղել են հնամաշ և իր կարծիքով դրանց շուկայական արժեքը չի կարող գերազանցել 1200 ՀՀ դրամը:
Անչափահաս վկա` Գևոր Գարուշի Բադոյանի ցուցմունքներն այն մասին, որ 2015 թվականի փետրվար ամսին, օրը կոնկրետ չի հիշել, ժամը 12:00-ից 13:00-ն ընկած ժամանակահատվածում, Սասունիկ գյուղի կենտրոնական մասում պատահական հանդիպել է համագյուղացի` Շահեն Հովսեփյանին, ով առաջարկել է միասին գնալ Աշտարակ քաղաքի Գիտավան թաղամաս` մետաղական ջարդոններ հավաքելու: Ինքը համաձայնվել է, որից հետո ոտքով Սասունիկ գյուղից ճանապարհվել են Աշտարակ քաղաքի ուղղությամբ և մոտ 20 րոպե անց հասել են ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտ, որտեղ էլ հարակից տարածքից սկսել են հավաքել մետաղական ջարդոններ: Մոտ 10 րոպե հետո, ինքը մնալով քանդված շինության մոտ շարունակել է հավաքել մետաղական ջարդոններ, իսկ Շ.Հովսեփյանը իրենից հեռացել է: Որոշ ժամանակ անց Շ.Հովսեփյանը վերադարձել է ինչ-որ պարկ ձեռքին, հավաքած ջարդոնը լցրել են պարկի մեջ և վերադարձել են գյուղ: Ճանապարհին իրենց անծանոթ մարդիկ են հանդիպել ու կարծելով, որ հնարավոր է իրենք գողություն կատարած լինեն` ստուգել են պարկը, որի ժաամանակ էլ տեսել է դեֆորմացված մետաղական արկղեր, պղնձյա հաղորդալար, 2 հատ պտուտակահաններ, կցաշուրթ և հարթաշուրթ: Պարկը թողնելով Շահենի մոտ ինքը գնացել է տուն: Մոտ 2 ժամ հետո Շ.Հովսեփյանը հավաքած ջարդոնի համար իրեն վճարել է 1000 դրամ: Ինքը տեղյակ չի եղել, որ Շ.Հովսեփյանն իրանները, հաղորդալարի կտորները և գործիքները գողացել է պահեստից, այդ մասին իմացել է ոստիկանությունում:
Վկա, ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի պահակապետ Հրաչիկ Սեդրակի Պետրոսյանի ցուցմունքներն այն մասին, որ 2015 թ-ի փետրվարին, օրը կոնկրետ չի հիշել, առավոտյան ժամը 10:00-ի սահմաններում, որպես պահակապետ շրջել է ինստիտուտի վարչական տարածքում, որի ժամանակ նկատել է, որ ներքևի` դուրս գրված ապրանքների պահեստի դռան կախովի կողպեքը կոտրված է: Այդ մասին անմիջապես հայտնել է ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն` Վահան Վարդանյանին: Վերջինս եկել է պահեստ ու տեսնելով, որ նյութական վնաս չկա, հանձնարարել է լինել ավելի ուշադիր ու գիշերային ժամերին շրջեն այդ տարածքով: 2015 թ-ի ապրիլ ամսին իմացել է, որ ոստիկանության աշխատակիցների կողմից հայտնաբերվել է մի երիտասարդ, ով հայտնել է, որ նշված պահեստից գողություն է կատարել: Հայտնեց նաև որ նշված պահեստում պահեստավորված են դուրս գրված, ոչ պիտանի ապրանքներ, սարքավորումներ, կա նաև թափոն:
Դատարանը, պատշաճ իրավական ընթացակարգի շրջանակներում հետազոտելով գործով ձեռք բերված ապացույցները և դրանք գնահատելով վերաբերելիության, թույլատրելիության, իսկ ամբողջ ապացույցներն իրենց համակցությամբ` գործի լուծման համար բավարարության տեսանկյունից, դրանց բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ քննության վրա հիմնված ներքին համոզմամբ հանգել է հետևության, որ ամբաստանյալ Շահեն Թովմասի Հովսեփյանին ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով առաջադրված մեղադրանքը դատաքննությամբ չի ապացուցվել և գտել է, որ Շահեն Հովսեփյանի նկատմամբ պետք է կայացվի արդարացման դատավճիռ` փաստելով, որ չնայած նախաքննության ընթացքում ձեռք են բերվել տվյալներ Շահեն Հովսեփյանի կողմից հափշտակված առարկաների մաշվածության, ամորտիզացիայի, ապրանքային տեսքի, պիտանելիության աստիճանի վերաբերյալ, որոնք անմիջական նշանակություն են ունեցել դրանց իրական արժեքը որոշելու համար, մեղադրանքի հիմքում դրվել են միայն տուժողի ներկայացուցիչ Վահան Վարդանյանի կողմից տրված հակասական տեղեկությունները:
Դատաքննությամբ հիմնավորվել է, որ Շահեն Հովսեփյանի կողմից գողացված առարկաների առավելագույն արժեքը չի գերազանցում 5000 ՀՀ դրամը, այն է` ըստ փորձագիտական եզրակացության ալյումինի 1կգ-ի արժեքը 300 ՀՀ դրամով հաշվարկելու դեպքում 810 ՀՀ դրամ /0.81x2+0.36x3=2.7կգ, 2.7 x 300=810 ՀՀ դրամ/, ըստ Վահան Վարդանյանի ցուցմունքի` ալյումինե իրանի ջարդոնի 1 կգ-ի արժեքը կարող է կազմել շուրջ 100 ՀՀ դրամ, օգտագործած գործիքների ընդհանուր արժեքը կարող է կազմել շուրջ 1.200 ՀՀ դրամ, իսկ օգտագործման համար պիտանի պղնձյա հաղորդալարի 1 մետրի արժեքը 300 ՀՀ դրամով հաշվելու դեպքում, 5 մետրի արժեքը կկազմի շուրջ 1.500 ՀՀ դրամ:
Այսպիսով, Դատարանը չփարատված կասկածները հօգուտ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի մեկնաբանելով` հաստատված է համարել, որ նրա կողմից ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի` դուրս գրված ապրանքների պահեստից գողացված առարկաների շուկայական առավելագույն արժեքը չի գերազանցում հափշտակություն կատարելու պահին` Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը, այսինքն` Շահեն Հովսեփյանի արարքում բացակայում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177 հոդվածով սահմանված հանցակազմը:
Վերաքննիչ դատարանը գտնում է, որ Դատարանը վերը նշված պատճառաբանությամբ ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանին ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով արդարացնելով, թույլ է տվել նյութական և դատավարական իրավունքի էական խախտումներ` նկատի ունենալով հետևյալը.
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն`
<<1.Գողությունը՝ ուրիշի գույքի զգալի չափերով գաղտնի հափշտակությունը`
(…)>>:
Նույն հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն`
<<2. Գողությունը, որը կատարվել է՝
(…)
3) պահեստարան կամ շինություն ապօրինի մուտք գործելով`
(…)>>:
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 175-րդ հոդվածում սահմանված են հափշտակության չափերը` սեփականության դեմ ուղղված հանցագործություններով, ըստ որի` զգալի չափ է համարվում հանցագործության պահին ՀՀ-ում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկից հինգհարյուրապատիկը չգերազանցող գումարը:
Սույն հանցագործության անմիջական օբյեկտ է հանդիսանում սեփականությունը:
Իսկ հափշտակության առարկա կարող են լինել այն իրերը, որոնք ունեն նյութատեխնիկական և մշակութային արժեք:
Գողությունը օբյեկտիվ կողմից կատարվում է միայն գաղտնի:
Սույն հանցագործությունը սուբյեկտիվ կողմից կատարվում է միայն ուղղակի դիտավորությամբ:
Գողությունը համարվում է ավարտված այն պահից, երբ հանցավորը ապօրինաբար տիրացել է ուրիշի գույքին և ռեալ հնարավորություն ունի տնօրինելու հափշտակված գույքը:
Պահեստարան մուտք գործելով հանցավորն արդեն նպատակ է հետապնդում կատարելու գողություն, այսինքն` հանցավորը ոչ միայն ենթադրում է, որ հափշտակությունը կատարում է գաղտնի, այլ, արդեն իսկ ի սկզբանե նպատակ է հետապնդում հափշտակել այնքան, որքան անհրաժեշտ է:
Ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի նախաքննական և դատաքննական ցուցմունքների ուսումնասիրությունից և վերլուծությունից պարզ է դառնում, որ վերջինս, գումար վաստակելու նպատակով, ըստ էության, սիստեմատիկաբար զբաղվել է մետաղական թափոններ հավաքելով և այն մետաղի ընդունման կետերին հանձնելով:
Դեպքի օրը` իր նյութական կարիքները հոգալու համար, գույքի գաղտնի հափշտակություն կատարելու նպատակով Շ.Հովսեփյանը որոշել է մուտք գործել ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստարան և հափշտակել մետաղական ջարդոններ, ինչն իրականացրել է պահեստարանի դռան կողպեքը կոտրելու միջոցով պահեստարանի դուռը բացելու և այնտեղ մուտք գործելու եղանակով` հստակ գիտակցելով, որ կողպեքը ջարդելով պահեստարան մուտք գործելն արդեն իսկ ենթադրում է, որ այնտեղից կարող է հափշտակել առնվազն զգալի չափի նյութական արժեքներ, քանի որ դրանից ավելի ցածր արժեք ունեցող առարկաները /ջարդոնը/ կարող էր գտնել /գողանալ/ նաև դրսում` առանց պահեստարան մուտք գործելու, ինչն էականորեն բարձրացնում է արարքի հասարակական վտանգավորության աստիճանը:
Այդ մասին է վկայում այն փաստը, որ վերջինս, պահեստից իր կողմից գողացված մետաղական ջարդոնները վաճառելով գյուղ եկած մետաղաջարդոնի գնումով զբաղվող անծանոթին, դրա դիմաց ստացել է 5000 ՀՀ դրամը գերազանցող գումար, ինչն օգտագործել է իր անձնական կարիքները հոգալու համար:
Ինչ վերաբերում է դատավճռի հիմքում դրված ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության 20.07.2015 թվականի թիվ 15-1303 եզրակացությանը, ըստ որի` հափշտակված իրերի արժեքը չի գերազանցում 5000 ՀՀ դրամը, ապա Վերաքննիչ դատարանն արձանագրում է, որ ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի գործողությունների վերլուծությունից ակնհայտ է դառնում, որ վերջինս, մինչև պահեստարան մուտք գործելը, արդեն իսկ գիտակցել է, որ մուտք գործելով պահեստարան, իր հանցավոր մտադրությունն իրականացնելու համար, պետք է հաղթահարի որոշակի խոչընդոտներ, ինչն իրեն հնարավորություն կտա հափշտակելու զգալի չափը գերազանցող գումար, որով կարող է բավարարել իր անձնական կարիքները:
Վերոգրյալից հետևում է, որ թեև ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության 20.07.2015 թվականի թիվ 15-1303 եզրակացության համաձայն` ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի կողմից գողացված առարկաների շուկայական առավելագույն արժեքը չի գերազանցում հափշտակություն կատարելու պահին` ՀՀ-ում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը, սակայն սույն քրեական գործով ձեռք բերված և վիճելի դատական ակտի հիմքում դրված ապացույցների վերլուծության ու գնահատության արդյունքում` Վերաքննիչ դատարանն արձանագրում է, որ ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանը, ուրիշի գույքը հափշտակելու դիտավորությամբ, երկաթյա ձողի գործադրմամբ կոտրելով Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստարանի մուտքի դռան կախովի կողպեքը, ապօրինի մուտք է գործել պահեստարան և գաղտնի հափշտակել խառը տեսակի այնքան ապրանքներ, ինչն ըստ իր նախնական դիտավորության` անհրաժեշտ և բավարար է համարել իր կարքիները հոգալու համար:
Վերոգրյալ փաստն իր հաստատումն է գտել ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի կողմից վաճառված գողոնի արժեքով, որն ինչպես արդեն նշվել է, գերազանցում է ՀՀ-ում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը:
Գործի նյութերի ուսումնասիրությունից երևում է, որ Դատարանը` սույն գործի քննության ընթացքում բազմակողմանի ուսումնասիրության և օբյեկտիվ գնահատության չի ենթարկել ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն` Վահան Հրանտի Վարդանյանի նախաքննական և դատաքննական ցուցմունքները, և չի պատճառաբանել, թե ինչու է արժանահավատ համարել և նախապատվությունը տվել Վ.Վարդանյանի դատաքննական ցուցմունքներին` արձանագրելով, որ նխաքննական ցուցմունքներում առկա են էական հակասություններ:
Վերաքննիչ դատարանը միաժամանակ փաստում է, որ սույն որոշմամբ արված եզրահանգումները չեն կարող մեկնաբանվել որպես հանցանքի կատարման մեջ ամբաստանյալի կամ որևէ այլ անձի մեղքի առկայության կամ բացակայության վերաբերյալ դատողություններ:, այլ ընդամենն արձանագրում է, որ Դատարանի դատավճռում արված եզրահանգումներն այն մասին, որ ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի կողմից պահեստարանից գողացված առարկաների շուկայական առավելագույն արժեքը չի գերազանցում հափշտակություն կատարելու պահին` Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը, հիմնված չեն գործով ձեռք բերված բոլոր ապացույցների վերլուծության և գնահատման վրա, և բավարար չեն հանգելու հետևության, որ ամբաստանյալի արարքում բացակայում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով սահմանված հանցակազմը:
Գործի նոր քննության ընթացքում Դատարանը պետք է ՀՀ քրեադատավարական օրենսդրության պահանջների պահպանմամբ պատշաճ իրավական գնահատականի արժանացնի վերը նշված հանգամանքներն, այդ թվում` գողոնի արժեքի վերաբերյալ սույն գործով ձեռք բերված ապացույցներն իրենց համակցությամբ, մասնավորապես անդրադառնալով ամբաստանյալի գործողություններին` մինչև հանցանքը և հանցանքը կատարելուց հետո, և գա համապատասխան եզրահանգման:
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 395-րդ հոդվածի համաձայն`
<<Բողոքարկված դատական ակտը բեկանվում կամ փոխվում է, եթե թույլ է տրվել դատական սխալ, այն է`
(…)
2) ճիշտ չի կիրառվել քրեական օրենքը կամ Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագիրը.
3) առկա է քրեադատավարական օրենքի էական խախտում.
(…)>>:
Նույն օրենսգրքի 397-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն`
<<1. Քրեական օրենքի կամ միջազգային պայմանագրի ոչ ճիշտ կիրառումը քրեական օրենքի կամ Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրի այն հոդվածի կամ հոդվածի այն մասի կիրառումն է, որը ենթակա չէր կիրառման, կամ այն հոդվածի կամ հոդվածի այն մասի չկիրառումն է, որը ենթակա էր կիրառման, կամ քրեական օրենքի կամ միջազգային պայմանագրի սխալ մեկնաբանումն է, որը չի համապատասխանում դրա իսկական իմաստին>>:
ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 398-րդ հոդվածի համաձայն`
<<1. Քրեադատավարական օրենքի էական խախտումներ են դատական քննության ժամանակ սույն օրենսգրքի սկզբունքների և այլ ընդհանուր դրույթների խախտումները, որոնք գործին մասնակցող անձանց` օրենքով երաշխավորված իրավունքներից զրկելու կամ դրանցում սահմանափակելու կամ այլ ճանապարհով խոչընդոտել են գործի հանգամանքների բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ հետազոտմանը, ազդել են կամ կարող էին ազդել գործով ճիշտ որոշում կայացնելու վրա:
(…)
5. Եթե առաջին ատյանի դատարանը գործով թույլ է տվել քրեադատավարական օրենքի այլ էական խախտում, վերաքննիչ դատարանը, հաշվի առնելով գործի քննության արդյունքները, փոփոխում է առաջին ատյանի դատարանի դատական ակտը կամ բեկանում է այն և գործն ուղարկում առաջին ատյանի համապատասխան դատարան` այլ կազմով նոր քննության:
(…)>>:
Վերոգրյալ հիմքերի առկայության պայմաններում` Վերաքննիչ դատարանը հանգում է այն հետևության, որ սույն գործով առաջին ատյանի դատարանն ամբաստանյալ Շահեն Թովմասի Հովսեփյանին ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով առաջադրված մեղադրանքում անմեղ ճանաչելու և արդարացնելու հարցում եկել է սխալ եզրահանգման, պատշաճ ստուգման, վերլուծության ու գնահատության չի ենթարկել սույն գործի փաստական հանգամանքները, չի կիրառվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի այն հոդվածը, որը ենթակա էր կիրառման, այսինքն` տեղի է ունեցել ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 397-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված` քրեական օրենքի ոչ ճիշտ կիրառում, որը տվյալ դեպքում ազդել է գործի ելքի վրա, ինչը ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 398-րդ հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն` դատավճիռը բեկանելու հիմք է հանդիսանում:
Նման պայմաններում Շահեն Թովմասի Հովսեփյանին ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով առաջադրված մեղադրանքում անմեղ ճանաչելու վերաբերյալ ՀՀ Արագածոտնի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի 2015 թվականի դեկտեմբերի 21-ի դատավճիռը պետք է բեկանել և գործն ուղարկել նույն դատարան` այլ կազմով նոր քննության:
Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 393-395-րդ, 398-րդ հոդվածներով` Վերաքննիչ դատարանը
Ո Ր Ո Շ Ե Ց
Մեղադրողի վերաքննիչ բողոքը բավարարել մասնակիորեն:
ՀՀ Արագածոտնի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի 2015 թվականի դեկտեմբերի 21-ի դատավճիռը Շահեն Թովմասի Հովսեփյանի վերաբերյալ` ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով` բեկանել, և գործն ուղարկել նույն դատարան այլ կազմով նոր քննության` սահմանելով նոր քննության ծավալը:
Որոշումը կարող է բողոքարկվել ՀՀ վճռաբեկ դատարանին` հրապարակման պահից մեկամսյա ժամկետում:
ՆԱԽԱԳԱՀՈՂ ԴԱՏԱՎՈՐ` Մ. ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ
ԴԱՏԱՎՈՐՆԵՐ` Ա.ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ
Ս.ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄՅԱՆ |
---|
|
Դատական ակտի ամսաթիվը: | 07-04-2016 |
---|
|
Ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն բեկանելու և ... մասին դատական ակտ կայացրած դատավորների ցանկ | Դատարանի անվանում: | Քրեական վերաքննիչ |
---|
Դատավորի անուն: | | |
Դատական ակտ: | ԱՐԱԴ/0025/01/15
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՎԵՐԱՔՆՆԻՉ ՔՐԵԱԿԱՆ ԴԱՏԱՐԱՆ
ՀԱՏՈՒԿ ԿԱՐԾԻՔ
ԴԱՏԱՎՈՐ Ա.ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ
07 ապրիլի 2016 թվական ք. Երևան
Ամբաստանյալ Շահեն Թովմասի Պողոսյանի վերաբերյալ քրեական գործով ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի /այսուհետ նաև` Վերաքննիչ դատարան/ 07.04.2016 թվականի որոշման պատճառաբանական և եզրափակիչ մասերի վերաբերյալ.
Նախաքննության մարմնի կողմից ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանին ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով մեղադրանք է առաջադրվել այն բանի համար, որ նա, 2015 թվականի փետրվար ամսին, քննությամբ չպարզված օրը, ժամը 15:00-ի սահմաններում, գնացել է Աշտարակ քաղաքի Ալիխանյան եղբայրներ 1 հասցեում գտնվող Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի վարչական տարածք` մետաղական ջարդոններ հավաքելու, որտեղ էլ ուրիշի գույքը հափշտակելու դիտավորությամբ, երկաթյա ձողի գործադրմամբ կոտրել է Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստարանի մուտքի դռան կախովի կողպեքը, ապօրինի մուտք գործել պահեստարան և գաղտնի հափշտակել զգալի չափի` 19.200 ՀՀ դրամ ընդհանուր արժողության խառը տեսակի ապրանքներ` էլեկտրական սարքավորումների թվով 5 իրաններ, 5 մետր երկարության պղնձյա հաղորդալար, 1 հատ հարթաշուրթ, 1 հատ կցաշուրթ և 2 հատ պտուտակահան, որի հետևանքով Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատճառվել է զգալի չափի գույքային վնաս:
Դատաքննության ընթացքում ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանը առաջադրված մեղադրանքում իրեն մեղավոր է ճանաչել մասնակի և ցուցմունք տվել այն մասին, որ բնակվում է Արագածոտնի մարզի Սասունիկ գյուղում մոր հետ, հիմնական աշխատանք չունի, սակայն զբաղվում է աղբանոցներից մետաղական ջարդոն հավաքելով և այն հանձնում է մետաղի ընդունման կետերում: 2015 թվականի փետրվար ամսին, օրը կոնկրետ չի հիշում, ժամը 13:00-ի սահմաններում Սասունիկ գյուղում պատահական հանդիպել է համագյուղացի` Գևոր Բադոյանին և առաջարկել նրան` միասին գնալ Աշտարակ քաղաքի Գիտավան թաղամասում գտնվող ինստիտուտի վարչական տարածք` մետաղական ջարդոններ հավաքելու, դրանք մետաղի ջարդոնի ընդունման կետ հանձնելու ու գումար աշխատելու համար:
Վերջինս համաձայնվել է և միասին ոտքով գնացել են ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի տարածք ու սկսել են հավաքել մետաղական ջարդոններ` ալյումին և պղինձ: Որոշ ժամանակ անց, Գևորին տեղեկացնելով, որ ինքը գնում է աղբանոցի կողմը, քայլել է ինստիտուտի շինությունների ուղղությամբ:
Հասնելով շինություններից մեկի մոտ` դրա պատուհանից նայելով ներս, տեսել է, որ այնտեղ կան մետաղական ջարդոններ, սարքավորումներ և արկղեր, որոշել է այնտեղից մետաղական ջարդոններ գողանալ: Այդ նպատակով մոտեցել է շինության դռանը, գետնից` դռան մոտից, գտել է երկաթյա ձող, որի միջոցով կոտրել է դռան կողպեքը և մուտք է գործել շինություն` պահեստ: Այդտեղ տեսել է ինչպես էլեկտրական սարքավորումներ և դրանց առանձնացված մասեր ու մետաղական տուփեր, այնպես էլ մետաղական ջարդոն և այլ թափոն: Մետաղական ջարդոնի մեջ եղել են սարքավորումների ալյումինե տուփերի առանձնացված և ծռմռված իրաններ, որոնցից հինգ հատ վերցրել, ծալել և դրել է պարկի մեջ: Նույն տեղից վերցրել է նաև պղնձյա լարի կտորներ` հինգ հատ` յուրաքանչյուրը շուրջ մեկ մետր երկարությամբ, պահեստից վերցրել է նաև օգտագործված հարթաշուրթ, կցաշուրթ և երկու պտուտակահան, որպիսիք նույնպես տեղադրել է պարկի մեջ և դուրս եկել պահեստից:
Հանդիպելով Գևորին` միասին վերադարձել են գյուղ` Սասունիկ: Պահեստից իր կողմից գողացված, ինչպես նաև իր և Գևորի կողմից հավաքված մետաղական ջարդոնները վաճառել են գյուղ եկած մետաղաջարդոնի գնումով զբաղվող անծանոթի, ով դրա դիմաց վճարել է 6800 ՀՀ դրամ, որից 1000 դրամը տվել է Գևորին, իսկ մնացածը` ծախսել իր կարիքների համար:
Պահեստից գողացած հնամաշ գործիքները ինչ է արել` չի հիշում: Հայտնել է, որ զղջում է կատարածի համար, միաժամանակ պնդել է, որ պահեստում որևէ սարքավորման վրայից մետաղական իրան չի հանել, վերցրել է ընդամենը գետնին թափված, ծռմռված ալյումինե իրանները և պղնձյա լարի կտորներ, իսկ Գևորը իր կողմից գողություն կատարելու մասին տեղյակ չի եղել:
Ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանը քրեական գործի նախաքննության ընթացքում տվել է գրեթե նունաբովանդակ ցուցմունքներ:
Համաձայն քրեական գործում առկա նյութերի. ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանը ՀՀ ոստիկանության Աշտարակի բաժին բերման է ենթարկվել 2015 թվականի ապրիլի 27-ին, ժամը 09:30-ին` գողություն կատարելու կասկածանքով:
ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն` Վահան Հրանտի Վարդանյանը 27.04.2015 թվականին ՀՀՈ Աշտարակի բաժնում հաղորդում է տվել այն մասին, որ 2015 թվականի փետրվար ամսին, օրը չի հիշում, անհայտ անձը ՀՀ ԳԱԱ ՌՖԷԻ տարածքում գտնվող պահեստի դռան կախովի փականը կոտրելու միջոցով մուտք է գործել տարածք և այնտեղից գաղտնի հափշտակել էլեկտրական սարքավորումների ալյումինե արկղեր, պղնձե մալուխներ, մեկ հատ հարթաշուրթ, երկու հատ պտուտակահան, մեկ հատ կցաշուրթ` պատճառելով մոտ 20.000 ՀՀ դրամի նյութական վնաս:
Փաստի առթիվ ոստիկանություն չի դիմել, քանի որ մտածել է` հանցագործին կգտնի իր ուժերով: 27.04.2015 թվականին իրեն հրավիրել են ոստիկանության Աշտարակի բաժին և հարցրել, թե արդյոք փետրվար ամսին գողություն եղել է, թե` ոչ:
Ինքը պատմել է կատարվածի մասին:
Համաձայն 27.04.2014 թվականին կազմված դեպքի վայրի զննության արձանագրության` ՀՀՈ Աշտարակի բաժնի ՔՀԲ աշխատակցի կողմից, ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի և Վահան Վարդանյանի մասնակցությամբ կատարվել է դեպքի վայրի` ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի պահեստային տարածքի մուտքի դռան զննություն, որի ընթացքում դեպքի վայրից հայտնաբերվել և առգրավվել է հանցագործության գործիք հանդիսացող մետաղյա ձողը: Կազմվել է նաև լուսանկարչական հավելված:
Համաձայն 19.05.2015 թվականի քննիչի կողմից կազմված քննչական փորձարարության մասին արձանագրության` դեպքի վայրում ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանը մատնացույց է արել Էլեկտրոնիկայի և ռադիոֆիզիկայի ինստիտուտի վարչական տարածքը, որտեղից Գ.Բադոյանի հետ հավաքել են մետաղական ջարդոններ, ապա պահեստը, որտեղից կատարել է էլեկտրական սարքավորումների իրանների և գործիքների գողություն:
Փորձարարության մասնակից Վահան Վարդանյանի կողմից բացվել է պահեստի մուտքի դուռը և պահեստում ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանը մատնացույց է արել երկու կողք ունեցող արկղերը և հայտնել, որ գողացել է թվով 5 հատ 35սմ*40*0.9 չափսի և 28*35*0.9 չափսի արկղեր: Գողացել է նաև մեկ մետր երկարությամբ թվով 5 լար, որոնցից պահեստում առկա չի եղել և գործիքներ: Ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի կողմից նկարագրված պահեստում առկա արկղերից քննիչի կողմից վերցվել է նմուշներ: Արձանագրությանը կցված է լուսանկարչական հավելված 10 թերթից, այդ թվում պահեստի ներսի հատվածի լուսանկարները, նշումներով` «պահեստարանի ներսի ձախ կողմից, որտեղ գտնվում են էլեկտրական սարքեր և տվյալ տեղում գտնվել են գործիքներ, որոնք հափշտակել է ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանը», «աջ կողմի հատված, որտեղ գտնվում են մետաղական ջարդոններ և այլ տեսակի թափոններ», «էլեկտրական սարքի արկղը` իրանը, որը ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանը հափշտակել է», «Պահեստարանի պատուհան»:
Քննիչի` 21.05.2015 թվականի որոշմամբ նշանակվել է ապրանքագիտական և նյութաբանական համալիր փորձաքննություն և փորձագետին ներկայացվել են քննչական փորձարարության ժամանակ վերցված երկու տարբեր չափսերի իրաններ:
Համաձայն ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության թիվ 15-1303 եզրակացության` փորձաքննության ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանների շուկայական արժեքները որոշելու նպատակով փորձագետը կատարել է շուկայի, ինչպես նաև համապատասխան ինտերնետային կայքերի ուսումնասիրություններ:
Փորձաքննությանը ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանների վաճառված տվյալններ /դիտարկվել է որպես առկա ապրանքային տեսքով օգտագործման համար պիտանի ապրանքատեսակ/ փորձագետի կողմից ՀՀ շուկայում չի հայտնաբերվել` որոշմամբ առաջադրված 2015 թվականի փետրվար ամսվա դրությամբ: Սակայն հաշվի առնելով սույն համալիր եզրակացության «Արտաքին զննության» և «Քիմիական հետազոտություն» բաժիններում ներկայացված ելակետային տվյալները, այն է, որ փորձաքննությանը ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանները պատրաստված են ալյումինե համաձուլվածքից, որոնց քաշերը համապատասխանաբար կազմում են` 809.15գ /մոտ 0.81կգ/ և 360.35գ /մոտ 0.36կգ/, ուստի ապրանքագետ-փորձագետը դրանք դիտարկել է որպես ալյումինե ջարդոն, որոնց 1 կգ-ի շուկայական արժեքները որոշելու նպատակով կատարվել է շուկայի/երկրորդական շուկա/, ինչպես նաև համապատասխան ինտերնետային կայքերի ուսումնասիրություններ:
Խորհրդատվություն է ձեռք բերվել վերջիններիս առք ու վաճառքով զբաղվող, ինչպես նաև մետաղների ջարդոնի ընդունման կետերում աշխատող անձանց հետ:
Համադրելով շուկայի ուսումնասիրությունների արդյունքում ձեռք բերված ալյումինե ջարդոնի 1 կգ-ի շուկայական արժեքների վերաբերյալ տեղեկատվությունը և կիրառելով գնահատման համեմատական մեթոդը` փորձագետը որոշել է փորձաքննությանը ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանների /վերջիններս դիտարկելով որպես ալյումինե ջարդոն/ հավանական միջին շուկայական արժեքները 2015 թվականի փետրվար ամսվա դրությամբ փորձաքննության ներկայացված մոխրագույն երանգի 809,15 գրամ քաշով մետաղական կտորն ամբողջությամբ պատրաստված է ալյումինե համաձուլվածքից, որը պատված է 11,9 տոկոս տիտան, 1.2 տոկոս մագնեզիում, 1.7 տոկոս սիլիցիում, 0.7 տոկոս կապար, 0.4 տոկոս ալյումին պարունակող մոխրագույն երանգի շերտով:
Փորձաքննության ներկայացված մոխրագույն երանգի 360,35 գրամ քաշով մետաղական կտորն ամբողջությամբ պատրաստված է ալյումինե համաձուլվածքից, որը պատված է 12,6 տոկոս տիտան, 2.2 տոկոս մագնեզիում, 3.5 տոկոս սիլիցիում, 2.7 տոկոս կապար, 3.4 տոկոս ալյումին պարունակող մոխրագույն երանգի շերտով:
«Փորձաքննության ներկայացված արկղերը ինչի համար են օգտագործվում» հարցը դուրս է նյութագետ-փորձագետի հատուկ գիտելիքների շրջանակներից:
«Ինչ արժեք ունեն փորձաքննությանը ներկայացված իրաններից յուրաքանչյուրը` 2015 թվականի փետրվար ամսին գործող շուկայական գներով», հարցին, սույն համալիր փորձաքննությամբ զուտ ապրանքագիտական տեսանկյունից դիտվում է, որ փորձաքննությանը ներկայացվծ թվով 2 հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արղերի իրանների /վերջիններս դիտարկելով որպես ալյումինե ջարդոն/` հավանական միջին շուկայական արժեքները, 2015 թվականի փետրվար ամսվա դրությամբ կազմում է ալյումինե ջարդոն` 0.81 կգ և 0.36 կգ արժեք 1 կգ 300 ՀՀ դրամ, ընդհանուրը` 351 ՀՀ դրամ:
ՀՀ ԳԱԱ ՓԱԲ ՊՈԱԿ-ի ապրանքագետ-փորձագետ` Գարեգին Կարոյի Թավադյանը պնդել է ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության թիվ 15-1303 եզրակացությունը և հայտնել, որ էլեկտրական սարքավորումների իրանները դիտարկվել են ՀՀ շուկայում որպես օգտագործվող պիտանի դետալ, սակայն դրանց վերաբերյալ որևէ տեղեկատվություն ՀՀ շուկայում չհայտնաբերելու պատճառով դրանք գնահատվել են որպես մետաղական ջարդոն:
Քննիչի որոշմամբ` որպես այլ փաստաթուղթ է ճանաչվել ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի 04.09.2015 թվականի թիվ 2437-17/124 գրությունը, համաձայն որի` էլեկտրական սարքավորումների իրանները որպես սարքավորումների բաղկացուցիչ մաս գտնվում են ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի բալանսային հաշվեկշռում: Այդ իրանները պահեստավորվել են Խորհրդային Միության փլուզումից հետո: Այդ իրանների առանձին մասերը ՀՀ շուկայում որպես առանձին դետալ ձեռք բերել հնարավոր չէ և անհրաժեշտության դեպքում պատրաստվում են ինստիտուտի փորձնական արտադրամասում: Հաշվի առնելով դրանց նպատակային օգտագործման նշանակությունը և ծախսվող աշխատուժը` տվյալ դետալների արտադրման ինքնարժեքը միջին շուկայական գներին համարժեք կազմում է յուրաքանչյուր դետալը համապատասխան չափերի տարբերության 3000-3500 ՀՀ դրամ:
Քննիչի որոշմամբ` ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի կողմից ներկայացված հանցագործության գործիք հանդիսացող երկաթյա ձողը ճանաչվել է որպես իրեղեն ապացույց և պահվում է ՀՀ ՔԿ Արագածոտնի մարզային քննչական վարչության իրեղեն ապացույցների սենյակում:
Տուժողի ներկայացուցիչ, ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն` Վահան Հրանտի Վարդանյանը նախաքննության ընթացքում ցուցմունք է տվել այն մասին, որ 2015 թվականի փետրվար ամսին, օրը կոնկրետ չի հիշել, առավոտյան ժամը 10:00-ի սահմաններում իր մոտ է եկել պահակապետ Հրաչիկ Սեդրակի Պետրոսյանն ու հայտնել, որ ինստիտուտի վարչական տարածքի ավտոտնակների հարևանությամբ գտնվող պահեստի դուռը բաց է, կողպեքը կոտրված: Անմիջապես գնացել է այնտեղ պարզելու համար, թե ինչ է պատահել և նկատել է, որ պահեստից բացակայում են 2 հատ պտուտակահանները, հարթաշուրթը և կցաշուրթը: Այդ ժամանակ պահեստից էլեկտրական սարքավորումների իրանների և այլ իրերի պակասորդ չի հայտնաբերել և դեպքի մասին իրավապահ մարմիններին չի հայտնել: 2015 թվականի ապրիլի 27-ին ինստիտուտի վարչական տարածք են եկել Աշտարակի ոստիկանության աշխատակիցները, իրեն հրավիրել են Աշտարակի ոստիկանության բաժին, որտեղ տեղեկացել է, որ ոմն Շահեն Հովսեփյանը խոստովանել է, որ փետրվար ամսին մուտք է գործել ինստիտուտին պատկանող պահեստը և գողացել է գործիքներ, ինչպես նաև էլեկտրական սարքավորումների արկղերի թվով 5` 2 մեծ և 3 փոքր իրաններ, դրանց միացման հաղորդալարերով, որոնք եղել են պղնձյա, յուրաքանչյուրը` 1 մետր կտրվածքով` 2*2.5 մմ չափսի, ընդամենը` 5 մետր: Դրանից հետո ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանը ոստիկանության աշխատակիցների կողմից տեղափոխվել է նշված պահեստի մոտ, որտեղ վերջինս ցույց է տվել, թե ինչպես է մետաղյա ձողով կոտրել պահեստի դռան կախովի կողպեքն ու մտել պահեստ:
Տուժողի ներկայացուցիչ Վահան Վարդանյանը հայտնել է նաև, որ 5 մետր հաղորդալարի արժեքը գնահատում է 1 մետր 300 ՀՀ դրամով` 1500 ՀՀ դրամ, 1 հարթաշուրթ՝ 800 ՀՀ դրամ, 1 կցաշուրթ` 900 ՀՀ դրամ, պտուտակահանը` յուրաքնչյուրը 250 ՀՀ դրամ, 2 հատը կազմել է 500 դրամ, ընդհանուր` 3700 ՀՀ դրամ:
Հայտնել է նաև, որ նմանատիպ իրաններ ինստիտուտում արտադրելու դեպքում ջարդոնը ձեռք է բերվում շուկայից, օգտագործվում է աշխատուժ, էլեկտրաէներգիա, հատուկ գործիքներ և ինքնարժեքը կազմել է` մեծ իրանը` 3250 ՀՀ դրամ, փոքր իրանը` 3000 ՀՀ դրամ: Այսինքն` գողացված էլեկրական սարքավորումների իրանների ընդհանուր արժեքը կկազմի 15500 ՀՀ դրամ: Գողության հետևանքով ինստիտուտին պատճառվել է ընդհանուրը` 19200 ՀՀ դրամ գույքային վնաս, սակայն հրաժարվել է քաղ. հայց ներկայացնել:
Տուժողի ներկայացուցիչ, ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն` Վահան Հրանտի Վարդանյանը դատարանում ցուցմունք է տվել այն մասին, որ 2015 թվականի փետրվար ամսին, օրը կոնկրետ չի հիշել, առավոտյան ժամը 10:00-ի սահմաններում, երբ պահակապետը իրեն տեղեկացրել է ինստիտուտի վարչական տարածքի ավտոտնակների հարևանությամբ գտնվող պահեստի դռան կողպեքը կոտրված լինելու մասին, ինքը գնացել է պահեստ, սակայն այնտեղ տեսանելի որևէ փոփոխություն չի հայտնաբերել:
Իրականում, նշված պահեստում պահվում են ինստիտուտի հաշվեկշռից տասը և ավելի տարի առաջ դուրս գրված, ոչ պիտանի սարքավորումներ, դետալները, այնտեղ կա նաև մետաղական ջարդոն: Այդ սարքավորումները և դետալները արժեք չեն ներկայացնում, սակայն դրանց պահեստամասերը, այդ թվում նաև մետաղական տուփերի իրանները երբեմն օգտագործվում են որպես հումք: Այն մասին, որ նշված պահեստից ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանը գողացել է էլեկտրական սարքավորումների թվով 5 իրաններ, 5 մետր երկարության պղնձյա հաղորդալար, 1 հատ հարթաշուրթ, 1 հատ կցաշուրթ և 2 հատ պտուտակահան, իմացել է ոստիկանությունում և այդ մասին նշել է իր կողմից ՀՀ ոստիկանության Աշտարակի բաժնում տրված հաղորդման մեջ:
Իր ցուցմունքներում և քննիչին հասցեագրված գրության մեջ նշված ապրանքների արժեքը նշել է մոտավոր, իսկ ինչ վերաբերվում է իրաններին, ապա նշել է գրեթե նույնատիպ իրաններ արտադրելու մոտավոր ինքնարժեքը` հաշվի առնելով ներկա պահին այդպիսիք պատրաստելու համար անհրաժեշտ նյութերի, կատարված աշխատանքի և օժանդակ ծախսերի արժեքը: Ինչ վերաբերվում է նրան, որ նշել է, թե նշված ապրանքները գտնվում են ինստիտուտի հաշվեկշռում, ապա դա շփոթմունք է, պնդում է, որ նշված ապրանքները` իրանները և պղնձյա հաղորդալարերի կտորները ինստիտուտի հաշվապահական հաշվեկշռում չեն գտնվել` արժեք չներկայացնելու պատճառով, դրանք ընդհամենը հնարավոր է գնահատել որպես հումք կամ ջարդոն` մեկ կիլոգրամը հաշվելով շուրջ 100 ՀՀ դրամ, իսկ գործիքները եղել են հնամաշ և իր կարծիքով դրանց շուկայական արժեքը չի կարող գերազանցել 1200 ՀՀ դրամը:
Անչափահաս վկա` Գևոր Գարուշի Բադոյանը ցուցմունք է տվել այն մասին, որ 2015 թվականի փետրվար ամսին, օրը կոնկրետ չի հիշել, ժամը 12:00-ից 13:00-ն ընկած ժամանակահատվածում, Սասունիկ գյուղի կենտրոնական մասում պատահական հանդիպել է համագյուղացի Շահեն Հովսեփյանին, ով առաջարկել է միասին գնալ Աշտարակ քաղաքի Գիտավան թաղամաս` մետաղական ջարդոններ հավաքելու: Ինքը համաձայնվել է, որից հետո ոտքով Սասունիկ գյուղից ճանապարհվել են Աշտարակ քաղաքի ուղղությամբ և մոտ 20 րոպե անց հասել են ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտ, որտեղ էլ հարակից տարածքից սկսել են հավաքել մետաղական ջարդոններ: Մոտ 10 րոպե հետո, ինքը, մնալով քանդված շինության մոտ, շարունակել է հավաքել մետաղական ջարդոններ, իսկ Շահեն Հովսեփյանը իրենից հեռացել է: Որոշ ժամանակ անց, Շահեն Հովսեփյանը վերադարձել է ինչ-որ պարկ ձեռքին, հավաքած ջարդոնը լցրել են պարկի մեջ և վերադարձել են գյուղ: Ճանապարհին իրենց անծանոթ մարդիկ են հանդիպել ու կարծելով, որ հնարավոր է իրենք գողություն կատարած լինեն` ստուգել են պարկը, որի ժամանակ էլ տեսել է դեֆորմացված մետաղական արկղեր, պղնձյա հաղորդալար, 2 հատ պտուտակահաններ, կցաշուրթ և հարթաշուրթ: Պարկը թողնելով Շահենի մոտ` ինքը գնացել է տուն: Մոտ 2 ժամ հետո Շահեն Հովսեփյանը հավաքած ջարդոնի համար իրեն վճարել է 1000 դրամ: Ինքը տեղյակ չի եղել, որ Շահեն Հովսեփյանն իրանները, հաղորդալարի կտորները և գործիքները գողացել է պահեստից, այդ մասին իմացել է ոստիկանությունում:
Վկա, ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի պահակապետ Հրաչիկ Սեդրակի Պետրոսյանը ցուցմունք է տվել այն մասին, որ 2015 թվականի փետրվարին, օրը կոնկրետ չի հիշել, առավոտյան ժամը 10:00-ի սահմաններում, որպես պահակապետ շրջել է ինստիտուտի վարչական տարածքում, որի ժամանակ նկատել է, որ ներքևի դուրս գրված ապրանքների պահեստի դռան կախովի կողպեքը կոտրված է: Այդ մասին անմիջապես հայտնել է ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն Վահան Վարդանյանին: Վերջինս եկել է պահեստ ու տեսնելով, որ նյութական վնաս չկա, հանձնարարել է լինել ավելի ուշադիր ու գիշերային ժամերին շրջել այդ տարածքով:
2015 թվականի ապրիլ ամսին իմացել է, որ ոստիկանության աշխատակիցների կողմից հայտնաբերվել է մի երիտասարդ, ով հայտնել է, որ նշված պահեստից գողություն է կատարել: Հայտնեց նաև, որ նշված պահեստում պահեստավորված են դուրս գրված, ոչ պիտանի ապրանքներ, սարքավորումներ, կա նաև թափոն:
Վկա` ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի պահակ Վազգեն Ստեփանի Դավթյանը տվեց գրեթե նույնաբովանդակ ցուցմունք:
ՀՀ Արագածոտնի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանը /այսուհետ նաև` Դատարան/, պատշաճ իրավական ընթացակարգի շրջանակներում հետազոտելով գործով ձեռք բերված ապացույցները և դրանք գնահատելով վերաբերելիության, թույլատրելիության, իսկ ամբողջ ապացույցներն իրենց համակցությամբ` գործի լուծման համար բավարարության տեսանկյունից, դրանց բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ քննության վրա հիմնված ներքին համոզմամբ հանգել է այն հետևության, որ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանին ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով առաջադրված մեղադրանքը դատաքննությամբ չի ապացուցվել և գտել է, որ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի նկատմամբ պետք է կայացվի արդարացման դատավճիռ, որպիսի հետևության դատարանը հանգել է հետևյալ դատողությունների և իրավական վերլուծությունների արդյունքներով.
Համաձայն ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի`
1. Գողությունը՝ ուրիշի գույքի զգալի չափերով գաղտնի հափշտակությունը`
պատժվում է տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի հարյուրապատիկից չորսհարյուրապատիկի չափով, կամ կալանքով՝ մեկից երկու ամիս ժամկետով, կամ ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը երկու տարի ժամկետով:
2. Գողությունը, որը կատարվել է՝
(...)
3) պահեստարան կամ շինություն ապօրինի մուտք գործելով`
(...)
պատժվում է տուգանքով` նվազագույն աշխատավարձի հինգհարյուրապատիկից հազարապատիկի չափով, կամ ազատազրկմամբ` երկուսից հինգ տարի ժամկետով:
Համաձայն նույն օրենսգրքի 175-րդ հոդվածի 4-րդ մասի` «Սույն գլխում զգալի չափ է համարվում հանցագործության պահին Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի երեսնապատիկից հինգհարյուրապատիկը չգերազանցող գումարը (արժեքը), իսկ գողության միջոցով հափշտակություն կատարելու պահին` Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկից հինգհարյուրապատիկը չգերազանցող գումարը (արժեքը):
Դատարանն անդրադառնալով սույն քրեական գործով արարքի քրեաիրավական որակմանը, արձանագրել է հետևյալը.
Ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանին մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով այն բանի համար, որ նա 2015 թվականի փետրվար ամսին, քննությամբ չպարզված օրը, ժամը 15:00-ի սահմաններում, գնացել է Աշտարակ քաղաքի Ալիխանյան եղբայրներ 1 հասցեում գտնվող Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի վարչական տարածք` մետաղական ջարդոններ հավաքելու, որտեղ էլ ուրիշի գույքը հափշտակելու դիտավորությամբ, երկաթյա ձողի գործադրմամբ կոտրել է Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստարանի մուտքի դռան կախովի կողպեքը, ապօրինի մուտք գործել պահեստարան և գաղտնի հափշտակել զգալի չափի` 19,200 ՀՀ դրամ ընդհանուր արժողության խառը տեսակի ապրանքներ՝ էլեկտրական սարքավորումների թվով 5 իրաններ, 5 մետր երկարության պղնձյա հաղորդալար, 1 հատ հարթաշուրթ, 1 հատ կցաշուրթ և 2 հատ պտուտակահան, որի հետևանքով Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատճառվել է զգալի չափի գույքային վնաս:
Դատարաննը արձանագրել է, որ սույն գործով նախաքննության ընթացքում ձեռք բերված ապացույցները այն մասին, որ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանը ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստից գաղտնի հափշտակել է զգալի չափի 19,200 ՀՀ դրամ ընդհանուր արժողության խառը տեսակի ապրանքներ, դատաքննության ընթացքում հերքվել են:
Դատարանը հարկ է համարել արձանագրել, որ.
ա/ չնայած նախաքննության ընթացքում ձեռք են բերվել տվյալներ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի կողմից հափշտակված առարկաների մաշվածության, ամորտիզացիայի, ապրանքային տեսքի, պիտանելիության աստիճանի վերաբերյալ, որոնք անմիջական նշանակություն են ունեցել դրանց իրական արժեքը որոշելու համար, մեղադրանքի հիմքում դրվել են միայն տուժողի ներկայացուցիչ Վահան Վարդանյանի կողմից տրված հակասական տեղեկությունները այն մասին, որ ինստիտուտի փորձնական արտադրամասում շուկայից ձեռք բերված ալյումինե թիթեղից նմանատիպ իրաններ արտադրելու դեպքում, հաշվի առնելով նյութի արժեքը և օժանդակ ծախսերը, մեծ իրանի արժեքը կկազմի 3.250 ՀՀ դրամ, փոքր իրանինը` 3.000 ՀՀ դրամ, ընդհանուր` 15.500 ՀՀ դրամ, 5 մետր պղնձյա հաղորդալարի արժեքը` 1500 ՀՀ դրամ /1 մետրը 300 ՀՀ դրամ/, 1 հարթաշուրթ՝ 800 ՀՀ դրամ, 1 կցաշուրթ` 900 ՀՀ դրամ, պտուտակահանը` յուրաքնչյուրը 250 ՀՀ դրամ, 2 հատը 500 ՀՀ դրամ, այն է` զգալի չափի 19,200 ՀՀ դրամ ընդհանուր արժողության խառը տեսակի ապրանքներ:
բ/ գործի նախաքննության ընթացքում կատարվել է դեպքի վայրի զննություն, սակայն զննության չի ենթարկվել պահեստը, որտեղից կատարվել է գողությունը, այն դեպքում, երբ ըստ քննչական փորձարարության արձանագրությանը կցված լուսանկարչական հավելվածի` պահեստում առկա են ինչպես ապակոմպլեկտավորված սարքավորումներ, այնպես էլ առանձին մետաղական դետալներ, մետաղական ջարդոն և այլ թափոն:
դ/ չնայած նախաքննության ընթացքում չի հերքվել ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի պատճառաբանությունը այն մասին, որ պահեստում վերցրել է ընդամենը գետնին թափված, ծռմռված ալյումինե իրաններ, քննիչի կողմից քննչական փորձարարության կատարման ժամանակ պահեստից առգրավվել և փորձաքննության է ներկայացվել Հովսեփյանի կողմից նկարագրված, սակայն ապրանքային տեսք ունեցող իրաններ:
Դատաքննությամբ հիմնավորվել է, որ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանը մուտք է գործել ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող, ինստիտուտի հաշվեկշռից դուրս գրված ապրանքների պահեստ և գողացել է հափշտակություն կատարելու պահին` Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը չգերազանցող գումարի (արժեքի) ապրանքներ:
Նշված դատողությունը դատարանը հիմնավորել է գնահատելով.
ա/ տուժողի ներկայացուցչի, վկաների դատարանում տված ցուցմունքները, այն մասին, որ պահեստում պահվել են ինստիտուտի հաշվեկշռից դուրս գրված, արժեք չներկայացնող ապրանքները, այդ թվում սարքավորումներ, դետալներ, մետաղական տուփեր և իրաններ, եղել է նաև մետաղական ջարդոն, որ ալյումինե իրանները և շուրջ մեկ մետր երկարությամբ պղնձյա լարերը հանդիսացել են ջարդոն, իսկ գործիքները օգտագործված և հնամաշ,
բ/ քննիչի կողմից կազմված` լուսանկարչական հավելվածներով քննչական փորձարարության մասին արձանագրությունը, որով հիմնավորվում է, որ նշված պահեստում անկանոն տեղադրված և թափված են եղել ինչպես ապակոմպլեկտավորված սարքավորումներ, մետաղական դետալներ, այնպես էլ առկա է մետաղական ջարդոն և այլ տեսակի թափոն,
գ/ ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության թիվ 15-1303 եզրակացությունը այն մասին, որ փորձաքննության ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանները դիտարկվել են ՀՀ շուկայում որպես օգտագործվող պիտանի դետալ, սակայն դրանց վերաբերյալ որևէ տեղեկատվություն ՀՀ շուկայում չհայտնաբերելու պատճառով դրանք գնահատվել են որպես մետաղական ջարդոն` մեկ կգ ալյումինի արժեքը 300 ՀՀ դրամով,
դ/ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի նախաքննության և դատաքննության ընթացքում տված ցուցմունքները այն մասին, որ պահեստում եղած մետաղական ջարդոնի միջից վերցրել է հինգ հատ ծռմռված իրան, պղնձյա լարի կտորներ` հինգ հատ` յուրաքանչյուրը շուրջ մեկ մետր երկարությամբ, որ պահեստում որևէ սարքավորման վրայից մետաղական իրան չի հանել և նման նպատակ չի ունեցել:
Դատաքննությամբ հիմնավորվել է, որ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի կողմից գողացված առարկաների առավելագույն արժեքը չի գերազանցում 5000 ՀՀ դրամը, այն է` ըստ փորձագիտական եզրակացության ալյումինի 1կգ-ի արժեքը 300 ՀՀ դրամով հաշվարկելու դեպքում 810 ՀՀ դրամ /0.81x2+0.36x3=2.7կգ, 2.7 x 300=810 ՀՀ դրամ/, ըստ Վահան Վարդանյանի ցուցմումքի` ալյումինե իրանի ջարդոնի 1 կգ-ի արժեքը կարող է կազմել շուրջ 100 ՀՀ դրամ, օգտագործած գործիքների ընդհանուր արժեքը կարող է կազմել շուրջ 1.200 ՀՀ դրամ, իսկ օգտագործման համար պիտանի պղնձյա հաղորդալարի 1 մետրի արժեքը 300 ՀՀ դրամով հաշվելու դեպքում` 5 մետրի արժեքը կկազմի շուրջ 1.500 ՀՀ դրամ:
Համաձայն ՀՀ Սահմանադրության 19-րդ հոդվածի. «Յուրաքանչյուր ոք ունի իր խախտված իրավունքները վերականգնելու, ինչպեu նաև իրեն ներկայացված մեղադրանքի հիմնավորվածությունը պարզելու համար հավաuարության պայմաններում, արդարության բոլոր պահանջների պահպանմամբ, անկախ և անկողմնակալ դատարանի կողմից ողջամիտ ժամկետում իր գործի հրապարակային քննության իրավունք (…)»:
Համաձայն «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» Եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի 1-ին կետի` «Յուրաքանչյուր ոք, երբ որոշվում են նրա քաղաքացիական իրավունքներն ու պարտականությունները կամ նրան ներկայացված ցանկացած քրեական մեղադրանքի առնչությամբ, ունի օրենքի հիման վրա ստեղծված անկախ ու անաչառ դատարանի կողմից ողջամիտ ժամկետում արդարացի և հրապարակային դատաքննության իրավունք (…)»:
Համաձայն ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 18-րդ հոդվածի`
1. Հանցագործության համար կասկածվողը կամ մեղադրվողը համարվում է անմեղ, քանի դեռ նրա մեղավորությունն ապացուցված չէ սույն օրենսգրքով սահմանված կարգով` դատարանի` օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով:
2. Կասկածյալը կամ մեղադրյալը պարտավոր չէ ապացուցել իր անմեղությունը: Նրանց անմեղության ապացուցման պարտականությունը չի կարող դրվել պաշտպանության կողմի վրա: Մեղադրանքի ապացուցման և կասկածյալին կամ մեղադրյալին ի պաշտպանություն բերված փաստարկների հերքման պարտականությունը կրում է մեղադրանքի կողմը:
3. Հանցանք գործելու մեջ անձի մեղավորության մասին հետևությունը չի կարող հիմնվել ենթադրությունների վրա, այն պետք է հաստատվի գործին վերաբերող փոխկապակցված հավաստի ապացույցների բավարար ամբողջությամբ:
4. Մեղադրանքն ապացուցված լինելու վերաբերյալ բոլոր կասկածները, որոնք չեն կարող փարատվել սույն օրենսգրքի դրույթներին համապատասխան պատշաճ իրավական ընթացակարգի շրջանակներում, մեկնաբանվում են հօգուտ մեղադրյալի կամ կասկածյալի:
5. Կասկածյալի կամ մեղադրյալի նկատմամբ կիրառվող խափանման միջոցները չեն կարող պարունակել պատժի տարրեր:
Համաձայն նույն օրենսգրքի 107-րդ հոդվածի`
Միայն ապացույցների հիման վրա են հաստատվում`
1) դեպքը և հանգամանքները (կատարման ժամանակը, տեղը, եղանակը և այլն).
2) կասկածյալի և մեղադրյալի առնչությունը դեպքին.
3) հանցագործության` քրեական օրենքով նախատեսված հատկանիշները.
4) անձի մեղավորությունը քրեական օրենքով չթույլատրված արարքը կատարելու մեջ.
5) քրեական օրենքով նախատեսված պատասխանատվությունը մեղմացնող կամ խստացնող հանգամանքները.
6) այն հանգամանքները, որոնցով դատավարության մասնակիցը կամ քրեական դատավարությանը մասնակցող այլ անձը հիմնավորում է իր պահանջները, եթե այլ բան նախատեսված չէ օրենքով.
7) այն հանգամանքները, որոնք հիմնավորում են, որ գույքը ստացվել է հանցագործության կատարման արդյունքում կամ այդ գույքի օգտագործումից կամ օգտագործվել է կամ նախատեսվել է օգտագործել որպես հանցագործության գործիք կամ միջոց կամ ուղղվել է ահաբեկչության ֆինանսավորմանը կամ հանդիսանում է Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքի 215-րդ հոդվածով նախատեսված մաքսանենգության առարկա:
ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 358-րդ հոդվածի համաձայն՝
1. Դատարանի դատավճիռը պետք է լինի օրինական և հիմնավորված:
2. Դատարանի դատավճիռն օրինական է, եթե այն կայացվել է Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության, սույն օրենսգրքի և այն օրենքների պահանջների պահպանմամբ, որոնց նորմերը կիրառվում են տվյալ քրեական գործը լուծելիս:
3. Դատարանի դատավճիռը հիմնավորված է, եթե`
դրա հետևությունները հիմնված են միայն դատաքննության ժամանակ հետազոտված ապացույցների վրա.
այդ ապացույցները բավարար են մեղադրանքը գնահատելու համար.
դատարանի կողմից հաստատված ճանաչված հանգամանքները համապատասխանում են դատարանում հետազոտված ապացույցներին:
4. Դատարանի դատավճիռը պետք է լինի պատճառաբանված: Պատճառաբանման ենթակա են դատարանի կողմից դատավճռում շարադրվող բոլոր հետևությունները և որոշումները:
Համաձայն նույն օրենսգրքի 365-րդ հոդվածի 2-րդ մասի. «Մեղադրական դատավճիռը չի կարող հիմնված լինել ենթադրությունների վրա և կայացվում է միայն այն դեպքում, երբ հանցանքը կատարելու մեջ ամբաստանյալի մեղավորությունն ապացուցված է դատական քննության ընթացքում: Հանցանքը կատարելու մեջ ամբաստանյալի մեղավորությունը կարող է համարվել ապացուցված, եթե դատարանը, ղեկավարվելով անմեղության կանխավարկածով, հիմնվելով պատշաճ իրավական ընթացակարգի շրջանակներում դատական քննության ընթացքում գործի հանգամանքների հետազոտման արդյունքների վրա, դատաքննության ժամանակ հետազոտված հավաստի ապացույցների հիման վրա, ամբաստանյալի մեղավորության մասին չփարատվող բոլոր կասկածները նրա օգտին մեկնաբանելով, սույն օրենսգրքի 360 հոդվածի առաջին մասի 1-4-րդ կետերում նշված հարցերին տալիս է հաստատող պատասխաններ»:
Անդրադառնալով անմեղության կանխավարկածի սկզբունքին՝ Վճռաբեկ դատարանը 2014 թվականի հոկտեմբերի 31-ի Արարատ Ավագյանի և Վահան Սահակյանի վերաբերյալ թիվ ԵԿԴ/0252/01/13 որոշման մեջ արձանագրել է, որ քրեական դատավարությունում կանխավարկածը օրենքով կամ նախադեպային իրավունքով հաստատված այն կանոնն է, որի համաձայն՝ որոշակի հանգամանք համարվում է հաստատված, քանի դեռ օրենքով սահմանված կարգով չի ապացուցվել հակառակը: Մարդու անմեղությունը քրեական դատավարության կարևորագույն կանխավարկածներից է, որն ամրագրված է ինչպես ՀՀ Սահմանադրությամբ, միջազգային պայմանագրերով և օրենքներով, այնպես էլ՝ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի և Վճռաբեկ դատարանի նախադեպային իրավունքով:
Հանցանք կատարելու մեջ անձի մեղավորությունը հաստատված համարելը ոչ այլ ինչ է, քան անմեղության կանխավարկածի հաղթահարում: Միևնույն ժամանակ, անձին դատապարտելու համար համարժեք ապացույցների բավարար համակցության բացակայությունը նշանակում է, որ անձի անմեղության կանխավարկածը հաղթահարված չէ: Այլ խոսքով՝ քրեական դատավարության ընթացքում չապացուցված մեղավորությունը հավասարազոր է ապացուցված անմեղության:
Դատարանը հարկ է համարել նշել նաև, որ անմեղության կանխավարկածն ամրագրող նորմերը, ինչպես նաև նախադեպային իրավունքը սահմանում են ոչ միայն այդ սկզբունքի բուն էությունը, այլև՝ դրա հաղթահարման, նույնն է, թե անձի մեղավորության հաստատման համար անհրաժեշտ դատավարական չափորոշիչները:
Այդ կապակցությամբ Վճռաբեկ դատարանը Մ.Հակոբյանի գործով որոշման մեջ շեշտել է. «(…) ապացույցների կամայական գնահատման արգելքը դատարաններին պարտավորեցնում է ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 107-րդ հոդվածում թվարկված՝ ապացուցման ենթակա հանգամանքների, այդ թվում՝ կոնկրետ հանցանքի հատկանիշների և այդ հանցանքի մեջ անձի մեղավորության վերաբերյալ իր հետևությունները հիմնավորել վերաբերելի, փոխկապակցված, հավաստի ապացույցներով և ոչ թե ենթադրություններով: Այլ խոսքով՝ հանցանքի մեջ մեղադրվող յուրաքանչյուր անձի վերաբերյալ` ապացուցման ենթակա յուրաքանչյուր հանգամանքի կապակցությամբ դատարանի հետևությունը պետք է հիմնված լինի ոչ թե գնահատողական դատողությունների, կանխատեսումների կամ կարծիքների, այլ կոնկրետ գործով օրենքով սահմանված կարգով ձեռք բերված փաստական տվյալների վրա: Այս կապակցությամբ Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է նաև, որ մեղսագրվող հանցագործության և դրա հատկանիշների ապացուցման բեռը կրում է մեղադրանքի կողմը, իսկ չփարատված կասկածները պետք է մեկնաբանվեն հօգուտ մեղադրյալի: Դրանից հետևում է, որ մեղադրանքի կողմը կրում է անձի մեղքը հաստատելու համար բավարար ապացույցներ ներկայացնելու պարտականությունը (…)» (տե՛ս Մարգար Հակոբյանի վերաբերյալ 2013 թվականի մայիսի 8-ի թիվ ԵԿԴ/0168/01/12 որոշման 13-րդ կետը):
Անմեղության կանխավարկածի սկզբունքին Վճռաբեկ դատարանն անդրադարձել և իրավական դիրքորոշում է արտահայտել նաև Արմեն Բաբայանի և Սուրեն Թումանյանի գործով որոշման մեջ (տե՛ս Արմեն Բաբայանի և Սուրեն Թումանյանի գործով Վճռաբեկ դատարանի 2011 թվականի դեկտեմբերի 22-ի թիվ ԵԷԴ/0044/01/11 որոշման 14-րդ կետը):
Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի նախադեպային իրավունքի ուսումնասիրությունը ևս ցույց է տալիս, որ Եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի 2-րդ կետով երաշխավորված անմեղության կանխավարկածի սկզբունքը, ի թիվս այլոց, ենթադրում է մեղադրանքի կողմի պարտականությունը` ներկայացնելու անձին դատապարտելու համար բավարար ապացույցներ (տե՛ս, ի թիվս այլոց, Barbera Messegue and Jabardo v. Spain, գանգատ թիվ 10590/83, 1988 թվականի դեկտեմբերի 6-ի վճիռ, 77-րդ կետ, Janosevic v. Sweden, գանգատ թիվ 34619/97, 2002 թվականի հուլիսի 23-ի վճիռ, 97-րդ կետ):
Հիմք ընդունելով և զարգացնելով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի իրավական դիրքորոշումները, Դատարանը գտել է, որ չփարատված կասկածներ հասկացությունը վերաբերում է ինչպես մեղադրանքի ողջ ծավալին, այնպես էլ մեղադրանքի առանձին դրվագներին, մեղքի ձևին, հանցագործությանը անձի մասնակցության աստիճանին և բնույթին, հանցագործության օբյեկտիվ կողմը կազմող հատկանիշներին, պատասխանատվությունը մեղմացնող և ծանրացնող հանգամանքներին, առանձին վերցրած ապացույցներին:
Դատարանն արձանագրել է, որ իրավական հետևանք կարող է ունենալ ոչ թե յուրաքանչյուր կասկած, այլ միայն չփարատված կասկածները: Կասկածները համարվում են չփարատված, եթե դրանք շարունակում են մնալ, երբ քրեական գործի բոլոր հանգամանքները հետազոտվում են լրիվ, օբյեկտիվ և բազմակողմանի քրեադատավարական ապացուցման բոլոր միջոցներով: Կասկածները հօգուտ մեղադրյալին մեկնաբանելը նշանակում է, որ հանցագործության դեպքի, դրանում մեղադրյալի մասնակցության, մեղադրյալին մերկացնող, նրա պատասխանատվությունը ծանրացնող հանգամանքները ապացուցող փաստերը ճանաչվում են գոյություն չունեցող և հակառակը, մեղադրյալի մեղավորությունը կասկածի տակ դնող, նրան արդարացնող կամ մեղմացնող հանգամանքները ճանաչվում են հաստատված, եթե դրանց գոյությունը արժանահավատորեն չեն հերքված:
Այսպիսով, չփարատված կասկածները հօգուտ մեղադրյալի մեկնաբանելու կանոնը ենթադրում է դատարանի մոտ հանցագործության դեպքի, դրանում մեղադրյալի մասնակցության աստիճանի, բնույթի, մեղավորության և այլ հարցերի հաստատված լինելու վերաբերյալ անվստահության վիճակ, որը հիմնված է հիմնավորված և պատճառաբանված դատական ակտ կայացնելու համար անհրաժեշտ ապացուցողական տեղեկատվության պակասի վրա: Այս իմաստով կասկածը անվստահության այն վիճակն է, որը ապացույցը գնահատող սուբյեկտի մոտ պետք է առաջանա այն բանի արդյունքում, որ փաստի վերաբերյալ անվերապահ հետևությունը չի բխում ապացույցների հետազոտությունից:
Այսպիսով, անմեղության կանխավարկածի սկզբունքը ենթադրում է ապացույցների այնպիսի ամբողջության առկայություն, որն անհրաժեշտ է անձի մեղավորությունը ողջամիտ (հիմնավոր) կասկածից վեր ապացուցված համարելու, այլ ոչ թե անձի մեղավորության մասին ենթադրություններ անելու համար:
Անմեղության կանխավարկածը այս տեսանկյունից կարելի է համարել հաղթահարված, եթե ապացուցման առարկան կազմող հանգամանքները ապացուցված են անկասկած, այսինքն՝ այնպես ապացուցված, որ դրանց ճշտությունը խելամիտ մտորելու դեպքում չի կարող խելամիտ կասկածներ առաջացնել առկա ապացույցների բավարարությամբ հաստատված ճանաչելու դեպքում: Հակառակ դեպքում, եթե այդ հանգամանքները ապացուցված չեն անկասկած, անվերապահորեն, ապա չփարատված կասկածները, հօգուտ մեղադրյալին մեկնաբանելու կանոնի կիրառմամբ պետք է ապացուցված համարել հակառակը: Եթե ողջամիտ օբյեկտիվ դիտորդի տեսանկյունից գործում առկա ապացույցները բավարար են անձի մեղավորության վերաբերյալ միանշանակ հետևություն անելու համար, ապա մեղադրանքը համարվում է ապացուցված:
Դատարանը, չփարատված կասկածները հօգուտ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի մեկնաբանելով, հաստատված է համարել, որ նրա կողմից ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի` դուրս գրված ապրանքների պահեստից գողացված առարկաների շուկայական առավելագույն արժեքը չի գերազանցում հափշտակություն կատարելու պահին` Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը, այսինքն` ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի արարքում բացակայում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածով սահմանված հանցակազմը:
Համաձայն ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 35-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետի. «Քրեական գործ չի կարող հարուցվել և քրեական հետապնդում չի կարող իրականացվել, իսկ հարուցված քրեական գործի վարույթը ենթակա է կարճման, եթե արարքի մեջ հանցակազմ չկա»:
Նույն հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն. «Դատարանը, հայտնաբերելով քրեական հետապնդումը բացառող հանգամանքներ, լուծում է ամբաստանյալի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցնելու հարցը»:
Համաձայն նույն օրենսգրքի 366-րդ հոդվածի 1-ին մասի. «Արդարացման դատավճիռը ճանաչում և հռչակում է հանցանքի կատարման մեջ ամբաստանյալի անմեղությունը` այն մեղադրանքով, որով նա ներգրավվել է որպես մեղադրյալ»:
Համաձայն նույն հոդվածի 2-րդ մասի. «Դատարանը պարտավոր է սույն օրենսգրքի 35-րդ հոդվածի առաջին մասի 1-3-րդ կետերով և երկրորդ մասով նախատեսված հիմքերից որևէ մեկի առկայության դեպքում տվյալ դատական նիստում կայացնել արդարացման դատավճիռ»:
Վերաքննիչ դատարանի 07.04.2016 թվականի որոշմամբ. մեղադրողի վերաքննիչ բողոքը բավարարվել է մասնակիորեն: ՀՀ Արագածոտնի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի 2015 թվականի դեկտեմբերի 21-ի դատավճիռը` Շահեն Թովմասի Հովսեփյանի վերաբերյալ` ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով` բեկանվել, և գործն ուղարկվել է նույն դատարան, այլ կազմով նոր քննության` սահմանելով նոր քննության ծավալը:
Գտնում եմ, որ Վերաքննիչ դատարանի` վերը նշված եզրահանգումները չէին կարող բավարար հիմք հանդիսանալ վիճարկվող դատական ակտը բեկանելու և գործը նոր քննության ուղարկելու համար:
Վերլուծության և գնահատության ենթարկելով քրեական գործով ձեռք բերված` գործի դատաքննության ընթացքում հետազոտված և վիճարկվող դատական ակտում շարադրված ապացույցներն իրենց համակցությամբ, հանգում եմ այն հետևության, որ Դատարանն ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի արարքի որակման առումով հիմնավոր հետևության հանգելու համար, անհրաժեշտ և բավարար վերլուծության և գնահատման է ենթարկել գործի լուծման համար անհրաժեշտ բացահայտման ենթակա հանգամանքները, որի արդյունքում սույն գործի շրջանակներում կայացրել է գործն ըստ էության ճիշտ լուծող դատական ակտ, ուստի այն Վերաքննիչ դատարանի կողմից պետք է թողնվեր օրինական ուժի մեջ:
Միևնույն ժամանակ հարկ եմ համարում արձանագրել, որ Վերաքննիչ դատարանի որոշմամբ ներկայացված պատճառաբանությունները բավարար չափով փաստարկված չեն, դրանք հանդիսանում են Վերաքննիչ դատարանի կողմից` գործով ձեռք բերված ապացույցների յուրովի մեկնաբանման արդյունք:
Այս առումով հարկ եմ համարում նշել, որ Վերաքննիչ դատարանի փաստարկներն այն մասին, որ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանը «(...) պահեստարանի դռան կողպեքը կոտրելու միջոցով պահեստարանի դուռը բացելու և այնտեղ մուտք գործելու եղանակով` հստակ գիտակցելով, որ կողպեքը ջարդելով պահեստարան մուտք գործելն արդեն իսկ ենթադրում է, որ այնտեղից կարող է հափշտակել առնվազն զգալի չափի նյութական արժեքներ, քանի որ դրանից ավելի ցածր արժեք ունեցող առարկաները /ջարդոնը/ կարող էր գտնել /գողանալ/ նաև դրսում` առանց պահեստարան մուտք գործելու, ինչն էականորեն բարձրացնում է արարքի հասարակական վտանգավորության աստիճանը», ինչպես նաև այն, որ. «(...) ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանը, ուրիշի գույքը հափշտակելու դիտավորությամբ, երկաթյա ձողի գործադրմամբ կոտրելով Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստարանի մուտքի դռան կախովի կողպեքը, ապօրինի մուտք է գործել պահեստարան և գաղտնի հափշտակել խառը տեսակի այնքան ապրանքներ, ինչն ըստ իր նախնական դիտավորության` անհրաժեշտ և բավարար է համարել իր կարիքները հոգալու համար», ապա գտնում եմ, որ դրանք ենթադրություններ են, Վերաքննիչ դատարանի կողմից դրանք մեկնաբանվել են ի վնաս ամբաստանյալի, և չեն կարող սույն քրեական գործի շրջանակներում հիմք հանդիսանալ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի նկատմամբ մեղադրական դատական ակտ կայացնելու համար:
Այսպիսով, գտնում եմ, որ սույն քրեական գործի շրջանակներում Դատարանի կողմից կայացվել է գործն ըստ էության ճիշտ լուծող դատական ակտ, այն օրինական է, հիմնավորված և պատճառաբանված, ուստի Վերաքննիչ դատարանի կողմից պետք է թողնվել օրինական ուժի մեջ:
Հիմք ընդունելով վերոգրյալը և ղեկավարվելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 361.1-րդ, 393-394-րդ հոդվածներով, չհամաձայնվելով դատավորների մեծամասնության կարծիքի հետ` մնում եմ հատուկ կարծիքի, այն է`
ՀՀ Արագածոտնի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի 2015 թվականի դեկտեմբերի 21-ի դատավճիռը` քրեական գործով ըստ մեղադրանքի` Շահեն Թովմասի Հովսեփյանի` ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով, պետք է թողնվեր օրինական ուժի մեջ, իսկ մեղադրողի վերաքննիչ բողոքը` մերժվեր:
ԴԱՏԱՎՈՐ Ա.ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ |
---|
|
Գործը հանձնվել է գրասենյակ |
Գործն ուղարկվել է: | 18-05-2016 |
---|
|
Գրության համարը: | Ե-11400/16 |
---|
|
|
|
Դատական Գործ N: ԱՐԱԴ/0025/01/15 |
Վճռաբեկ |
Բողոքի ստացման ամսաթիվ: | 18-05-2016 |
---|
|
Բողոք բերող անձինք: | Ամբաստանյալի պաշտպան |
---|
|
Բողոք բերող անձինք | Անուն | Հայկազ |
---|
Ազգանուն | Գալստյան |
---|
Հասցե | ▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒ |
---|
|
Դատապարտյալ, Ամբաստանյալ, Մեղադրյալ | Անուն | Շահեն |
---|
Ազգանուն | Հովսեփյան |
---|
Հայրանուն | Թովմասի |
---|
Հասցե | ▒▒▒▒▒▒▒▒▒▒ |
---|
|
Փաստաբան | Անուն | |
---|
Ազգանուն | |
---|
Հասցե | |
---|
|
Պատասխանի ստացման ամսաթիվը: | |
---|
|
Պատասխանի բովանդակությունը: | |
---|
|
Բողոքը ստացվել է: | Գործն ըստ էության լուծող դատական ակտի դեմ |
---|
|
Գործի ստացման ամսաթիվ: | 25-05-2016 |
---|
|
Գործը ստացվել է: | Քրեական վերաքննիչ |
---|
|
Դատավոր | Դատարանի անվանում: | Վճռաբեկ |
---|
Դատավորի անուն: | Սամվել Վլադիմիրի Օհանյան | |
Սահմանված ժամկետում կրկին ներկայացվել է: | |
---|
|
Որոշումը ուղարկվել է կողմերին: | |
---|
|
Որոշման առաքման ամսաթիվը: | 23-08-2016 |
---|
|
Զեկուցող դատավոր | Դատարանի անվանում: | Վճռաբեկ |
---|
Դատավորի անուն: | Սամվել Վլադիմիրի Օհանյան | |
Նշանակվել է դատական քննություն |
Ուղարկվել է ծանուցագիր: | 21-10-2016 |
---|
|
Նիստերի դահլիճի համարը: | 2 |
---|
|
Վճռաբեկ բողոքը բավարարվել է ամբողջությամբ |
Ստորադաս դատարանի դատական ակտը բեկանվել է: | Ամբողջությամբ բեկանվել է ստորադաս դատարանի դատական ակտը` օրինական ուժ տալով և պատճառաբանելով 1-ին ատյանի դատական ակտը |
---|
|
| Հոդված | 16, 39, 43, 361/1/, 403-406, 419, 422-423 |
---|
|
Դատական ակտ: | ԱՐԱԴ/0025/01/15
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ
ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ
Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ
ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
Հայաստանի Հանրապետության
վերաքննիչ քրեական դատարանի որոշում
Գործ թիվ ԱՐԱԴ/0025/01/15
Նախագահող դատավոր՝ Մ.Պետրոսյան
Դատավորներ՝ Ս.Համբարձումյան
Ա.Խաչատրյան
ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քրեական պալատը (այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան)
նախագահությամբ Ս.ԱՎԵՏԻՍՅԱՆԻ
մասնակցությամբ դատավորներ Ս.ՕՀԱՆՅԱՆԻ
Հ.ԱՍԱՏՐՅԱՆԻ
Ե.ԴԱՆԻԵԼՅԱՆԻ
Լ.ԹԱԴԵՎՈՍՅԱՆԻ
Ա.ՊՈՂՈՍՅԱՆԻ
քարտուղարությամբ Մ.ՊԵՏՐՈՍՅԱՆԻ
2016 թվականի նոյեմբերի 1-ին ք.Երևանում
դռնբաց դատական նիստում, քննության առնելով ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի՝ 2016 թվականի ապրիլի 7-ի որոշման դեմ Շահեն Թովմասի Հովսեփյանի պաշտպան Հայկազ Գալստյանի վճռաբեկ բողոքը,
Պ Ա Ր Զ Ե Ց
Գործի դատավարական նախապատմությունը.
1. ՀՀ ոստիկանության Արագածոտնի մարզային վարչության Աշտարակի բաժնում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով 2015 թվականի մայիսի 7-ին հարուցվել է թիվ 29153315 քրեական գործը։
2015 թվականի մայիսի 11-ին քրեական գործը վարույթ է ընդունվել ՀՀ քննչական կոմիտեի Արագածոտնի մարզային վարչության ավագ քննիչ Վ.Հարությունյանի կողմից։
2. 2015 թվականի մայիսի 19-ին կասկածյալ Շահեն Թովմասի Հովսեփյանի նկատմամբ ընտրվել է խափանման միջոց՝ ստորագրություն չհեռանալու մասին։
2015 թվականի մայիսի 26-ին Շ.Հովսեփյանը ներգրավվել է որպես մեղադրյալ, և նրան մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով։
Նախաքննության մարմնի՝ 2015 թվականի հոկտեմբերի 26-ի որոշմամբ Շ.Հովսեփյանի նկատմամբ առաջադրված մեղադրանքի ծավալը փոփոխվել, լրացվել և նրան մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով։
2015 թվականի հոկտեմբերի 30-ին քրեական գործը մեղադրական եզրակացությամբ ուղարկվել է Արագածոտնի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարան (այսուհետ նաև՝ Առաջին ատյանի դատարան)։
3. Առաջին ատյանի դատարանի՝ 2015 թվականի դեկտեմբերի 21-ի դատավճռով Շ.Հովսեփյանը ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով առաջադրված մեղադրանքում ճանաչվել է անմեղ և արդարացվել` հանցակազմի բացակայության հիմքով։
4. Առաջին ատյանի դատարանի՝ 2015 թվականի դեկտեմբերի 21-ի դատավճռի դեմ վերաքննիչ բողոք է բերել Արագածոտնի մարզի դատախազության դատախազ, գործով մեղադրող Մ.Արզումանյանը։
ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանը (այսուհետ նաև՝ Վերաքննիչ դատարան) 2016 թվականի ապրիլի 7-ին որոշում է կայացրել մեղադրողի բողոքը մասնակիորեն բավարարելու, Առաջին ատյանի դատարանի՝ 2015 թվականի դեկտեմբերի 21-ի դատավճիռը բեկանելու և գործը նույն դատարան այլ կազմով նոր քննության ուղարկելու մասին։
Իր հատուկ կարծիքն է շարադրել Վերաքննիչ դատարանի դատավոր Ա.Խաչատրյանը՝ գտնելով, որ Առաջին ատյանի դատարանի վերոհիշյալ դատավճիռը պետք է թողնվեր օրինական ուժի մեջ, իսկ մեղադրողի վերաքննիչ բողոքը՝ մերժվեր։
5. Շ.Հովսեփյանի պաշտպան Հ.Գալստյանը բերել է վճռաբեկ բողոք, որը Վճռաբեկ դատարանի՝ 2016 թվականի օգոստոսի 23-ի որոշմամբ ընդունվել է վարույթ։
Վճռաբեկ բողոքի պատասխան չի ներկայացվել։
Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեցող փաստերը.
6. Նախաքննության մարմնի՝ 2015 թվականի հոկտեմբերի 26-ի որոշմամբ Շ.Հովսեփյանին մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով այն բանի համար, որ «(...) նա, 2015 թ-ի փետրվար ամսին, քննությամբ չպարզված օրը, ժամը 15։00-ի սահմաններում գնացել է Աշտարակ քաղաքի Ալիխանյան եղբայրներ 1 հասցեում գտնվող Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի վարչական տարածք` մետաղական ջարդոններ հավաքելու, որտեղ էլ ուրիշի գույքը հափշտակելու դիտավորությամբ, երկաթյա ձողի գործադրմամբ կոտրել է Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստարանի մուտքի դռան կախովի կողպեքը, ապօրինի մուտք գործել պահեստարան և գաղտնի հափշտակել զգալի չափի 19.200 ՀՀ դրամ ընդհանուր արժողության խառը տեսակի ապրանքներ` էլեկտրական սարքավորումների թվով 5 իրաններ, 5 մետր երկարության պղնձյա հաղորդալար, 1 հատ հարթաշուրթ, 1 հատ կցաշուրթ և 2 հատ պտուտակահան, որի հետևանքով Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատճառվել է զգալի չափի գույքային վնաս» (տե՛ս քրեական գործ, հատոր 1, թերթեր 179-180)։
7. Առաջին ատյանի դատարանն իր դատավճռում արձանագրել է. (...) [Ս]ույն գործով նախաքննության ընթացքում ձեռք բերված ապացույցները այն մասին, որ Շահեն Հովսեփյանը ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստից գաղտնի հափշտակել է զգալի չափի՝ 19.200 ՀՀ դրամ ընդհանուր արժողության խառը տեսակի ապրանքներ, դատաքննության ընթացքում հերքվեցին։
(...)
Դատաքննությամբ հիմնավորվեց, որ Շահեն Հովսեփյանը մուտք է գործել ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող, ինստիտուտի հաշվեկշռից դուրս գրված ապրանքների պահեստ և գողացել է հափշտակություն կատարելու պահին` Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը չգերազանցող գումարի (արժեքի) ապրանքներ։
Նշված դատողությունը դատարանը հիմնավորում է գնահատելով.
ա/ տուժողի ներկայացուցչի, վկաների դատարանում տված ցուցմունքները, այն մասին, որ պահեստում պահվել են ինստիտուտի հաշվեկշռից դուրս գրված, արժեք չներկայացնող ապրանքները, այդ թվում սարքավորումներ, դետալներ, մետաղական տուփեր և իրաններ, եղել է նաև մետաղական ջարդոն, որ ալյումինե իրանները և շուրջ մեկ մետր երկարությամբ պղնձյա լարերը հանդիսացել են ջարդոն, իսկ գործիքները օգտագործված և հնամաշ,
բ/ քննիչի կողմից կազմված՝ լուսանկարչական հավելվածներով քննչական փորձարարության մասին արձանագրությունը, որով հիմնավորվում է, որ նշված պահեստում անկանոն տեղադրված և թափված են եղել ինչպես ապակոմպլեկտավորված սարքավորումներ, մետաղական դետալներ, այնպես էլ առկա է մետաղական ջարդոն և այլ տեսակի թափոն,
գ/ ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության թիվ 15-1303 եզրակացությունը այն մասին, որ փորձաքննության ներկայացված թվով 2/երկու/ հատ տարբեր տեսակի ու չափսերի մետաղական արկղերի իրանները դիտարկվել են ՀՀ շուկայում որպես օգտագործվող պիտանի դետալ, սակայն դրանց վերաբերյալ որևէ տեղեկատվություն ՀՀ շուկայում չհայտնաբերելու պատճառով դրանք գնահատվել են որպես մետաղական ջարդոն՝ մեկ կգ. ալյումինի արժեքը 300 ՀՀ դրամով,
դ/ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի նախաքննության և դատաքննության ընթացքում տված ցուցմունքները այն մասին, որ պահեստում եղած մետաղական ջարդոնի միջից վերցրել է հինգ հատ ծռմռված իրաններ, պղնձյա լարի կտորներ՝ հինգ հատ, յուրաքանչյուրը շուրջ մեկ մետր երկարությամբ, որ պահեստում որևէ սարքավորման վրայից մետաղական իրան չի հանել և նման նպատակ չի ունեցել։
Այսպիսով, դատաքննությամբ հիմնավորվեց, որ Շահեն Հովսեփյանի կողմից գողացված առարկաների առավելագույն արժեքը չի գերազանցում 5000 ՀՀ դրամը (...)։
(...)
Այսպիսով դատարանը չփարատված կասկածները հօգուտ ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի մեկնաբանելով հաստատված է համարում, որ նրա կողմից ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի՝ դուրս գրված ապրանքների պահեստից գողացված առարկաների շուկայական առավելագույն արժեքը չի գերազանցում հափշտակություն կատարելու պահին` Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը, այսինքն Շահեն Հովսեփյանի արարքում բացակայում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177 հոդվածով սահմանված հանցակազմը։
(...)» (տե՛ս քրեական գործ, հատոր 1, թերթեր 252-256)։
7.1. Ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանը նախաքննության ընթացքում ցուցմունք է տվել այն մասին, որ մետաղական ջարդոնները վաճառել է 6.800 ՀՀ դրամով (տե՛ս քրեական գործ, հատոր 1, թերթ 86)։
Ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանը դատաքննության ընթացքում ցուցմունք է տվել այն մասին, որ պահեստից իր կողմից գողացված, ինչպես նաև իր և Գևորի կողմից հավաքված մետաղական ջարդոնները վաճառել են գյուղ եկած մետաղաջարդոնի գնումով զբաղվող անծանոթի, ով դրա դիմաց վճարել է 6800 ՀՀ դրամ, որից 1000 դրամը տվել է Գևորին, իսկ մնացածը ծախսել իր կարիքների համար (տե՛ս քրեական գործ, հատոր 1, թերթ 250)։
7.2. Տուժողի ներկայացուցիչ Վ.Վարդանյանը նախաքննության ընթացքում ցուցմունք է տվել այն մասին, որ ինստիտուտին պատճառվել է ընդհանուր` 19.200 ՀՀ դրամ գույքային վնաս (տե՛ս քրեական գործ, հատոր 1, թերթեր 119-121 ։
Տուժողի ներկայացուցիչ Վ.Վարդանյանը դատաքննության ընթացքում ցուցմունք է տվել առ այն, որ «իրականում նշված պահեստում պահվում են ինստիտուտի հաշվեկշռից տաս և ավելի տարի առաջ դուրս գրված, ոչ պիտանի սարքավորումներ, դետալներ, այնտեղ կա նաև մետաղական ջարդոն։ Այդ սարքավորումները և դետալները արժեք չեն ներկայացնում, սակայն դրանց պահեստամասերը, այդ թվում նաև մետաղական տուփերի իրանները երբեմն օգտագործվում են որպես հումք։ (...) Ինչ վերաբերում է նրան, որ նշել է, թե նշված ապրանքները գտնվում են ինստիտուտի հաշվեկշռում, ապա դա շփոթմունք է, պնդում է, որ նշված ապրանքները՝ իրանները և պղնձյա հաղորդալարերի կտորները ինստիտուտի հաշվապահական հաշվեկշռում չեն գտնվել` արժեք չներկայացնելու պատճառով, դրանք ընդհամենը հնարավոր է գնահատել որպես հումք կամ ջարդոն՝ մեկ կիլոգրամը հաշվելով շուրջ 100 ՀՀ դրամ, իսկ գործիքները եղել են հնամաշ և իր կարծիքով դրանց շուկայական արժեքը չի կարող գերազանցել 1200 ՀՀ դրամը» (տե՛ս քրեական գործ, հատոր 1, թերթ 250)։
8. Վերաքննիչ դատարանն իր որոշմամբ փաստել է. «(...) Ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի նախաքննական և դատաքննական ցուցմունքների ուսումնասիրությունից և վերլուծությունից պարզ է դառնում, որ վերջինս, գումար վաստակելու նպատակով, ըստ էության, սիստեմատիկաբար զբաղվել է մետաղական թափոններ հավաքելով և այն մետաղի ընդունման կետերին հանձնելով։
Դեպքի օրը` իր նյութական կարիքները հոգալու համար, գույքի գաղտնի հափշտակություն կատարելու նպատակով Շ.Հովսեփյանը որոշել է մուտք գործել ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստարան և հափշտակել մետաղական ջարդոններ, ինչն իրականացրել է պահեստարանի դռան կողպեքը կոտրելու միջոցով պահեստարանի դուռը բացելու և այնտեղ մուտք գործելու եղանակով` հստակ գիտակցելով, որ կողպեքը ջարդելով պահեստարան մուտք գործելն արդեն իսկ ենթադրում է, որ այնտեղից կարող է հափշտակել առնվազն զգալի չափի նյութական արժեքներ, քանի որ դրանից ավելի ցածր արժեք ունեցող առարկաները /ջարդոնը/ կարող էր գտնել /գողանալ/ նաև դրսում` առանց պահեստարան մուտք գործելու, ինչն էականորեն բարձրացնում է արարքի հասարակական վտանգավորության աստիճանը։
Այդ մասին է վկայում այն փաստը, որ վերջինս, պահեստից իր կողմից գողացված մետաղական ջարդոնները վաճառելով գյուղ եկած մետաղաջարդոնի գնումով զբաղվող անծանոթին, դրա դիմաց ստացել է 5000 ՀՀ դրամը գերազանցող գումար, ինչն օգտագործել է իր անձնական կարիքները հոգալու համար։
Ինչ վերաբերում է դատավճռի հիմքում դրված ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության 20.07.2015 թվականի թիվ 15-1303 եզրակացությանը, ըստ որի` հափշտակված իրերի արժեքը չի գերազանցում 5000 ՀՀ դրամը, ապա Վերաքննիչ դատարանն արձանագրում է, որ ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի գործողությունների վերլուծությունից ակնհայտ է դառնում, որ վերջինս, մինչև պահեստարան մուտք գործելը, արդեն իսկ գիտակցել է, որ մուտք գործելով պահեստարան, իր հանցավոր մտադրությունն իրականացնելու համար, պետք է հաղթահարի որոշակի խոչընդոտներ, ինչն իրեն հնարավորություն կտա հափշտակելու զգալի չափը գերազանցող գումար, որով կարող է բավարարել իր անձնական կարիքները։
Վերոգրյալից հետևում է, որ թեև ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության 20.07.2015 թվականի թիվ 15-1303 եզրակացության համաձայն` ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի կողմից գողացված առարկաների շուկայական առավելագույն արժեքը չի գերազանցում հափշտակություն կատարելու պահին` ՀՀ-ում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը, սակայն սույն քրեական գործով ձեռք բերված և վիճելի դատական ակտի հիմքում դրված ապացույցների վերլուծության ու գնահատության արդյունքում` Վերաքննիչ դատարանն արձանագրում է, որ ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանը, ուրիշի գույքը հափշտակելու դիտավորությամբ, երկաթյա ձողի գործադրմամբ կոտրելով Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստարանի մուտքի դռան կախովի կողպեքը, ապօրինի մուտք է գործել պահեստարան և գաղտնի հափշտակել խառը տեսակի այնքան ապրանքներ, ինչն ըստ իր նախնական դիտավորության` անհրաժեշտ և բավարար է համարել իր կարիքները հոգալու համար։
Վերոգրյալ փաստն իր հաստատումն է գտել ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի կողմից վաճառված գողոնի արժեքով, որն ինչպես արդեն նշվել է, գերազանցում է ՀՀ-ում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը։
Գործի նյութերի ուսումնասիրությունից երևում է, որ Դատարանը` սույն գործի քննության ընթացքում բազմակողմանի ուսումնասիրության և օբյեկտիվ գնահատության չի ենթարկել ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և Էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն` Վահան Հրանտի Վարդանյանի նախաքննական և դատաքննական ցուցմունքները, և չի պատճառաբանել, թե ինչու է արժանահավատ համարել և նախապատվությունը տվել Վ.Վարդանյանի դատաքննական ցուցմունքներին` արձանագրելով, որ նախաքննական ցուցմունքներում առկա են էական հակասություններ։
Վերաքննիչ դատարանը միաժամանակ փաստում է, որ սույն որոշմամբ արված եզրահանգումները չեն կարող մեկնաբանվել որպես հանցանքի կատարման մեջ ամբաստանյալի կամ որևէ այլ անձի մեղքի առկայության կամ բացակայության վերաբերյալ դատողություններ, այլ ընդամենն արձանագրում է, որ Դատարանի դատավճռում արված եզրահանգումներն այն մասին, որ ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի կողմից պահեստարանից գողացված առարկաների շուկայական առավելագույն արժեքը չի գերազանցում հափշտակություն կատարելու պահին` Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը, հիմնված չեն գործով ձեռք բերված բոլոր ապացույցների վերլուծության և գնահատման վրա, և բավարար չեն հանգելու հետևության, որ ամբաստանյալի արարքում բացակայում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով սահմանված հանցակազմը։
(...)» (տե՛ս քրեական գործ, հատոր 2, թերթեր 48-56)։
9. Վերաքննիչ դատարանի դատավոր Ա.Խաչատրյանը հատուկ կարծիք է շարադրել՝ արտահայտելով հետևյալ դիրքորոշումը. «(...) Վերաքննիչ դատարանի` վերը նշված եզրահանգումները չէին կարող բավարար հիմք հանդիսանալ վիճարկվող դատական ակտը բեկանելու և գործը նոր քննության ուղարկելու համար։
(...) Դատարանն ամբաստանյալ Շահեն Հովսեփյանի արարքի որակման առումով հիմնավոր հետևության հանգելու համար, անհրաժեշտ և բավարար վերլուծության և գնահատման է ենթարկել գործի լուծման համար անհրաժեշտ բացահայտման ենթակա հանգամանքները, որի արդյունքում սույն գործի շրջանակներում կայացրել է գործն ըստ էության ճիշտ լուծող դատական ակտ, ուստի այն Վերաքննիչ դատարանի կողմից պետք է թողնվեր օրինական ուժի մեջ։
(...) Վերաքննիչ դատարանի որոշմամբ ներկայացված պատճառաբանությունները բավարար չափով փաստարկված չեն, դրանք հանդիսանում են Վերաքննիչ դատարանի կողմից` գործով ձեռք բերված ապացույցների յուրովի մեկնաբանման արդյունք։ (...)
(...)
(...) Դատարանի կողմից կայացվել է գործն ըստ էության ճիշտ լուծող դատական ակտ, այն օրինական է, հիմնավորված և պատճառաբանված, ուստի Վերաքննիչ դատարանի կողմից պետք է թողնվեր օրինական ուժի մեջ։ (...)» (տե՛ս քրեական գործ, հատոր 2, թերթեր 66-80)։
Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, հիմնավորումները և պահանջը.
Վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքերի սահմաններում ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.
10. Բողոքի հեղինակը գտնում է, որ Վերաքննիչ դատարանի՝ 2016 թվականի ապրիլի 7-ի որոշումն անօրինական է, չհիմնավորված և չպատճառաբանված, կայացվել է նյութական և դատավարական իրավունքի նորմերի խախտումներով։
Բողոքաբերը փաստարկել է, որ Առաջին ատյանի դատարանի դատավճռի՝ ոչ իրավաչափ լինելու վերաբերյալ Վերաքննիչ դատարանի եզրահանգումները հիմնված չեն գործի տվյալների վրա, այլ դրանք հանդիսանում են Վերաքննիչ դատարանի՝ գործի տվյալներից չբխող ենթադրություններ, որոնք հերքվում են հենց Շ.Հովսեփյանի ցուցմունքով այն մասին, որ ինքը շինություններից մեկի պատուհանից ներս նայելով՝ տեսել է մետաղական ջարդոններ ու որոշել այնտեղից մետաղական ջարդոններ գողանալ։ Ընդ որում, Շ.Հովսեփյանը վերցրել է բացառապես այն ջարդոնները, որոնք ծռմռված են եղել և անկանոն նետված են եղել պատի անկյունում, այսինքն՝ պետքական չեն եղել։
11. Բողոքի հեղինակն ընդգծել է, որ Վերաքննիչ դատարանը պատշաճ գնահատման չի ենթարկել այն հանգամանքը, որ պահեստարանից գողացված ապրանքների շուկայական արժեքը չի գերազանցում 5000 ՀՀ դրամը, իսկ այն, որ մետաղական ջարդոնները հանձնելուց հետո ստացվել է 6.800 ՀՀ դրամ գումար, ապա հարկ է նշել, որ այդ գումարը վճարվել է ամբողջ հավաքված ջարդոնի դիմաց, որը ներառում է նաև դրսից հավաքված ջարդոնը, որպիսի հանգամանքը հիմնավորվում է գործի նյութերով։
Բողոքաբերը փաստարկել է նաև, որ Վերաքննիչ դատարանն անտեսել է գողոնը տուժող ընկերության հաշվեկշռային գույք չհանդիսանալու, այդ իրերը ոչ պիտանի լինելու հիմքով հաշվեկշռից դուրս գրված լինելու և պահեստարանում որպես թափոն պահվելու հանգամանքը։ Բողոքաբերը շեշտել է, որ այս հանգամանքի վերաբերյալ իր ցուցմունքներում մանրամասն նշել է տուժողի ներկայացուցիչը՝ ընդգծելով, որ պահեստում պահվում են ինստիտուտի հաշվեկշռից տասը և ավելի տարի առաջ դուրս գրված, ոչ պիտանի սարքավորումներ, դետալներ, մետաղական ջարդոն, որոնք արժեք չեն ներկայացնում, սակայն երբեմն օգտագործվում են որպես հումք։
12. Բողոքաբերը եզրահանգել է, որ Առաջին ատյանի դատարանը, հետազոտելով գործում առկա բոլոր ապացույցները իրենց համակցության մեջ, իրավացիորեն հաստատված է համարել այն հանգամանքը, որ Շ.Հովսեփյանի արարքում առկա չէ հանցակազմ, քանի որ տուժող ընկերության պահեստարանից գողացված ապրանքների շուկայական արժեքը չի գերազանցում 5000 ՀՀ դրամ գումարը։ Իսկ Վերաքննիչ դատարանն անհիմն բեկանել է արդարացման դատավճիռը, դրանով թույլ տալով նյութական և դատավարական իրավունքի էական խախտումներ։
13. Վերոգրյալի հիման վրա բողոքաբերը խնդրել է բեկանել Վերաքննիչ դատարանի՝ 2016 թվականի ապրիլի 7-ի որոշումը և օրինական ուժ տալ Առաջին ատյանի դատարանի՝ 2015 թվականի դեկտեմբերի 21-ի դատավճռին։
Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումը.
14. Սույն գործով Վճռաբեկ դատարանի առջև բարձրացված իրավական հարցը հետևյալն է. հիմնավորված և պատճառաբանված են արդյոք ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի նկատմամբ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով առաջադրված մեղադրանքում անմեղ ճանաչելու և արդարացնելու մասին Առաջին ատյանի դատարանի դատավճիռը բեկանելու վերաբերյալ Վերաքննիչ դատարանի հետևությունները։
15. ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի համաձայն՝
«1.Գողությունը՝ ուրիշի գույքի զգալի չափերով գաղտնի հափշտակությունը`
պատժվում է տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի հարյուրապատիկից չորսհարյուրապատիկի չափով, կամ կալանքով՝ մեկից երկու ամիս ժամկետով, կամ ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը երկու տարի ժամկետով։
2. Գողությունը, որը կատարվել է՝
1) մի խումբ անձանց կողմից նախնական համաձայնությամբ,
2) խոշոր չափերով,
3) պահեստարան կամ շինություն ապօրինի մուտք գործելով՝
(…)
3. Գողությունը, որը կատարվել է՝
1) առանձնապես խոշոր չափերով,
1.1) բնակարան ապօրինի մուտք գործելով,
2) կազմակերպված խմբի կողմից
(…)»։
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 175-րդ հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն՝ «Սույն գլխում զգալի չափ է համարվում հանցագործության պահին Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի երեսնապատիկից հինգհարյուրապատիկը չգերազանցող գումարը (արժեքը), իսկ գողության միջոցով հափշտակություն կատարելու պահին` Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկից հինգհարյուրապատիկը չգերազանցող գումարը (արժեքը)։
(…)»։
Մեջբերված քրեաիրավական դրույթների վերլուծությունից հետևում է, որ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 1-ին մասում նկարագրված է գողության հիմնական (հասարակ) հանցակազմը, որում արտահայտված են հանցագործության տվյալ տեսակին բնորոշ հիմնական հատկանիշները, այն է՝ (1) ուրիշի գույքի (2) զգալի չափերով (3) գաղտնի հափշտակություն։ Հանցագործությունների որակման տեսանկյունից հիմնական հանցակազմի նշանակությունն այն է, որ դրա հատկանիշները ընդգրկվում են հանցակազմի բոլոր դրսևորումների մեջ։
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ և 3-րդ մասերում նկարագրված են գողության՝ համապատասխանաբար ծանրացնող և առավել ծանրացնող հանգամանքներով զուգորդված հանցակազմերը, որոնք իրենց մեջ ներառելով գողության հիմնական հանցակազմի հատկանիշները (ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 1-ին մաս)՝ նախատեսում են համապատասխան արարքը որակյալ դարձնող առանձին հատկանիշներ։
Վերլուծելով ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված հասարակ, և նույն հոդվածի 2-րդ ու 3-րդ մասերով նախատեսված որակյալ հանցակազմերը՝ Վճռաբեկ դատարանը հարկ է համարում ընդգծել, որ արարքը ծանրացնող կամ առավել ծանրացնող հատկանիշով որակելու համար անհրաժեշտ է նախ պարզել, հավաստել, որ առկա են հասարակ հանցակազմի բոլոր պարտադիր հատկանիշները։ Այլ կերպ՝ եթե անձի արարքում բացակայում է գողության հասարակ (հիմնական) հանցակազմի պարտադիր հատկանիշներից որևէ մեկը, ապա այն այլևս չի կարող որակվել ծանրացնող կամ առավել ծանրացնող հատկանիշով։
16. Անմեղության կանխավարկածի սկզբունքն ամրագրող ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 18-րդ հոդվածը սահմանում է.
«(…)
3. Հանցանք գործելու մեջ անձի մեղավորության մասին հետևությունը չի կարող հիմնվել ենթադրությունների վրա, այն պետք է հաստատվի գործին վերաբերող փոխկապակցված հավաստի ապացույցների բավարար ամբողջությամբ։
4. Մեղադրանքն ապացուցված լինելու վերաբերյալ բոլոր կասկածները, որոնք չեն կարող փարատվել սույն օրենսգրքի դրույթներին համապատասխան պատշաճ իրավական ընթացակարգի շրջանակներում, մեկնաբանվում են հօգուտ մեղադրյալի կամ կասկածյալի։ (…)»։
ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 25-րդ հոդվածի համաձայն`
«1. Դատավորը, ինչպես նաև հետաքննության մարմինը, քննիչը, դատախազը ապացույցները գնահատում են իրենց ներքին համոզմամբ։
(…)»։
ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 127-րդ հոդվածի համաձայն`
«1. Յուրաքանչյուր ապացույց ենթակա է գնահատման` վերաբերելիության, թույլատրելիության, իսկ ամբողջ ապացույցներն իրենց համակցությամբ` գործի լուծման համար բավարարության տեսանկյունից։
2. Հետաքննության մարմնի աշխատակիցը, քննիչը, դատախազը, դատավորը, ղեկավարվելով օրենքով, ապացույցները գնահատում են ապացույցների համակցության մեջ` դրանց բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ քննության վրա հիմնված իրենց ներքին համոզմամբ»։
ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 358-րդ հոդվածի համաձայն`
«1. Դատարանի դատավճիռը պետք է լինի օրինական և հիմնավորված։
(…)
3. Դատարանի դատավճիռը հիմնավորված է, եթե`
դրա հետևությունները հիմնված են միայն դատաքննության ժամանակ հետազոտված ապացույցների վրա.
այդ ապացույցները բավարար են մեղադրանքը գնահատելու համար.
դատարանի կողմից հաստատված ճանաչված հանգամանքները համապատասխանում են դատարանում հետազոտված ապացույցներին։
4. Դատարանի դատավճիռը պետք է լինի պատճառաբանված։ Պատճառաբանման ենթակա են դատարանի կողմից դատավճռում շարադրվող բոլոր հետևությունները և որոշումները»։
Մեջբերված նորմերը վերլուծության ենթարկելիս Վճռաբեկ դատարանը մշտապես ընդգծել է, որ ապացույցների գնահատումը կատարվում է ներքին համոզման հիման վրա, ինչը՝ որպես ապացույցների գնահատման արդյունք, բնութագրվում է օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ գործոնների անխզելի կապով. այն մի կողմից պետք է բխի հետազոտվող ապացույցների բավարար համակցությունից և հիմնվի դրանց վրա, իսկ մյուս կողմից անկողմնակալ դիտորդի մոտ պետք է առաջացնի այն վստահությունը, որ ապացույցները հետազոտվել են արդարության բոլոր պահանջների պահպանմամբ։ Ընդ որում, թեև ապացույցները գնահատվում են ներքին համոզմունքի հիման վրա, այնուամենայնիվ, այն չի կարող կամայական լինել և պետք է բխի գործի հանգամանքների լրիվ, օբյեկտիվ և բազմակողմանի քննությունից։ Այդ համատեքստում Վճռաբեկ դատարանը փաստել է, որ ապացույցների կամայական գնահատման արգելքը դատարաններին պարտավորեցնում է ապացուցման ենթակա հանգամանքների, այդ թվում՝ կոնկրետ հանցանքի հատկանիշների և այդ հանցանքի մեջ անձի մեղավորության վերաբերյալ իր հետևությունները հիմնավորել վերաբերելի, փոխկապակցված, հավաստի ապացույցներով և ոչ թե ենթադրություններով։ Այլ խոսքով՝ հանցանքի մեջ մեղադրվող յուրաքանչյուր անձի վերաբերյալ ապացուցման ենթակա յուրաքանչյուր հանգամանքի կապակցությամբ դատարանի հետևությունը պետք է հիմնված լինի ոչ թե գնահատողական դատողությունների, կանխատեսումների կամ կարծիքների, այլ կոնկրետ գործով օրենքով սահմանված կարգով ձեռք բերված փաստական տվյալների վրա։ Մեղսագրվող հանցագործության և դրա հատկանիշների ապացուցման բեռը կրում է մեղադրանքի կողմը, իսկ չփարատված կասկածները պետք է մեկնաբանվեն հօգուտ մեղադրյալի։
Այսպիսով, Վճռաբեկ դատարանը կրկնում է, որ յուրաքանչյուր գործով ապացուցման ենթակա հանգամանքները հաստատելիս (հանցագործության դեպքը և հանգամանքները, կասկածյալի և մեղադրյալի առնչությունը դեպքին, անձի մեղավորությունը քրեական օրենքով չթույլատրված արարքը կատարելու մեջ և այլն) դատարանը կրում է առկա ապացույցները բարեխիղճ գնահատման ենթարկելու պարտականություն, ինչն էլ իր հերթին պետք է արտահայտվի պատճառաբանված եզրահանգումների տեսքով։ Դատական ակտի պատճառաբանությունների հիմքում չեն կարող դրվել վերացական, ընդհանուր բնույթի դատողություններ կամ ենթադրություններ։ Պատճառաբանությունը պետք է կառուցվի տրամաբանորեն կապված և գործի փաստական հանգամանքներից բխող հստակ, որոշակի և համոզիչ հետևությունների վրա, ուստիև դատական ակտի պատճառաբանությունների հիմքում վերացական, ընդհանրական դատողությունների կամ ենթադրությունների առկայությունն անմիջականորեն վկայում է այդպիսի պատճառաբանության ոչ պատշաճ լինելու մասին (տե՛ս, mutatis mutandis, Մակար Հովհաննիսյանի և Աշոտ Մարտիրոսյանի գործով 2010 թվականի փետրվարի 12-ի թիվ ԵՔՐԴ/0632/01/08, Հմայակ Դավթյանի գործով 2013 թվականի մայիսի 8-ի թիվ ՇԴ/0126/01/12, Մարգար Հակոբյանի գործով 2013 թվականի մայիսի 8-ի թիվ ԵԿԴ/0168/01/12, Արսեն Մակարյանի գործով 2015 թվականի դեկտեմբերի 18-ի թիվ ԵԿԴ/0016/11/15, Արամայիս Հակոբյանի գործով 2016 թվականի հունիսի 24-ի թիվ ԵԿԴ/0224/01/14 որոշումները)։
17. Սույն գործի նյութերի ուսումնասիրությունից երևում է, որ նախաքննության մարմինը Շ.Հովսեփյանին մեղադրանք է առաջադրել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով այն բանի համար, որ նա «ուրիշի գույքը հափշտակելու դիտավորությամբ, երկաթյա ձողի գործադրմամբ կոտրել է Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստարանի մուտքի դռան կախովի կողպեքը, ապօրինի մուտք գործել պահեստարան և գաղտնի հափշտակել զգալի չափի 19.200 ՀՀ դրամ ընդհանուր արժողության խառը տեսակի ապրանքներ` էլեկտրական սարքավորումների թվով 5 իրաններ, 5 մետր երկարության պղնձյա հաղորդալար, 1 հատ հարթաշուրթ, 1 հատ կցաշուրթ և 2 հատ պտուտակահան, որի հետևանքով Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատճառվել է զգալի չափի գույքային վնաս» (տե՛ս սույն որոշման 6-րդ կետը)։
Առաջին ատյանի դատարանն իր դատավճռում արձանագրել է, որ.
ա) նախաքննության ընթացքում ձեռք բերված ապացույցներն այն մասին, որ Շ.Հովսեփյանը ՀՀ ԳԱԱ ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստից գաղտնի հափշտակել է զգալի չափի՝ 19.200 ՀՀ դրամ ընդհանուր արժողության խառը տեսակի ապրանքներ, դատաքննության ընթացքում հերքվեցին,
բ) դատաքննությամբ հիմնավորվեց, որ Շ.Հովսեփյանը մուտք է գործել ՀՀ ԳԱԱ ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող, ինստիտուտի հաշվեկշռից դուրս գրված ապրանքների պահեստ և գողացել հափշտակություն կատարելու պահին` ՀՀ-ում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը չգերազանցող գումարի (արժեքի) ապրանքներ։ Ըստ Առաջին ատյանի դատարանի՝ դա հիմնավորվում է ինչպես քննիչի կողմից կազմված՝ լուսանկարչական հավելվածներով քննչական փորձարարության մասին արձանագրությամբ և ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի նախաքննության և դատաքննության ընթացքում տված ցուցմունքներով, այնպես էլ ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության եզրակացությամբ և տուժողի ներկայացուցչի ու վկաների՝ դատարանում տված ցուցմունքներով այն մասին, որ պահեստում պահվել են ինստիտուտի հաշվեկշռից դուրս գրված, արժեք չներկայացնող ապրանքները,
գ) չփարատված կասկածները հօգուտ ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի մեկնաբանելով՝ դատարանը հաստատված է համարում, որ նրա կողմից ՀՀ ԳԱԱ ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի՝ դուրս գրված ապրանքների պահեստից գողացված առարկաների շուկայական առավելագույն արժեքը չի գերազանցում հափշտակություն կատարելու պահին` ՀՀ-ում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը, այսինքն՝ Շ.Հովսեփյանի արարքում բացակայում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածով սահմանված հանցակազմը (տե՛ս սույն որոշման 7-րդ կետը)։
Վերաքննիչ դատարանն իր որոշման շրջանակներում, ի թիվս այլնի, փաստել է, որ.
ա) գույքի գաղտնի հափշտակություն կատարելու նպատակով Շ.Հովսեփյանը որոշել է մուտք գործել ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտին պատկանող պահեստարան և հափշտակել մետաղական ջարդոններ, ինչն իրականացրել է պահեստարանի դռան կողպեքը կոտրելու միջոցով պահեստարանի դուռը բացելու և այնտեղ մուտք գործելու եղանակով` հստակ գիտակցելով, որ կողպեքը ջարդելով պահեստարան մուտք գործելն արդեն իսկ ենթադրում է, որ այնտեղից կարող է հափշտակել առնվազն զգալի չափի նյութական արժեքներ, քանի որ դրանից ավելի ցածր արժեք ունեցող առարկաները /ջարդոնը/ կարող էր գտնել /գողանալ/ նաև դրսում` առանց պահեստարան մուտք գործելու։ Ըստ Վերաքննիչ դատարանի՝ այդ մասին է վկայում այն փաստը, որ վերջինս, պահեստից իր կողմից գողացված մետաղական ջարդոնները վաճառելով գյուղ եկած մետաղաջարդոնի գնումով զբաղվող անծանոթին, դրա դիմաց ստացել է 5000 ՀՀ դրամը գերազանցող գումար, ինչն օգտագործել է իր անձնական կարիքները հոգալու համար,
բ) ինչ վերաբերում է Առաջին ատյանի դատարանի դատավճռի հիմքում դրված ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության եզրակացությանը, ըստ որի` հափշտակված իրերի արժեքը չի գերազանցում 5000 ՀՀ դրամը, ապա Վերաքննիչ դատարանն արձանագրում է, որ ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի գործողությունների վերլուծությունից ակնհայտ է դառնում, որ վերջինս մինչև պահեստարան մուտք գործելը արդեն իսկ գիտակցել է, որ մուտք գործելով պահեստարան՝ իր հանցավոր մտադրությունն իրականացնելու համար պետք է հաղթահարի որոշակի խոչընդոտներ, ինչն իրեն հնարավորություն կտա հափշտակելու զգալի չափը գերազանցող գումար, որով կարող է բավարարել իր անձնական կարիքները,
գ) Առաջին ատյանի դատարանը բազմակողմանի ուսումնասիրության և օբյեկտիվ գնահատության չի ենթարկել Վ.Վարդանյանի նախաքննական և դատաքննական ցուցմունքները և չի պատճառաբանել, թե ինչու է արժանահավատ համարել և նախապատվությունը տվել Վ.Վարդանյանի դատաքննական ցուցմունքներին` արձանագրելով, որ նախաքննական ցուցմունքներում առկա են էական հակասություններ։
Արդյունքում Վերաքննիչ դատարանը եզրահանգել է, որ իր որոշմամբ արված եզրահանգումները չեն կարող մեկնաբանվել որպես հանցանքի կատարման մեջ ամբաստանյալի կամ որևէ այլ անձի մեղքի առկայության կամ բացակայության վերաբերյալ դատողություններ, այլ ընդամենը արձանագրում է, որ Առաջին ատյանի դատարանի դատավճռում արված եզրահանգումներն այն մասին, որ ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի կողմից պահեստարանից գողացված առարկաների շուկայական առավելագույն արժեքը չի գերազանցում հափշտակություն կատարելու պահին` ՀՀ-ում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը, հիմնված չեն գործով ձեռք բերված բոլոր ապացույցների վերլուծության և գնահատման վրա, և բավարար չեն հանգելու հետևության, որ ամբաստանյալի արարքում բացակայում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով սահմանված հանցակազմը (տե՛ս սույն որոշման 8-րդ կետը)։
18. Սույն որոշման նախորդ կետում մեջբերված փաստական հանգամանքները գնահատելով սույն որոշման 15-16-րդ կետերում շարադրված վերլուծության լույսի ներքո՝ Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանին ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով առաջադրված մեղադրանքում անմեղ ճանաչելու և արդարացնելու մասին Առաջին ատյանի դատարանի դատավճիռը բեկանելու վերաբերյալ Վերաքննիչ դատարանի հետևությունները հիմնավորված և պատճառաբանված չեն։
Այսպես, անդրադառնալով Վերաքննիչ դատարանի այն դատողությանը, որ Շ.Հովսեփյանը «հստակ գիտակց[ել է], որ կողպեքը ջարդելով պահեստարան մուտք գործելն արդեն իսկ ենթադրում է, որ այնտեղից կարող է հափշտակել առնվազն զգալի չափի նյութական արժեքներ, քանի որ դրանից ավելի ցածր արժեք ունեցող առարկաները /ջարդոնը/ կարող էր գտնել /գողանալ/ նաև դրսում` առանց պահեստարան մուտք գործելու, ինչպես նաև այն դիրքորոշմանը, որ ամբաստանյալը «մինչև պահեստարան մուտք գործելը, արդեն իսկ գիտակցել է, որ մուտք գործելով պահեստարան, իր հանցավոր մտադրությունն իրականացնելու համար, պետք է հաղթահարի որոշակի խոչընդոտներ, ինչն իրեն հնարավորություն կտա հափշտակելու զգալի չափը գերազանցող գումար»՝ Վճռաբեկ դատարանը փաստում է, որ դրանք չեն բխում գործի նյութերից, հիմնված են ոչ թե օրենքով սահմանված կարգով ձեռք բերված փաստական տվյալների, այլ ենթադրությունների վրա, ուստի չեն կարող հիմնավոր համարվել։
Ինչ վերաբերում է Վերաքննիչ դատարանի այն պատճառաբանությանը, որ ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանը «պահեստից (…) գողացված մետաղական ջարդոնները վաճառելով գյուղ եկած մետաղաջարդոնի գնումով զբաղվող անծանոթին, դրա դիմաց ստացել է 5000 ՀՀ դրամը գերազանցող գումար», ապա Վճռաբեկ դատարանը հարկ է համարում ընդգծել, որ քրեական գործում առկա չէ որևէ փաստական տվյալ, որը կհիմնավորի Վերաքննիչ դատարանի այն պնդումը, թե 5.000 դրամը գերազանցող գումարը Շ.Հովսեփյանը ստացել է բացառապես պահեստից գողացված մետաղական ջարդոնների դիմաց։ Ավելին, Շ.Հովսեփյանը թե՛ նախաքննության, թե՛ դատաքննության ժամանակ ցուցմունք է տվել, որ գնորդն իրեն վճարել է 6.800 դրամ ամբողջ հավաքված ջարդոնի դիմաց (տե՛ս սույն որոշման 7.1.-րդ կետը)։ Ուստի Վերաքննիչ դատարանի նշյալ դատողությունը նույնպես չի կարող հիմնավոր համարվել։
Անդրադառնալով Վերաքննիչ դատարանի այն փաստարկին, որ Առաջին ատյանի դատարանը բազմակողմանի ուսումնասիրության և օբյեկտիվ գնահատության չի ենթարկել տուժողի ներկայացուցիչ Վ.Վարդանյանի նախաքննական ու դատաքննական ցուցմունքները և չի պատճառաբանել, թե ինչու է արժանահավատ համարել և նախապատվությունը տվել Վ.Վարդանյանի դատաքննական ցուցմունքներին` արձանագրելով, որ նախաքննական ցուցմունքներում առկա են էական հակասություններ (տե՛ս սույն որոշման 7.2.-րդ և 8-րդ կետերը)՝ Վճռաբեկ դատարանը փաստում է, որ իր կողմից վերը արտահայտված իրավական դիրքորոշումների պայմաններում Վերաքննիչ դատարանի սույն փաստարկը չէր կարող բավարար հիմք համարվել Առաջին ատյանի դատարանի արդարացման դատավճիռը բեկանելու համար հատկապես այն պարագայում, երբ ապրանքագիտական և նյութագիտական համալիր փորձաքննության եզրակացությունից հետևում է, որ համապատասխան առարկաների շուկայական առավելագույն արժեքը չի գերազանցում հափշտակություն կատարելու պահին` ՀՀ-ում սահմանված նվազագույն աշխատավարձի հնգապատիկը (տե՛ս սույն որոշման 7.3.-րդ կետը)։
19. Հիմք ընդունելով վերոշարադրյալը՝ Վճռաբեկ դատարանը փաստում է, որ Վերաքննիչ դատարանը, իր պատճառաբանությունները չկառուցելով գործի փաստական հանգամանքներից բխող հստակ, որոշակի և համոզիչ հետևությունների վրա, ոչ իրավաչափ որոշում է կայացրել արդարացման դատավճիռը բեկանելու մասին։
Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ Առաջին ատյանի դատարանի դատավճիռը բեկանելով՝ Վերաքննիչ դատարանը թույլ է տվել ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 127-րդ, 358-րդ հոդվածների խախտումներ, որոնք ազդել են գործով ճիշտ որոշում կայացնելու վրա, ինչը ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 398-րդ, 406-րդ հոդվածների հիման վրա Վերաքննիչ դատարանի որոշումը բեկանելու հիմք է։
20. Միևնույն ժամանակ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ Առաջին ատյանի դատարանը, չփարատված կասկածները մեկնաբանելով հօգուտ ամբաստանյալ Շ.Հովսեփյանի, իրավաչափորեն հաստատված է համարել, որ վերջինիս արարքում բացակայում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 177-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով սահմանված հանցակազմը։ Այլ կերպ՝ Առաջին ատյանի դատարանը կայացրել է գործն ըստ էության ճիշտ լուծող դատական ակտ, թույլ չի տվել գործի ելքի վրա ազդեցություն ունեցող դատական սխալ, ուստի անհրաժեշտ է ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 419-րդ հոդվածի 1-ին մասի 6-րդ կետի հիման վրա բեկանել Վերաքննիչ դատարանի որոշումը և օրինական ուժ տալ Առաջին ատյանի դատարանի դատավճռին։
Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության (2005 թվականի փոփոխություններով) 91-րդ, 92-րդ հոդվածներով, Հայաստանի Հանրապետութ¬յան քրեական դատավարության օրենսգրքի 16-րդ, 39-րդ, 43-րդ, 3611-րդ, 403-406-րդ, 419-րդ, 422-423-րդ հոդվածներով, Հայաստանի Հանրապետության դատական օրենսգրքի 20-րդ հոդվածով՝ Վճռաբեկ դատարանը
Ո Ր Ո Շ Ե Ց
1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել։ Շահեն Թովմասի Հովսեփյանի վերաբերյալ ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի՝ 2016 թվականի ապրիլի 7-ի որոշումը բեկանել և օրինական ուժ տալ Արագածոտնի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի՝ 2015 թվականի դեկտեմբերի 21-ի արդարացման դատավճռին։
2. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում դատական նիստերի դահլիճում հրապարակման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման։
Նախագահող՝ Ս.ԱՎԵՏԻՍՅԱՆ Դատավորներ` Ս.ՕՀԱՆՅԱՆ
Հ.ԱՍԱՏՐՅԱՆ
Ե.ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ
Լ.ԹԱԴԵՎՈՍՅԱՆ
Ա.ՊՈՂՈՍՅԱՆ |
---|
|
Դատական ակտի ամսաթիվը: | 01-11-2016 |
---|
|
|
|
|
|