ԿԱՌՊԱ
Ֆրանսիայի օրենսդրությամբ 1954 թվականից ի վեր փաստաբանները իրավունք ունեն ստանալ իրենց վստահորդների այն ֆինանսական միջոցները, որոնք արդյունք են դատական ակտերի, ինչպես նաև վարչական մարմինների կողմից կայացրած որոշումների:
Վստահորդներին հասցեագրված այդ միջոցները յուրաքանչյուր փաստաբան մուտքագրում է մեկ ընդհանուր դրամարկղ, որը կառավարվում է համապատասխան փաստաբանական միության ԿԱՌՊԱ կառույցի կողմից, որին անդամակցում է տվյալ փաստաբանը: Որպես կառույց ԿԱՌՊԱ-ն (փաստաբանական վճարումների դրամարկղի ֆրանսիական մոդել) ստեղծվել է 1957 թվականին, իսկ 1986 թվականից ի վեր այն հանդիսանում է պարտադիր Ֆրանսիայի բոլոր փաստաբանների համար: ԿԱՌՊԱ-ն չի հանդիսանում ֆինանսական կառույց, բայց Ֆրանսիայում փաստաբանական գործունեությամբ զբաղվող բոլոր փաստաբանները պարտադիր կերպով պետք է օրենքով սահմված ժամկետներում ԿԱՌՊԱ հաշիվներին մուտքագրեն իրենց վստահորդների հաշվին ստացվող բոլոր ֆինանսական հոսքերը, որոնք արդյունք են դատական ակտերի, ինչպես նաև վարչական մարմինների կողմից կայացրած որոշումների: Ֆրանսիայում սա մի յուրօրինակ երաշխիք է հանդիսանում վստահորդների համար, ովքեր իրենց ավելի ապահովված են զգում հանձնելով իրենց միջոցները փաստաբաններին: Մասնավորապես, փաստաբանի ԿԱՌՊԱ հաշվարկային հաշվին մատքագրված գումարը չի կարող տնօրինվել բացառապես փաստաբանի հայեցողությամբ, այլ համապատասխան հրահանգ ստանալուց հետո այդ միջոցները ԿԱՌՊԱ կառույցի համապատասխան ստորաբաժանման հսկողության տակ փոխանցվում է գումարի իրական հասցեատիրոջը: Բացի անվտանգությունից, որ ձեռք են բերում և վստահորդը և իր փաստաբանը կամ փաստաբանական գրասենյակը, ԿԱՌՊԱ-ն նաև հանդիսանում է տեխնիկական մի գործիք, որն երաշխավորում է գործարքների նկատմամբ վերահսկողությունը, կոնֆիդենցիալությունը, ինչպես նաև գործարքների ապահովութունը: Ֆրանսիական օրենքներով հստակ ընդգծվում է այն հանգամանքը, որ վստահորդի այն ֆինանսական միջոցները, որոնք արդյունք են դատական ակտերի, ինչպես նաև վարչական մարմինների կողմից կայացրած որոշումների, կարող են ստացվել փաստաբանների կողմից միայն այն դեպքում, եթե դրանք փաստաբանի մասնագիտական գործունեության արդյունք են, այլ կերպ ասած ոչ թե վստահորդի ցանկացած ֆինանսական հոսքերը կարող են ուղղվել փաստաբանին, այլ միայն փաստաբանական գործունեության արդյունքում ձևավորված միջոցները` որոնք իրենց հերթին հետևանք են դատական, վարչական կամ արտադատական ակտերի և/կամ որոշումների: Փաստաբաններն էլ իրենց հերթին կարող են ստանալ վստահորդների ֆինանսական միջոցները միմիայն հատուկ այդ նպատակով ստեղծված ԿԱՌՊԱ դրամարկղերի միջոցով` խստորեն պահպանելով բոլոր կարգավորող նորմերը: Յուրաքանչյուր փաստաբան իրավունք ունի ստանալ իր վստահորդին ուղղված միջոցները միայն իր անունով բացված ԿԱՌՊԱ դրամարկղի անհատական հաշվին, որն իր հերթին բաժանվում է այնքան ենթահաշիվների, որքան գործեր (քր., քաղ., վարչ.) է ունենում այդ փաստաբանը: Արգելվում է ցանկացած շրջանառություն ենթահաշիվների միջև, բացառությամբ ԿԱՌՊԱ-ի նախագահի նախնական հատուկ թույլտվության` համապատասխան հիմնավորմամբ: Ոչ մի ենթահաշիվ չպետք է ունենա բացասական մնացորդ:
Այսպիսով վստահորդների ֆինանսական միջոցները փաստաբանի կողմից ստացման իսկ պահից պետք է մուտքագրվեն փաստաբանների դրամարկղ, որոնք կարող են և պետք է ուղղվեն այդ միջոցների իրական հասցեատերերին համապատասխան անձը հաստատող փաստաթղթերը ներկայացնելուց հետո և պահպանելով ԿԱՌՊԱ-ի և համապատասխան ֆինանսական կառույցի (բանկ) միջև կնքված պայմանագրով նախատեսված ժամկետը: Յուրաքանչյուր փաստաբան, ով կստանա ֆինանսական այնպիսի միջոցներ, որոնց չափը գերազանցում է ապահովագրական պոլիսով երաշխավորված սահմանաչափը պետք է այդ մասին իրազեկի ԿԱՌՊԱ-ի նախագահին որպեսզի լրացուցիչ երաշխիքներ նախատեսվեն նշված միջոցները ստանալուց առաջ:
Ֆրանսիայի ցանկացած փաստաբանական պալատին անդամագրված փաստաբան պարտավոր է համապատասխան պալատին անդամագրվելուց անմիջապես հետո դիմել ԿԱՌՊԱ կառույցին իր անունով ԿԱՌՊԱ ենթահաշիվ բացելու խնդրանքով: Այսպիսով պալատին պատկանող մեկ միասնական ԿԱՌՊԱ հաշիվն իր հերթին բաժանվում է այնքան թվով ենթահաշիվների, որքան թվով փաստաբանական գործունեությամբ զբաղվով և արտոնագրի գործողությունը չկասեցրած փաստաբան կա այդ պահին:
ԿԱՌՊԱ-ի առավելությունները
- անվճար իրավաբանական օգնության կազմակերպման ֆինանսավում,
- փաստաբանների պարտադիր մասնագիտական ապահովագրության հետ կապված ծախսերի ամբողջական կամ որոշակի մասի ապահովում,
- բացարձակ երաշխիք վստահորդների և երրորդ անձանց համար, ովքեր դատական ակտերի, ինչպես նաև վարչական մարմինների կողմից կայացրած որոշումների արդյունքում ձևավորված միջոցները հանձնում են փաստաբաններին,
- ԿԱՌՊԱ-ն որպես փաստաբանի հոնորարի վճարման երաշխիք,
- ուժեղ վերահսկողություն ֆինանսական հոսքերի նկատմամբ` պահպանելով փաստաբանական գաղտնիքը,
- շարունակական ելքերը թույլ են տալիս առկա մնացորդի հաշվին ներդրումներ կատարել ֆինանսական շուկայում` կապիտալի բացարձակ երաշխիքների պարտավորությամբ,
- անդամավճարի չափի կրճատում` ի հաշիվ ԿԱՌՊԱ-ի գործարկման արդյունքում ձևավորված միջոցների,
- ԿԱՌՊԱ կառույցի և անձնակազմի գործարկման համար անհրաժեշտ միջոցների ձեռք բերում,
- սոցիալական աջակցություն կարիքավոր փաստաբաններին (մասնագիտական կենսաթոշակ),
- փաստաբանների պարտադիր վերապատրաստման համար կատարվող վճարների կրճատում:
Բացի վերը թվարկված առավելություններից, ԿԱՌՊԱ-ն հանդիսանում է նաև արդյունավետ գործիք փողերի լվացման դեմ իրականացվող պայքարի համար: Ֆրանսիայում բազմաթիվ անգամ ԿԱՌՊԱ-ի օգնությամբ բացահայտվել են կասկածելի ծագում ունեցող ֆինանսական միջոցների «մաքրման» փորձեր: Ֆրանսիայում ԿԱՌՊԱ-ի շնորհիվ նաև փաստաբաններին հաջողվում է ահազանգել կասկածելի գործարքների դեպքում` չխախտելով փաստաբանական գաղտնիքի դեոնթոլոգիական սկզբունքը:
Պալատի խորհուրդ
Պալատի կարգապահական հանձնաժողով
Հանրային պաշտպանի գրասենյակ
ՀՀ փաստաբանական ակադեմիա